Wiek przyzwolenia na świecie

Wiek przyzwolenia ( ang. age of consent) – ustalony prawnie (najczęściej ustawowo, w obrębie prawa karnego ), minimalny wiek, od którego osoba jest uznana za zdolną do wyrażenia ważnej prawnie zgody na czynności seksualne z inną osobą^[1][2][3]. Często różni się od wieku, w którym osiąga się pełnoletność , odpowiedzialność karną i cywilną, czy możliwość zawarcia małżeństwa .

Najczęściej ten wiek na świecie to 14–18 lat, ale w poszczególnych krajach wynosi od 9 do 21 lat. Wiek ten może zmieniać się też w zależności od typu czynności seksualnej, płci biorących udział i innych ograniczeń. W Polsce aktualnie wynosi 15 lat.

Wiek niższy niż wiek przyzwolenia zwany jest wiekiem ochronnym^[4], lub wiekiem bezwzględnej ochrony^[5]. Czynność seksualna z osobą w wieku ochronnym jest czynem zabronionym ( wykorzystywaniem seksualnym ), i osoba dopuszczająca się takiej czynności, lub doprowadzająca do niej, podlega odpowiedzialności karnej. Czynność seksualna może mieć formę obcowania płciowego lub innej czynności seksualnej .

Ustalenie wieku przyzwolenia służy ochronie tzw. wolności seksualnej, czyli swobody dyspozycji płciowej (tj. swobody od wszelkich form przymuszenia seksualnego)^[4]. Przyjęto tu domniemanie, iż osoba małoletnia poniżej tego wieku, "nie jest w stanie podjąć ważnej prawnie decyzji w przedmiocie przyzwolenia na podjęcie z nią określonych czynności seksualnych, nie rozpoznaje bowiem należycie wszelkich jej realiów i implikacji. Każdy, kto podejmuje te czynności z taką osobą, narusza tym samym jej wolność seksualną nie dlatego, że narusza jej wolę w tym względzie (małoletni może bowiem na czynności takie zezwalać, a nawet je inspirować), lecz dlatego, że ofiara takiego czynu nie jest w stanie wyrazić prawnie relewantnej decyzji"^[4].

Czasami dozwolony jest jednak kontakt seksualny pomiędzy dwiema osobami, jeśli obie są w wieku ochronnym, lub, jeśli jest w nim tylko jedna z nich, różnica wieku jest niewielka. W niektórych jurysdykcjach (np. w Arabii Saudyjskiej ) zabroniona jest (niezależnie od wieku) jakakolwiek aktywność seksualna poza małżeństwem.

Złamanie prawa może pociągać za sobą odpowiedzialność jak za niewielkie wykroczenie ("demoralizacja"), aż do odpowiedzialności takiej jak za zgwałcenie . W Polsce obcowanie płciowe i inne czynności seksualne z osobą poniżej 15 roku życia stanowią przestępstwo – również wtedy, gdy odbywają się za zgodą obydwu stron. Wykrywanie przez organy ścigania czynności tego typu odbywających się za obopólną zgodą jest dyskusyjne. Przeważa pogląd, że jeśli akt seksualny dokonuje się między osobami poniżej 15 lat, to żadna z nich nie dopuszcza się tego czynu względem drugiej, gdyż obie są niejako jednocześnie "sprawcami" i "ofiarami" czynu. Inną rzeczą jest, że osoby takie mogłyby ponosić odpowiedzialność wyłącznie na gruncie przepisów ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, gdyż Kodeks karny z 1997 r. nie przewiduje odpowiedzialności karnej dla osób poniżej 15 roku życia (art. 10).

Wiek przyzwolenia jest przedmiotem wielu kontrowersji, m.in. ze względu na znaczne różnice jego wysokości w różnych krajach oraz ze względu na problem obustronnej zgody osób współżyjących seksualnie.

Wiek przyzwolenia na świecie (przykłady)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Tabela wieku przyzwolenia w krajach całego świata ( ang. )