układ zabudowy niemieckiej wsi w formie tzw. wielodrożnicy, rycina z roku
1575
Wielodrożnica to duża
wieś
o zwartej lub luźnej zabudowie, powstająca wzdłuż kilku ciągów komunikacyjnych (ulic), ale o nieregularnym kształcie (niem. Haufendorf), jedna z wczesnych form
słowiańskiej
zabudowy wsi. Prawdopodobnie forma ta funkcjonowała obok
łańcuchówki
w południowej
Małopolsce
oraz
Rusi Halickiej
przed okresem kolonizacji, ale ślady dawnych form przestrzennych nie są obecnie w żaden sposób uchwytne. Typowe formy wielodrożnicowej zabudowy wsi zachowały się do dziś na obszarze
Rosji
oraz
Ukrainy
.
Geneza ich jest różnoraka. W
Niemczech
wyrastała z pierwotnych germańskich drublów (małe wsie- przysiółki rozłożone wokół pasmowo zorganizowanego pola), w
Albanii
,
Czarnogórze
,
Bośni
i
Słowenii
powstała z zadrugi (jednodworczej osady wielodrożnej), na
Węgrzech
, gdzie wieś liczy często powyżej 5000 mieszkańców, wynikała ze stosunków gospodarczych (hodowla) i politycznych (zagrożenie tureckie), a na Ukrainie czy
Podolu
z warunków topograficznych (
jary
, zakola rzek).
Wsie wielodrożnicowe mają zazwyczaj układ pól nieregularny,
niwowy
lub niwowo-blokowy, zawsze z dużym rozbiciem własności na liczne działki. Przykładem takiej miejscowości może być
Trzemżal
w
woj.wielkopolskim
, wieś
Szymonków
w
woj. opolskim
,
Żelechlinek
w
woj. łódzkim
, lub też
Wierzbowa
w
Borach Dolnośląskich
.
Zobacz także inne typy zabudowy wsi
