Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Fasola zwykła

Fasola zwykła

Fasola zwykła

Systematyka [1]
Domena : eukarionty
Królestwo : rośliny
Klad : rośliny naczyniowe
Klad : Euphyllophyta
Klad : rośliny nasienne
Klasa : okrytonasienne
Klad : dwuliścienne właściwe
Rząd : bobowce
Rodzina : bobowate
Rodzaj : fasola
Nazwa systematyczna
Phaseolus vulgaris L.
Sp. pl. 2:723. 1753
Gatunek leczniczy
Nasiona
Strąki odmian fasoli szparagowej

Fasola zwykła, f. zwyczajna (Phaseolus vulgaris L.) – gatunek roślin jednorocznych należący do rodziny bobowatych . Pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej , jest uprawiany w wielu rejonach świata[2]. W Polsce wyłącznie jako roślina uprawna (bardzo rzadko jako efemerofit ).

Spis treści

Morfologia

Łodyga
Słabo rozgałęziona, w dolnej części zdrewniała, osiąga wysokość 25 – 60 cm u odmian karłowych, 60 – 120 cm u odmian biczykowych o łodydze płożącej, 2 – 3 m u odmian tycznych, które owijają się wokół podpór.
Liście
Pierwsze dwa są całobrzegie, następne trójlistkowe, barwy jasno- lub ciemnozielonej, w zależności od odmiany.
Kwiaty
Motylkowe , zebrane w grona po 2-8 sztuk, które wyrastają z kątów liści po 40-60 dniach od siewu. Są one barwy białej, lila, fioletowej lub czerwonej (w zależności od odmiany).
Owoce
Wydłużone strąki .
Korzeń
Palowy, sięga na głębokość 100-110 cm, jest silnie rozgałęziony w wierzchniej warstwie gleby. Ma małą zdolność regeneracji, dlatego źle znosi przesadzanie. W symbiozie z fasolą współżyją bakterie Rhizobium phaseoli, tworzące na korzeniach brodawki korzeniowe , bakterie te wiążą azot atmosferyczny, z którego korzystają również rośliny.

Zastosowanie

  • Uprawiana jako warzywo , z grupy tzw. roślin strączkowych . Do celów spożywczych wykorzystywane są głównie nasiona, zawierające dużo białka, a u odmian szparagowych całe strąki. Fasola szparagowa jest spożywana jako świeża po ugotowaniu, lub jest przetwarzana – konserwowana i zamrażana. Fasola szparagowa należy do warzyw ciepłolubnych, dlatego można ją przechowywać w temperaturze 8-10 stopni C, przy wilgotności względnej powietrza 85-90% / 5-7 dni. Fasola należy do warzyw o dużej wartości odżywczej. Została udomowiona przez Indian na długo przed podbojem tych ziem przez hiszpańskich i portugalskich konkwistadorów . Zresztą ci ostatni rychło docenili zalety fasoli i sprowadziwszy jej nasiona do Starego Świata , przyczyniając się do rozpowszechnienia uprawy tej rośliny na skalę towarową nie tylko na kontynencie europejskim, ale również w Afryce i Azji.
  • Wyhodowano liczne odmiany uprawiane także jako rośliny ozdobne ze względu na swoje piękne kwiaty.
  • Ma ona pewne znaczenia lecznicze. Tradycyjnie odwar (1 łyżkę stołową rozdrobnionego suszu zalać 1 szklanką wrzątku i gotować pod przykryciem 5 – 7 minut, przecedzić, pić 3 razy dziennie po 1 szklance) ze strąków działa moczopędnie, a ponadto w sposób zauważalny obniża poziom cukru we krwi. Jego stosowanie zaleca się w cukrzycy, chorobach nerek i pęcherza moczowego, nadciśnieniu tętniczym, wreszcie przy osłabieniu mięśnia sercowego . Nowym ustaleniem za to jest, że rozmaite gatunki fasoli mają nasiona bogate w składniki posiadające właściwości przeciwutleniacze cechujące szereg warzyw i owoców. Jest to obecnie mierzone na stosunkowo nowym wskaźniku odżywczym względem ORAC -u. Poza tym, suszone i zmielone na mąkę nasiona fasoli znajdują zastosowanie przy leczeniu egzemy , ran, oparzeń i odmrożeń. Mączką ową należy po prostu posypać chore miejsce na skórze.

Kultywary

Odmiany fasoli zwykłej różnią się wysokością łodygi, barwą strąków, zawartośćią w nim włókna , a także wielkością nasion i długością okresu wegetacji . Dzielimy je na:

  • karłowe ('Bor', 'Mela', 'Augustynka', 'Wstęga')
  • tyczne ('Atlas' – 'Mamut', 'Blauhilde', 'Goldmarie' – 'Mamut', 'Hilds Neckarkonigin')
  • szparagowe
    • zielonostrąkowe ('Atena', 'Bona', 'Fana', 'Laguna', 'Zielona', 'Libra', 'Madera', 'Sisal', 'Sumatra')
    • żółtostrąkowe ('Amanda', 'Elektra', 'Furora', 'Polana', 'Galopka', 'Goldpantera – Pantera', 'Korona', 'Laurina – Laura', 'Polka', 'Tara', 'Złota Saxa')
  • na suche nasiona

Spośród odmian fasoli szparagowej do upraw amatorskich szczególnie polecana jest odmiana 'Blauhilde'. Jest to odmiana tyczna (wysokość ponad 3 m) tworząca długie, bezwłókniste strąki o ciekawej, fioletowo-niebieskiej barwie. Po ugotowaniu strąki stają się zielone. Wymaga stosowania podpór lub uprawy przy wysokich płotach. Spośród odmian żółtostrąkowych warto zwrócić uwagę na dwie średnio wczesne odmiany – 'Polkę' oraz 'Galopkę', których zaletami są odporność na choroby ( antraknozę i bakteriozę obwódkową) oraz dobre plonowanie.

Ciekawostki

W Zakliczynie od 2000 odbywa się Święto Fasoli. W roku 2006 do ugotowania potrawy zużyto m.in. 550 kg fasoli, ok. 500 kg różnych mięs, 100 kg warzyw[3].

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website/Fabaceae ( ang. ). 2001–. [dostęp 2009-09-23].
  2. Germplasm Resources Information Network (GRIN) . [dostęp 2010-02-12].
  3. Piękny Jaś w kotle ( pol. ). 24 września 2006. [dostęp 24 października 2009].


Inne hasła zawierające informacje o "Fasola zwykła":

Choroby wirusowe ...

Kartka pocztowa ...

Maciej Gładysz ...

Ornat ...

Asturia ...

Łuszczyca ...

Antymateria ...

Ciemna materia ...

Francuski kalendarz rewolucyjny ...

Hiperjądro ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Fasola zwykła":

128. Ruchy roślin i ich przyczyny (plansza 10) ...

Typy owoców (plansza 6) ...

211. Kształtowanie się szaty roślinnej Polski (plansza 7) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie