OSA M-50 (M-52)
Osa, widok z przodu
Producent	WFM
Okres produkcji	1959 - 1965
Miejsce produkcji	Warszawa   Polska
Klasa	skuter
Silnik	150 (172,3) cm3 jednocylindrowy dwusuwowy chłodzony powietrzem, 6,5 (8) KM
Skrzynia biegów	3-biegowa
Masa własna	125-130 kg
Pokrewne	SR 59 "Berlin"

Widok z boku

Widok silnika

Widok z tyłu

Osa M-50 (M-52) to polski skuter . Jedyny skuter produkowany seryjnie w PRL . W latach 1959 - 1965 WFM w Warszawie wyprodukowała ich ok. 25 tys. sztuk.

Historia

• 1955 - pierwszy prototyp o nazwie "Żuk"
• 1956 - drugi prototyp o nazwie "Bąk"
• 1957 - prototypy o nazwie "Odra 1" i "Odra 2"
  • - pięć prototypów "Osa"
• 1959 - pierwsza seria: "Osa M-50"
• 1962 - model: "Osa M-52"
• 1963 - prototyp: "Osa M-55"
• 1965 - zakończenie produkcji.

W 1952 r. przy dziale Głównego Konstruktora Warszawskiej Fabryki Motocykli, utworzona została komórka doświadczalna,a w pierwszej połowie 1955 r. powstały trzy pierwsze prototypy skuterów: Żuk , Bąk oraz - Osa , która okazała się najbardziej dojrzałą konstrukcją skierowaną do produkcji.

Propozycja wywołała istną burzę w ministerstwie. Pojawiały się pytania przeciwników, po co potrzebny jest naszemu prostemu ludowi taki luksusowy, iście kapitalistyczny, produkt. Skąd brać blachę na osłony? Blachę potrzebną na kabiny Starów , Lublinów , Warszaw i w innych gałęziach gospodarki narodowej. Dzięki przychylności prasy, która nim się spostrzeżono, rozdmuchała sprawę polskiego skutera, oraz dzięki coraz liczniejszym zagranicznym sukcesom sportowych kierowców fabrycznych WFM , wyrażono zgodę na produkcję Osy.

Głównymi twórcami warszawskiego skutera byli inżynierowie Krzysztof Brun, Jerzy Jankowski i Tadeusz Mathia. Do napędu zastosowano silnik S-06A. Oś cylindra usytuowano poziomo w osi głównej skutera, a skrzynia biegów znalazła się w górze pod kątem 105 stopni w stosunku do kierunku jazdy. Zmusiło to konstruktorów do opracowania specjalnego, obiegowego smarowania sprzęgła i skrzyni biegów. Olej czerpany był za pomocą łańcucha sprzęgłowego i rozbryzgiwany po całej komorze sprzęgła. Żeberka silnika były większe i ułożone promieniście tak, aby nie hamować ruchu powietrza w tunelu chłodzącym.

Dzięki doskonałemu zawieszeniu kół na wleczonych wahaczach i nisko usytuowanemu środkowi ciężkości, skuter prowadził się znakomicie i komfort jazdy Osą był bardzo wysoki. I to nie tylko podczas jazdy na twardych miejskich ulicach, ale nawet na wiejskich, piaszczystych traktach. Sprzyjały temu duże 14" calowe koła, ułatwiające znacznie jazdę w terenie. Motocykl wyposażony został w bardzo dobre hamulce.

Zaraz po uruchomieniu seryjnej produkcji, polski skuter zadebiutował w Rajdzie Tatrzańskim. W terenowych rajdach szybkich i obserwowanych, Osy były najlepsze w swojej klasie. XXXV sześciodniówka Enduro w Bad Aussen w Austrii w 1960 r. była wielkim świętem polskich skuterów. Zespół fabryczny WFM niemal znokautował konkurencję. Mirosław Malec zdobył złoty medal, Józef Rewerelli -srebrny i Maciej Piątkowski - brązowy. Wszyscy na Osach już z nowymi silnikami 175 cm³. Rok później, Mirosław Malec ukończył Szkocką Sześciodniówkę, jeden z najcięższych na świecie rajdów obserwowanych. Wkrótce Osy znalazły uznanie w oczach zagranicznych klientów i były eksportowane do wielu krajów.

