Wiąz
Wiąz górski Ulmus glabra Wiąz górski Ulmus glabra
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Klad :	klad różowych
Rząd :	różowce
Rodzina :	wiązowate
Rodzaj :	wiąz
Nazwa systematyczna
Ulmus L. Sp.Pl. 225. 1753

Wiąz szypułkowy , gałązka z owocami

Wiąz (Ulmus L. ) – rodzaj drzew , rzadziej krzewów z rodziny wiązowatych (Ulmaceae), obejmujący ok. 25 gatunków. Występują w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Gatunkiem typowym jest Ulmus campestris L.^[2].

Morfologia

Liście  

Pojedyncze, skrętoległe, podwójnie piłkowane o krótkim ogonku.

Kwiaty  

Obupłciowe z niepozornym okwiatem , zebrane w pęczki, ukazujące się przed rozwojem liści.

Owoce  

Orzeszki otoczone dookoła płaskim skrzydełkiem.

Systematyka

Synonimy ^[2]

Ulmoxylon E. Hofmann

Pozycja systematyczna wg Angiosperm Phylogeny Website (2001...)

Rodzaj z rodziny wiązowatych (Ulmaceae) z rzędu różowców , należących do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych ^[1].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Urticanae Takht. ex Reveal, rząd pokrzywowce (Urticales Dumort.), rodzina wiązowate (Ulmaceae Mirb.), podrodzina Ulmoideae (Mirb.) Arn., plemię Ulmeae Dumort., podplemię Ulminae (Mirb.) Duby, rodzaj wiąz (Ulmus L.)^[3].

Gatunki dziko rosnące w Polsce^[4]

• wiąz górski , brzost (Ulmus glabra Huds., syn. U. scabra Mill.)
• wiąz pospolity , wiąz polny (Ulmus minor Mill., syn. U. campestris L. em. Huds.)
• wiąz szypułkowy , limak (Ulmus laevis Pall.)

Pozostałe gatunki^[5]

• Ulmus alata Michx.
• Ulmus americana L. – wiąz amerykański
• Ulmus androssowii Litv.
• Ulmus crassifolia Nutt.
• Ulmus davidiana Planch.
• Ulmus densa Litv.
• Ulmus elliptica K. Koch
• Ulmus harbinensis S. Q. Nie & G. Q. Huang
• Ulmus ×hollandica Mill. – wiąz holenderski
• Ulmus hybr. – wiąz mieszańcowy
• Ulmus laciniata (Trautv.) Mayr
• Ulmus macrocarpa Hance
• Ulmus mexicana (Liebm.) Planch.
• Ulmus parvifolia Jacq. – wiąz drobnolistny
• Ulmus pumila L. – wiąz syberyjski
• Ulmus procera Salisb. – wiąz angielski
• Ulmus rubra Muhl.
• Ulmus szechuanica W. P. Fang
• Ulmus thomasii Sarg.
• Ulmus villosa Brandis ex Gamble
• Ulmus ×viminalis Lodd. ex Bean
• Ulmus wallichiana Planch.

Zastosowanie

• Drewno wiązów jest ciężkie i twarde, odporne na gnicie. Używane jest w meblarstwie a także do budowy łodzi.
• Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne w parkach, lub w uprawie skarlającej ( bonsai ) jako rośliny pokojowe .

Ciekawostki

Najstarszym (400 lat) i najgrubszym (320 cm obwodu pierśnicy ) wiązem w Polsce był wiąz górski "Beskidnik" rosnący na przedmieściach Iwli nad rzeką Iwelką. Obumarł w ostatnich latach wskutek grafiozy (naczyniowej choroby wiązów)^[6]. Był pomnikiem przyrody .

Przypisy