Wazowie Vasaätten
Herb WazowieVasaätten
Kraj	Polska, Szwecja
Tytuły	Królowie Polski Królowie Szwecji
Założyciel	Gustaw I Waza
Ostatni władca	Polska: Jan II Kazimierz Szwecja: Krystyna
Rok rozwiązania	1689
Pochodzenie etniczne	szwedzka
Gałęzie	polska szwedzka

Herb Wazów - szwedzki

Wazowie ( szw. Vasaätten) – dynastia szwedzka panująca w Królestwie Szwecji w latach 1523 - 1654 , w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1587 - 1668 oraz na Śląsku w Księstwie Opolsko-Raciborskim w latach 1645 - 1666 i w Księstwie Nysko - Otmuchowskim w latach 1625 - 1655 .

Nazwa dynastii pochodzi prawdopodobnie od majątku ziemskiego Vasa pod Uppsalą lub od godła vase ( pol. snopek) znajdującego się w herbie rodu.

Historia dynastii

Dynastia Wazów została założona przez regenta Szwecji Gustawa Wazę (syna Eryka Johanssona, szwedzkiego możnowładcy, straconego w 1520 na rozkaz króla duńskiego Chrystiana II ). Gustaw I objął tron wywołując w Szwecji powstanie antyduńskie ( 1523 ).

Jego wnuk - Zygmunt III Waza został wybrany w 1587 na króla Polski, w Szwecji był zwalczany ze względu na wyznanie katolickie i w 1599 pozbawiony korony na rzecz stryja - Karola IX Sudermańskiego . Jednak synowie Zygmunta Władysław IV i Jan II Kazimierz panujący w Polsce używali nadal tytułów królów Szwecji, co było jedną z przyczyn wojen polsko-szwedzkich w XVII wieku .

Najwybitniejszym przedstawicielem szwedzkiej linii Wazów był Gustaw II Adolf .

Linia szwedzka panowała do abdykacji królowej Krystyny (córki Gustawa II Adolfa) 1654 roku i wygasła wraz z jej śmiercią 9 kwietnia 1689 . Linia polska skończyła się 16 grudnia 1672 na Janie II Kazimierzu (abdykował w 1668 ).

Książęta Vasa

W 1829 roku nazwisko i tytuł księcia Vasa otrzymał od cesarza Franciszka II Gustaw von Holstein-Gottorp , syn zdetronizowanego króla Szwecji Gustawa IV Adolfa . Ostatnią, osobą która nosiła ten tytuł była Karola, królowa Saksonii .

Drzewo genealogiczne polskiej gałęzi rodu Wazów

Opracowanie na podstawie: Z. Wdowiszewski, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Kraków 2005, cz. II: Genealogia Domu Wazów w Polsce, s.215-245.

Królowie polscy 1506-1668 (uproszczone drzewo genealogiczne ostatnich Jagiellonów i Wazów polskich)

Bibliografia

• Dynastie Europy. Wrocław 1997.
• Słownik dynastii Europy. Poznań 1999.
• Zygmunt Wdowiszewski. Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce. Kraków 2005.

Zobacz też

• Królowie Szwecji
• Królowie Polski
• Polska w czasach panowania Wazów

Poprzednik Jagiellonowie

Rody panujące w Polsce (królowie elekcyjni) 1587 - 1668

Następca Wettynowie