Szymon Juda Marcin Korwin-Kossakowski herbu Ślepowron (ur. 1741 , zm. 1794 ) – hetman wielki litewski , konfederat barski , targowiczanin .

Odbył studia w kolegium jezuitów w Kownie i na uniwersytecie królewieckim . Był bliskim współpracownikiem księcia kurlandzkiego Karola Krystiana Wettyna , dzieląc wraz z nim trudne chwile w Mitawie w 1763 r., gdy był wyrzucany z księstwa przez wojsko rosyjskie. W 1764 r. początkowo poparł króla Stanisława Augusta , lecz zraził się do niego gdy nie dostał upragnionego starostwa. Na Sejmie Repninowskim ostro atakował króla. Udał się potem w delegacji sejmowej do Rosji by prosić Katarzynę II by zechciała być gwarantką ustroju Rzeczypospolitej . Poniewczasie zrozumiał swój błąd, przystał do konfederacji barskiej i rozpoczął organizować powstanie na Litwie . Został marszałkiem generalnym konfederacji litewskiej. W listopadzie 1768 przyparty przez rosyjską kontrofensywę, wycofał się do Prus . Pojechał następnie do Drezna gdzie był jednym z przywódców stronnictwa saskiego, zmierzającego do detronizacji Stanisława Augusta. Wyjechał do Turcji w celu agitacji antyrosyjskiej podając się za posła saskiego. Tam sfałszował pismo sułtana do Generalności barskiej, w którym sułtan rzekomo wzywał do ogłoszenia bezkrólewia w Polsce. 9 kwietnia 1770 konfederaci barscy ogłosili w Warnie detronizację Stanisława Augusta.

Generalność nakazała schwytanie Kossakowskiego Kazimierzowi Pułaskiemu . Kossakowski jednak przedarł się na Litwę, gdzie odniósł wiele zwycięstw nad Rosjanami. Sformował jeden z najbardziej ruchliwych oddziałów barskich w sile 4 000 ludzi. Dokonał nawet brawurowego wypadu do Rosji, na smoleńszczyznę , alarmując garnizony rosyjskie w Pskowie . Przeprowadził najdłuższy rajd konfederacji barskiej, przeprawiając się przez Kurlandię, Prusy i Mazowsze do Wielkopolski. Nazwany został wówczas litewskim Pułaskim.

W 1775 r. pogodził się z królem i stał się jednym z przywódców partii rosyjskiej w Rzeczypospolitej. W latach 1786 - 1788 zasiadał w Radzie Nieustającej . W 1790 wstąpił w randze generała-majora do armii rosyjskiej walczącej z Turkami na Bałkanach . Od października 1791 spiskował z Sewerynem Rzewuskim i Szczęsnym Potockim w Jassach , gdzie przygotowywano późniejszą konfederację targowicką.

W liście do Katarzyny II pisał:
Nie widzę i nikt dostrzec nie może ogólnego szczęścia kraju naszego, tylko w poważaniu tego sąsiedzkiego mocarstwa ogromnego, mającego własny interes widzieć nas mądrych i szczęśliwych, jako w osobie, którą wieki następne między cuda natury i wielkość kłaść będą – N. Imperatorowej całej Rosji. Nie masz pani wyżej umiejącej cenić prawa ludzkości i prawa rozsądnej wolności i sprawiedliwości: doświadczają i korzystają narody berłu jej poddane, kładąc i wielbiąc ją w mądre przymiotów bóstwa.

Udzielał cennych uwag o stanie armii polskiej generałom rosyjskim, którzy mieli zaatakować Rzeczpospolitą. Postulował m.in. porwanie Tadeusza Kościuszki i księcia Józefa . W 1792 r. został dowódcą korpusu rosyjskiego, który uderzył na Polskę od strony Połocka . 25 czerwca 1792 w zdobytym przez Rosjan Wilnie ogłosił się hetmanem polnym litewskim. W styczniu 1793 ostro zareagował na wkroczenie wojsk pruskich do Wielkopolski. Zagroził wówczas zwołaniem pospolitego ruszenia, co przeraziło nawet Rosjan. Proponował nawet przyłączenie Litwy do Rosji jako udzielnego księstwa. W tym roku został hetmanem wielkim litewskim. W 1794 r. opracował plan redukcji wojska litewskiego.

W czasie insurekcji kościuszkowskiej 24 kwietnia 1794 został w Wilnie aresztowany i osadzony w Arsenale. Sąd kryminalny 25 kwietnia skazał go na śmierć przez powieszenie. Został powieszony w żółtym szlafroku na szubienicy przed Ratuszem. W momencie zaciskania pętli na szyi zdrajcy odezwały się dzwony kościoła św. Kazimierza a tłum wiwatował Niech żyje Rzeczpospolita!. W czasie konfederacji targowickiej powstał paszkwil dotyczący osoby Szymona Kossakowskiego, autor jest nieznany, pełny tytuł brzmi:Nagrobek Szymonowi Kossakowskiemu:

Postać Szymona Kossakowskiego została wykorzystana przez Juliusza Słowackiego . Poeta przedstawił ostanie dni życia hetmana w dramacie Horsztyński .

Przypisy