Wiązówka błotna
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Klad :	klad różowych
Rząd :	różowce
Rodzina :	różowate
Rodzaj :	wiązówka
Gatunek :	wiązówka błotna
Nazwa systematyczna
Filipendula ulmaria ( L. ) Maxim. Trudy Imp. S.-Peterburgsk. Bot. Sada 6:251. 1879
Synonimy
Spiraea ulmaria L.[2]

Gatunek leczniczy

Kwiatostan

Morfologia

Liść

Wiązówka błotna (Filipendula ulmaria) – gatunek byliny należący do rodziny różowatych (Rosaceae). Jest gatunkiem eurosyberyjskim, występuje w Azji Od Syberii przez Mongolię po Chiny i w północnej i środkowej Europie^[2]. W Polsce jest rośliną pospolitą, miejscami występuje bardzo licznie. Status gatunku we florze Polski : gatunek rodzimy .

Morfologia

Łodyga

Wzniesiona, prosta, naga i sztywna, górą rozgałęziająca się. Osiąga wysokość do 150 cm, łatwo łamie się.

Liście

Liście przerywano nieparzysto-pierzaste , pofałdowane, posiadające półokrągłe, ząbkowane przylistki częściowo zrośnięte z łodygą. Listki główne są szerokojajowate, listek szczytowy jest znacznie większy, szeroki. U roślin rosnących w zbiorowisku muraw na niżu jest on zwykle dłoniasto trójklapowy, u roślin rosnących w wilgotnych lasach pięcioklapowy. Wszystkie listki są podwójnie ząbkowane, na górnej stronie ciemnozielone i nagie, spodem jaśniejsze, mniej lub bardziej filcowane.

Kwiaty

Drobne, żółtobiałe, tworzą na wierzchołku łodygi dużą wierzchotkę dwuramienną . Składają się z 5-6 płatków korony , licznych pręcików , mających nitki dwukrotnie dłuższe od płatków korony oraz kilku, skręconych śrubowato słupków .

Owoc

Spiralnie skręcona, brunatna, jednonasienna niełupka .

Kłącze

Członowane, zdrewniałe, grube z licznymi włóknistymi korzeniami .

Biologia i ekologia

Rośnie na brzegach wód, na mokrych łąkach , w świetlistych zaroślach nadrzecznych, nad rowami. Jest lubiącym półcień hygrofitem . Bardzo często występuje w zaroślach wierzby szarej . W górach rośnie aż po piętro kosówki . Hemikryptofit . W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla zespołu związków (All.) Filipendulion^[3]. Kwiaty wydzielają lekki zapach, przywabiając nim owady, które je zapylają , mimo że roślina nie wytwarza nektaru . Owady zbierają za to obficie wytwarzany pyłek. Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Zastosowanie

• Roślina ozdobne : nadająca się do uprawy szczególnie nad sztucznymi zbiornikami wodnymi (oczkami wodnymi).
• Roślina lecznicza :
  • Historia: Własności lecznicze wiązówki błotnej poznano już w średniowieczu . Dawniej w medycynie ludowej była ważną rośliną zielarską – używano jej do również do zwalczania pasożytów przewodu pokarmowego, jako ziele przeciwkrwotoczne i przeciwbiegunkowe^[4].
  • Surowiec zielarski : kwiaty (Flos ulmariae) zawierają olejki eteryczne , flawonoidy , garbniki , kwasy organiczne , sole mineralne i glikozydy fenolowe (spireina, salicyna )^[5].
  • Działanie: ma właściwości przeciwgorączkowe (dzięki zawartości salicyny), napotne, moczopędne i przeciwreumatyczne. Napar używany jest do leczenia przeziębień , chorób górnych dróg oddechowych, pomocniczo przy grypie i chorobach reumatycznych , zwykle w mieszance z innymi ziołami ; czarnym bzem , korą wierzby , liśćmi brzozy ^[5][4].
  • Zbiór i suszenie: zbiera się całe kwiatostany i suszy w cieniu, w temperaturze nie przekraczającej 30 stopni Celsjusza.
• Z liści otrzymywano dawniej żółtozielony barwnik do tkanin.
• Używana jest do aromatyzowania niektórych gatunków piwa i wódki .

Uprawa

Jest w pełni mrozoodporna ( strefy klimatyczne 2-9^[6]. Może rosnąć na stanowiskach słonecznych lub półcienistych, gleba musi być zawsze wilgotna, może być błotnista^[6]. Rozmnaża się z nasion wysiewanych wiosną lub jesienią, lub przez podział. Oprócz typowej, dziko rosnącej formy istnieją ozdobne kultywary , np. 'Aurea' o złotożóltych za młodu liściach, czy 'Variegate' o prążkowanych, żółto nakrapianych liściach^[6].

Przypisy

Bibliografia