Wojna Kwietusa (
115
-
117
) (
hebr
. מרד הגלויות (mered ha-galujot) albo מרד התפוצות (mered ha-tefucot), bunt wygnańców) to nazwa nadana żydowskiemu powstaniu które wybuchło za czasów panowania cesarza
Trajana
. Pochodzi ona od imienia
mauretańskiego
rzymskiego oficera
Luzjusza Kwietusa
który bezwzględnie stłumił żydowskie powstanie w
Mezopotamii
.
Gdy w
115
rzymska armia dowodzona przez
Trajana
walczyła z
państwem Partów
, żydowska diaspora rozpoczęła rewoltę w
Cyrenajce
która rozszerzyła się na
Egipt
i
Cypr
. W
Cyrenie
rebelianci dowodzeni przez Lukuasa[1] albo Andrzeja[2] zniszczyli wiele świątyń, włączając te poświęcone
Hekate
,
Jowiszowi
,
Apollowi
,
Artemidzie
i
Izydzie
, jak również cywilne budowle symbolizujące Rzym: Cezareum,
bazylikę
oraz
termy
. Grecka i rzymska ludność została wymordowana.
Następnie Lukuas ruszył w stronę
Aleksandrii
, wszedł do miasta opuszczonego przez rzymskie oddziały wojskowe i podłożył ogień pod miasto. Pogańskie świątynie i grobowiec
Pompejusza
zostały zniszczone. Trajan wysłał nowe oddziały pod dowództwem
praefectus praetorio
Marcjusza Turbona, ale Egipt i Cyrenajka zostały spacyfikowane dopiero na jesieni
117
. Sytuacja została spacyfikowana także na
Cyprze
, gdzie Żydzi pod dowództwem Artemiona przejęli władzę nad wyspą. Armia rzymska odbiła stolicę Salaminę i Żydom zabroniono lądować na tej wyspie.
Mezopotamia
również została ogarnięta rozruchami, podczas gdy
Trajan
dowodził swoimi legionami przeciwko
Partom
w
Zatoce Perskiej
. Nakazał więc mauretańskiemu oficerowi
Luzjuszowi Kwietusowi
stłumić te powstanie. Kwietus poprowadził więc na nich swoje oddziały i zabił wielką ich liczbę. W wyniku tego zwycięstwa został mianowany namiestnikiem
Judei
. Kwietus, którego cesarz Trajan swego czasu zamierzał oficjalnie wyznaczyć swoim następcą, został pozbawiony dowództwa w momencie gdy
Hadrian
przyjął władzę i został stracony w lecie
118
.
Nie wiadomo czy powstanie objęło także Judeę.[3][4] Jednakże sytuacja tutaj pozostała cały czas napięta dla Rzymian, czego kulminacją był wybuch
powstania Bar-Kochby
.
Przypisy
- ↑
Euzebiusza z Cezarei
Historia kościelna, ks. IV, rozdz. 2
- ↑
Kasjusz Dion
, Historia rzymska, ks. LXVIII, rozdz. 32
- ↑
Adam Ziółkowski
, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2009, str. 848
- ↑
Geza Vermes
, Kto był kim w czasach Jezusa, Warszawa 2006, str. 165
Bibliografia
- Pierre Prigent, Upadek Jerozolimy, Warszawa 1999, str. 83-88
Linki zewnętrzne