Wielokrotny mistrz Polski, Aleksander Jarmuła, w reiningu , koronnej dyscyplinie Western riding

Western Riding – styl jazdy konnej wywodzący się z potrzeby użytkowania koni przez mieszkańców kontynentu amerykańskiego , podczas pracy na farmach i ranczach . W porównaniu do klasycznego (tzw. angielskiego) stylu jazdy, western riding różni się sposobem wyszkolenia konia i jazdy na nim, a również sprzętem jeździeckim i strojem. Jazda w tym stylu odbywała się na zupełnie luźnych wodzach w subtelnej i delikatnej komunikacji z perfekcyjnie wyszkolonym koniem. Przez cały okres treningu uczy się konia reagować na coraz lżejsze pociągnięcia za wodze i stopniowo zbliża się ręce coraz bliżej do siebie. Prowadzenie konia odbywa się na zasadach neck reining (przykładanie wodzy do szyi konia) dając efekt komunikacji z koniem przy użyciu jednej ręki.

Historia western riding w Polsce

• W 1990 roku powstało stowarzyczenie "VAQUEROS-Wielkopolski Klub Miłośników Jazdy Western" organizujący szkolenia i zawody western riding. Twórcą Kubu jest Marek Breś.
• W 1992 roku powstał ośrodek Western Riding Training Center FURIOSO w Starych Żukowicach przez Annę i Aleksandra Jarmułów.
• W 1998 roku zostało powołanie "Polskiego Stowarzyszenia Western Riding" przez Aleksandra Jarmułę i Wojciecha Adamczyka w oparciu o ośrodek westernowy "Furioso" w Starych Żukowicach k. Tarnowa. Z inicjatywy Jerzego Pokoja twórcy Western City
• 2002 roku powstała "Polska Liga Western i Rodeo", stowarzyszenie zajmujące się promowaniem westu rekreacyjnego i sportowego.

Sprzęt

W jeździe w stylu western riding, używa się innego sprzętu, niż w jeździe w stylu klasycznym. Siodło westernowe (a właściwie kulbaka westernowa) jest głębsze od tradycyjnego i ma wysokie łęki zapewniające wygodny dosiad i oparcie podczas pracy z lassem . Posiada z przodu tzw. horn (róg) służący do przytrzymania się w przypadku gwałtownych manewrów oraz do wiązania liny w konkurencjach z cielakami.

Istnieje cała gama siodeł kowbojskich, w zależności od czasu i terenu użytkowania różnią się masą, głębokością i rozmiarem rożka. Wzór siodła zależy od rodzaju jazdy: inne do pracy z lassem, inne do wydzielania krów ze stada i inne w różnych dyscyplinach sportowych. Istnieją jeszcze siodła typu wszechstronnego oraz do pracy na ranczach.

Siodła kowbojskie często są zdobione. Skórę wytłacza się w roślinne wzory i okuwa mosiądzem lub srebrem . Na południowym zachodzie Stanów Zjednoczonych strzemiona okrywano dodatkowo tzw. tapaderos – rodzajem skórzanego pokrowca chroniącego buty przed kolczastymi krzewami, deszczem i śniegiem.

W jeździe westernowej stosuje się przeważnie kiełzno typu pelham . Przy doborze odpowiedniego, należy pamiętać o różnorodności ich budowy i funkcjonalności. Istotną rzeczą jest długość i kształt czanek, oraz kształt wędzidła . W stylu western stosuje się również bosal (do szkolenia młodych koni) i hackamore , bezwędzidłową uzdę działającą przy pomocy dźwigni na żuchwę konia. W trakcie zawodów, jeździec jest ubrany w jeansy , koszule z długim rękawem oraz kapelusz. Elementem opcjonalnym są czapsy .

Konkurencje

Na przestrzeni wielu lat z typowo roboczego użytkowania koni, rozwinęła się dziedzina sportów pod patronatem American Quarter Horse Association (AQHA) i pokrewnych jej organizacji oraz Professional Rodeo Cowboy Association (PRCA ), a także Cowboy Mounted Shooting Association (CMSA) i Extreme Cowboy Association (EXCA). Konkurencje western riding można podzielić na 3 grupy: techniczne, szybkościowe oraz konkurencje z bydłem.

Konkurencje techniczne

W tzw. westcie sportowym najważniejsze jest zaprezentowanie technicznych możliwości konia oraz dokładność wykonania zadań. Najważniejsze konkurencje to:

• reining (jedyna westernowa konkurencja uznana przez FEI )
• super horse
• trail
• western pleasure
• western horsemanship

Konkurencje szybkościowe

rozgrywane na czas; szybkość ukończenia przejazdu decyduje o wygraniu konkurencji

• barrel racing
• pole bending

Konkurencje z bydłem

rozgrywane z różnego rodzaju bydłem domowym; jego wielkość i wiek zależy od konkretnej konkurencji.

• alley
• calf roping
• cutting
• ranch sorting
• working cow horse
• steer wrestling
• steer wrestling – zmodyfikowany
• team penning

Konkurencje nietradycyjne

• Extrema Cowboy Race – bieg terenowy połączony z przeszkodami i zadaniami z konkurencji superhorse
• Cup Race' – trudniejsza wersja Barrel Race; oprócz szybkości istotnym elementem jest precyzja kierowania w pełnym galopie oraz zgranie konia z zawodnikiem; występuje tutaj strefa i czynnik dyskwalifikacji
• Keyholle Race – konkurencja na czas wykorzystująca elementy z reiningu
• Shoting Race – konkurencja strzelecko-jeździecka

Rodeo

Western riding jest bardzo ściśle powiązany z zawodami rodeo , w trakcie których wykorzystuje się konie, szkolone w tym stylu jazdy. W trakcie zawodów rodeo, istotna jest dodatkowa umiejętność pracy z bydłem, rzucania lassem, czy ujeżdżanie brykających koni i byków.

Rasy koni

Typowe konie wykorzystywane w western riding to:

• Quarter Horse
• Paint Horse
• Palomino
• Appaloosa

Organizacje

Western riding jest sportem, mającym swoje korzenie w Ameryce Północnej , co spowodowało przyjęcie modelu związków sportowych typowego dla Stanów Zjednoczonych , czyli istnienia wielu konkurencyjnych organizacji zajmujących się organizowaniem zawodów i rozwoju sportów. Główne związki sportowe zajmujące się konkurencjami western:

• polskie:
  • Polska Liga Western i Rodeo
  • Stowarzyszenie Sportowe Western Riders
  • Polish Quarter Horse Association
  • Wielkopolski Klub Miłośników Jazdy Western – Vaqueros
• międzynarodowe:
  • American Quarter Horse Association
  • National Reining Horse Association
  • Extreme Cowboy Association
  • Cowboy Munted Shooting Association

W związku z tym, że reining jest konkurencją olimpijską, przeprowadzaniem jej zajmuje się również International Federation for Equestrian Sports .

Linki zewnętrzne

• Polska Liga Western i Rodeo
• Stowarzyszenie Sportowe Western Riders