Warszawski Ruch Homoseksualny (WRH) – niezależna grupa lesbijek i gejów , której władze PRL odmówiły legalizacji własnego stowarzyszenia "^[1], działająca na terenie Warszawy od stycznia 1987 do lata 1988 .

Założycielami byli: Waldemar Zboralski (pielęgniarz z praskiego Szpitala Kolejowego), Sławomir Starosta (student Uniwersytetu Warszawskiego ) i Krzysztof Garwatowski (student Politechniki Warszawskiej ). Wspierała ich grupa studentów i pracowników kilku warszawskich uczelni oraz młodzi dziennikarze prasy warszawskiej.

Na spotkaniu w dniu 24 stycznia 1987 przy Placu Gabriela Narutowicza w Warszawie zapadła decyzja o utworzeniu oficjalnej organizacji gejów i lesbijek, a w lutym 1988 w Milanówku pod Warszawą odbyło się zebranie założycielskie WRH z przyjęciem jego oficjalnej nazwy, statutu oraz wyborem jego władz (konieczne dla legalizacji stowarzyszenia). Na przewodniczącego grupy wybrano Waldemara Zboralskiego, a na logo ^[2] stowarzyszenia wybrano zmodyfikowany herb Warszawy : męski Syrenek z tarczą z napisem WRH^[3].

Poparcie

Do chwili złożenia dokumentów rejestracyjnych WRH prowadziło szeroko zakrojoną kampanię informacyjną w całej Polsce, do której udało się włączyć znanych dziennikarzy ówczesnej prasy, m.in. " Polityki "^[4] , " Przeglądu Tygodniowego "^[3], " Wprost "^[1], " Na przełaj ", " Radaru "^[5], " Expressu Wieczornego ", "Pana"^[6], " Sztandaru Młodych ", " Kurier Polski "^[7]. W latach 1987 - 1988 udało się zaprezentować cele i założenia programowe WRH w kilku audycjach radiowych oraz cyklu audycji telewizyjnych (Rozmowy Intymne pod red. Halszki Wasilewskiej )^[8].

Działalnością WRH udało się zainteresować ówczesne Ministerstwo Zdrowia , które poparło działalność stowarzyszenia. Było to wynikiem deklaracji członków WRH, że włączą się czynnie w profilaktykę AIDS .

Ruch otrzymał również poparcie psychologa, prof. Mikołaja Kozakiewicza , ówczesnego prezesa Towarzystwa Rozwoju Rodziny , i grona zaprzyjaźnionych z nim intelektualistów, którzy podjęli próbę przekonania ówczesnych komunistycznych władz PRL o pożytku wynikającym z istnienia organizacji homoseksualistów . Poparcie przybrało m.in. formę listu do ówczesnego ministra spraw wewnętrznych , gen. Czesława Kiszczaka . List datowany był na 5 marca 1988 ^[8]. List podpisali: prof. Tadeusz Kielanowski , Bolesław Popielski , Kazimierz Imieliński , Zbigniew Sternadel, prof. Bogdan Suchodolski , Stanisław Ehrlich , prof. Jan Szczepański , Artur Sandauer , Jerzy Kawalerowicz , Szymon Kobyliński , Daniel Passent ^[9].

Grupa otrzymała od władz warszawskiej dzielnicy Mokotów lokal przy ulicy Piaseczyńskiej na biuro, w którym odbywały się regularne spotkania i który był oficjalną siedzibą WRH.

Współpraca z innymi organizacjami LGBT

WRH był od samego początku wspierany przez międzynarodowy ruch lesbijsko-gejowski, zrzeszony w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Lesbijek i Gejów (ILGA). Bezpośrednią opiekę nad WRH roztoczył austriacki oddział ILGA, stowarzyszenie HOSI-Wien, które nawiązało kontakty z założycielami WRH już w 1985 i które np. wniosło za WRH opłaty członkowskie w ILGA.^[10] W swej działalności WRH ściśle współpracował z innymi grupami lesbijsko-gejowskimi w Polsce – z Grupą ETAP z Wrocławia oraz FILO z Gdańska .

W maju 1987 członkowie WRH uczestniczyli w międzynarodowych konferencjach ILGA organizowanych w Kolonii ^[10] i Londynie ^[10]. Warszawski Ruch Homoseksualny został formalnie zrzeszony z ILGA w 1987^[11], jeszcze przed nieudaną legalizacją stowarzyszenia w Polsce. 16 kwietnia 1988 udało się zorganizować międzynarodową konferencję ILGA z udziałem delegatów organizacji gejowskich m.in. z RFN , ówczesnej NRD , Węgier , Danii , USA , Kanady , Austrii ^[10]. Było to najważniejsze wydarzenie organizacyjne do czasu ustania działalności ruchu.

Próba rejestracji

Po wyłonieniu grupy 15 osób, sygnatariuszy -założycieli gotowych podać swoje dane osobowe do wniosku rejestracyjnego stowarzyszenia (niektóre z nich były ofiarami milicyjnej Akcji Hiacynt z lat 1985 - 1987 ), w dniu 24 marca 1988 w Wydziale Społeczno-Administracyjnym Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy złożono dokumenty założycielskie, w tym statut WRH. Na skutek decyzji politycznych ówczesnego ministra spraw wewnętrznych , gen. Czesława Kiszczaka , odmówiono rejestracji stowarzyszenia o nazwie "Warszawski Ruch Homoseksualny", uzasadniając to obawami, że stowarzyszenie to naruszałoby zasady moralności publicznej, względnie uzasadniając to obawami przed reakcją Kościoła rzymskokatolickiego ^[12].

Zakończenie działalności

Część sygnatariuszy -założycieli WRH, wspólnie z członkami nieformalnych grup lesbijsko-gejowskich działającymi w innych miastach Polski, podjęło w 1989 roku ponownie próbę zalegalizowania wspólnej organizacji. Próba powiodła się i 23 lutego 1990 zarejestrowano ogólnopolską organizację gejów i lesbijek o nazwie Stowarzyszenie Grup Lambda ^[13].

Zobacz też

• Kampania Przeciw Homofobii
• Lambda Warszawa
• Organizacje LGBT

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Ulotka WRH z 1987
• Porozumienie lesbijek: Kalendarium dziejów ruchu LGBT w Polsce od 1841 do 2005