Warta
Warta Warta niedaleko Wronek
Lokalizacja	Europa   Polska
Źródło	Zawiercie , Wyżyna Krakowsko-Częstochowska 380 m n.p.m.[1]
Ujście	Odra Kostrzyn nad Odrą 12 m n.p.m.[1] 52°35'55″N 14°36'37″E / 52.59861, 14.61028
Długość	808,2 km
Powierzchnia zlewni	54 529 km²
Średni przepływ	195 m³/s przy ujściu
Rzeki Polski

Źródła Warty w Kromołowie

Warta w okolicach Częstochowy

Warta niedaleko miejscowości Warta

Warta w Poznaniu w pobliżu Mostu św. Rocha (niski stan wody)

Warta w Kostrzynie nad Odrą z mostem kolejowym w tle

Warta w Gorzowie Wielkopolskim

Warta – trzecia pod względem długości rzeka w Polsce ; główny, prawy dopływ Odry .

Przebieg rzeki

Odcinek górny

Źródła Warty znajdują się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej w Kromołowie , dawnym mieście, obecnie przyłączonym do Zawiercia . Płynie tektonicznym Obniżeniem Górnej Warty wzdłuż krawędzi Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. W Częstochowie rzeka zmienia kierunek biegu na wschodni, by za miastem spotkać się z Wyżyną Wieluńską (miejsce styku z Wyż. Częstochowską), przełamując się przez nią głęboką na 70 m doliną – jest to Mirowski Przełom Warty. Pokonawszy go, łagodnie skręca na północ a w okolicach Radomska na zachód. Następnie ponownie przełamuje się przez Wyżynę Wieluńską poprzez Działoszyński Przełom Warty by nieco dalej przełamać się przez nią po raz trzeci, pokonując rozległy Łuk Załęczański i zawracając na krótko bieg o 180 stopni (na wschód). Opuszczając ostatecznie wyżynę, obiera kierunek północny, niezmienny do wysokości miasta Koło , gdzie skręca na zachód, mija Konin i wpływa w Pradolinę Warciańsko-Odrzańską , tym samym kończąc swój górny bieg^[].

Odcinek środkowy

W pobliżu Śremu Warta wpływa w Poznański Przełom Warty . Po przepłynięciu przez Poznań , rzeka natrafia w okolicy Obornik na przeszkodę w postaci wyższego obszaru Pojezierza Południowopomorskiego i ponownie zmienia kierunek na zachodni wpływając w Pradolinę Toruńsko-Eberswaldzką .

Odcinek dolny

Na początku dolnego biegu rzeki, w miejscowości Santok do Warty uchodzi jej największy dopływ – Noteć . Po przepłynięciu przez Gorzów Wielkopolski , Warta wpływa w obszar, na którym został utworzony Park Narodowy Ujście Warty , po czym w Kostrzynie nad Odrą uchodzi do Odry .

Warta w sieci międzynarodowych dróg wodnych

Warta Dolna (68,2 km, od Santoka do ujścia do Odry ) jest elementem międzynarodowej drogi wodnej E70, ustalonej w 1996 r. w porozumieniu AGN (European Agreement on Main Inland Waterways of International Importance)^[2].

Dorzecze Warty

Dopływy w kolejności od źródeł:

• Stradomka (L)
• Radomka (P)
• Liswarta (L)
• Oleśnica (L)
• Widawka (P)
• Żeglina (L)
• Ner (P)
• Rgielewka (P)
• Kiełbaska (L)
• Powa (L)
• Czarna Struga (L)
• Meszna (P)
• Wrześnica (P)
• Prosna (L)
• Lutynia (L)
• Maskawa (P)
• Samica Stęszewska (L)
• Wirenka (L)
• Głuszynka (P)
• Strumień Junikowski (L)
• Bogdanka (L)
• Cybina (P)
• Główna (P)
• Trojanka (P)
• Wełna (P)
• Samica Obornicka (L)
• Sama (L)
• Oszczynica (L)
• Obra (L)
• Noteć (P)
• Kłodawka (P)
• Witna (P)
• Postomia (L)

Urbanizacja

Miasta położone nad Wartą

• Zawiercie
• Myszków
• Częstochowa
• Działoszyn
• Sieradz
• Warta
• Uniejów
• Koło
• Konin
• Zagórów
• Pyzdry
• Śrem
• Mosina
• Puszczykowo
• Luboń
• Poznań
• Murowana Goślina
• Oborniki
• Obrzycko
• Wronki
• Sieraków
• Międzychód
• Skwierzyna
• Gorzów Wielkopolski
• Kostrzyn nad Odrą

Ciekawostki

• Odległość od źródeł Warty do spotkania z Odrą jest większa niż Odry od jej źródeł do tego samego miejsca
• Jeśli uwzględnić tylko długość rzeki znajdującej się na terytorium kraju, to Warta okazuje się być drugą co do długości rzeką w Polsce zaraz po Wiśle
• W hymnie Polski znajduje się wers:

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę

• Pod Gorzowem Wlkp. z Wartą krzyżuje się rurociąg " Przyjaźń ".
• Nazwa miasta w którym Warta ma swoje źródła – Zawiercie wzięła się właśnie od nazwy rzeki i określenia "za Wartą".

Zobacz też

• Nadwarciański Park Krajobrazowy
• Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy
• Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki
• Park Krajobrazowy Ujście Warty
• Park Narodowy Ujście Warty
• Załęczański Park Krajobrazowy
• zbiornik Jeziorsko
• Wielka Pętla Wielkopolski
• Sierakowski Park Krajobrazowy

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Opis drogi wodnej Warty
• Warta w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich , Tom XIII (Warmbrun – Worowo) z 1893 r.