Plemiona słowiańskie na Bałkanach
Welegezyci[1], Wielegezyci, Welegezeci, Welegoci[2] –
plemię słowiańskie
zamieszkujące od VII wieku na terenach
Tesalii
. Sąsiadowali na północy z plemionami
Draguwitów
Zdobycie siedzib w Grecji
Welegezyci pojawili się w Tesalii na początku VII wieku w ramach wielkiego exodusu
sklawińskiego
na ziemie
Cesarstwa Bizantyńskiego
. W latach 610-617 Słowianie wspólnie z
Awarami
spustoszyli półwysep grecki wypierając miejscową ludność grecką na tereny górskie w centrum półwyspu oraz na wyspy Morza Egejskiego[3]. Welegezyci osiedlili się w Tesalii. Na zajętych terenach nie stworzyli własnego organizmu politycznego, żyjąc w ramach luźnych struktur plemiennych, doraźnie łącząc się w większe związki plemienne[4]. Około 615 roku spustoszyli wspólnie z
Sagudatami
,
Rynchynami
,
Draguwitami
,
Wajunitami
i
Brsjakami
rozległe obszary Iliricum. Ludność miejscowa, której udało się uniknąć śmierci, schroniła się w miastach na wybrzeżu. Oblegli również
Tesalonikę
, musieli jednak odstąpić od oblężenia[5]. W 618 roku ponownie pojawili się pod murami Tesaloniki wspólnie z
Awarami
. Oblężenie trwało 33 dni i również zakończyło się niepowodzeniem. W 626 roku wzięli prawdopodobnie udział w wielkim awarsko-słowiańskim oblężeniu
Konstantynopola
, zakończonym klęską słowiańskiej flotylli łódek jednodrzewek w bitwie w zatoce Złotego Rogu, konfliktem pomiędzy Słowianami a Awarami i odstąpieniem najpierw Słowian a potem Awarów od oblężenia. Kolejne informacje o Welegezytach pochodzą z lat 70. VII wieku. W 674 roku związek
Rynchynów
,
Sagudatów
,
Draguwitów
i
Strumian
obległ Tesalonikę. Welegezyci stanęli wówczas po stronie Greków, przeciwko swym słowiańskim współplemieńcom. Przed decydującym szturmem z akcji wycofali się również Strumianie. Oblężenie zakończyło się niepowodzeniem[6].
Stopniowe podporządkowanie Bizancjum
Pod koniec VII wieku do kontrofensywy przeszli cesarze bizantyńscy podporządkowując sobie stopniowo ziemie zamieszkane przez Słowian. O walkach na terenach Welegezytów źródła wspominają dopiero w 783 roku, kiedy doszło do wielkiej wyprawy wojsk bizantyńskich, wysłanych przez cesarzową
Irenę
, pod wodzą eunucha Staurakiosa w głąb Grecji. Wyprawa przez Macedonię i tereny Welegezytów dotarła do Hellady i na
Peloponez
. Historycy są jednak ostrożni w uznawaniu tej daty za kres niezależności Welegezytów. Podkreśla się propagandowy charakter relacji o wielkim zwycięstwie nad Słowianami. Przeciw uzależnieniu Welegezytów zdaje się też przemawiać wystąpienie w 799 roku archonta Welegezytów Akamira przeciw Irenie. Poparł on przebywających na zesłaniu w
Atenach
synów cesarza
Konstantyna V Kopronima
, braci zmarłego męża cesarzowej. Bunt przeciw cesarzowej został stłumiony, a niefortunnych kandydatów do purpury cesarskiej oślepiono[7].
Na początku IX wieku Bizancjum podporządkowało sobie Słowian na Peloponezie, do połowy stulecia nie ma natomiast informacji o sytuacji w Tesalii. Ze wzmianek o biskupstwie
Larisy
w II połowie IX wieku wnioskuje się o przywróceniu administracji bizantyńskiej na terenach zamieszkanych przez Welegezytów[8].
Po okresie zamieszkiwania Welegezytów w Tesalii pozostało 130 nazw miejscowości pochodzenia słowiańskiego[9].
Zobacz też
Linki zewnętrzne
Przypisy
- ↑
T. Wasilewski
: Historia Jugosławii. Ss. 31, 75. ,
S. Turlej
: Historia Grecji. S. 284.
- ↑ I. Stawowy-Kawka: Historia Macedonii. S. 43.
- ↑
T. Wasilewski
: Historia Bułgarii. S. 27.
- ↑
T. Wasilewski
: Historia Bułgarii. Ss. 28 i 31.
- ↑
S. Turlej
: Ziemie greckie w okresie średniobiznatyńskim VII - XII wiek. W: Historia Grecji. Ss. 279-280.
- ↑
T. Wasilewski
: Historia Jugosławii. S. 75. , I. Stawowy-Kawka: Historia Macedonii. S. 43.
- ↑
S. Turlej
: Ziemie greckie w okresie średniobiznatyńskim VII - XII wiek. W: Historia Grecji. Ss. 288-289.
- ↑
S. Turlej
: Ziemie greckie w okresie średniobiznatyńskim VII - XII wiek. W: Historia Grecji. Ss. 290 i 292.
- ↑
S. Turlej
: Ziemie greckie w okresie średniobiznatyńskim VII - XII wiek. W: Historia Grecji. S. 282.
Bibliografia
-
I. Stawowy-Kawka
: Historia Macedonii. Wrocław: Ossolineum, 2000, ss. 43, 46-48 i 55. .
-
S. Turlej
: Ziemie greckie w okresie średniobizantyńskim VII - XII wiek. W: Historia Grecji. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005, ss. okładka. .
- Słownik starożytności słowiańskich. T. 1. Wrocław: Ossolineum, 1961.
-
T. Wasilewski
: Historia Bułgarii. Wrocław: Ossolineum, 1983. .