Przygotowanie produkcji, testowanie prototypów, wprowadzanie zmian i usprawnień, trwało jeszcze kilka lat ze względu na trudne warunki w socjalistycznej gospodarce. Mimo to plany było dalekosiężne, a dążenie konstruktorów zmierzały nawet do wprowadzenia wersji z elektrycznym rozrusznikiem w 1960 roku."

Montaż próbnej serii skuterów WFM Osa M-50 warszawska fabryka rozpoczęła w drugiej połowie lutego 1959 r, zaś pierwsze Osy pojawiły się w sklepach w lipcu lub w sierpniu. W trzecim kwartale tego roku ruszyła produkcja seryjna.

W 1962 r. pojawił się nowy model Osy M-52. Miał on cały szereg zmian, a zwłaszcza nowy, większy silnik 175 cm³ o wymuszonym dmuchawą chłodzeniu (symbol S-33). Początkowo nowy skuter produkowany był wyłącznie na eksport , głównie do Indii, ale w końcu zaczął trafiać też na polski rynek. W większej Osie zastosowano bagażnik i zwiększono długość kanapy. Warszawski skuter stał się konstrukcją dojrzałą, trwałą i niezawodną. Niestety, arbitralne decyzje władz w 1965 r. przecięły nić istnienia Warszawskiej Fabryki Motocykli. W momencie najbardziej niespodziewanym i ekonomicznie nieuzasadnionym...

Dane techniczne skuterów OSA M50 (w nawiasach M52)

Silnik

• Typ: dwusuwowy, chłodzony powietrzem (z dmuchawą)
• Układ: jednocylindrowy, z leżącym cylindrem
• Rozrząd: przepłukiwanie zwrotne Pojemność skokowa: 200cm³
• Średnica x skok tłoka: 57 (61,5)mm x 58 mm
• Stopień sprężania: 6,5 (6,3)
• Moc maksymalna: 6,5 KM przy 4800 obr./ min (8,0 KM przy 4800 obr./ min)
• Zasilanie: gaźnik G 20S (GM 24 U2 Pegaz), filtr powietrza z wkładem siatkowym zwilżanym olejem. Kranik paliwa bez rezerwy.
• Smarowanie: mieszankowe 1:25
• Rozruch: nożny
• Prądnica i zapłon: Iskrownik - prądnica z wirującym kołem magnesowym na czopie wału silnika, prądnica 6V 28W, minus na "masie", prostownik selenowy, sygnał dźwiękowy elektromagnetyczny, Reflektor ze światłem drogowym i mijania 25/ 25W, i postojowym 3W. Tylna lampa: pozycja 3W, stop *5W, oświetlenie szybkościomierza 0,6W (1,5W), kontrolka świateł postojowych 1,5W. Przerwa na przerywaczu 0,3 - 0,4 mm. Wyprzedzenie zapłonu *4,9 /- 0,2 mm przed ZZ (4,4mm). Świeca zapłonowa 14mm o wartości cieplnej wg Boscha 240 (225). Odstęp elektrod 0,4 - 0,6 mm.
• Akumulator: 6V 7 Ah

Przeniesienie napędu

• Silnik-sprzęgło: pojedynczy łańcuch tulejkowy 3/8" x 7,5 x 44 ogniwa ( 3/8" x 7,5 x 48 ogniw)
• Sprzęgło: mokre, trzytarczowe o sześciu sprężynach (czterotarczowe, ze sprężyną centralną)
• Skrzynia biegów: trzystopniowa
• Przełożenia: 1: 2,935 (2,89), 2: 1,486 (1,47), 3: 1,0 (1,0)
• Napęd tylnego koła: łańcuch tulejkowy 1/2" x 7,75 x 98 ogniwek (1/2" x 7,75 x 9, przełożenie 2,79 (2,93)

Podwozie

• Rama: rurowa, spawana, otwarta
• Zawieszenie przednie: wahacz wleczony, dwa elementy resorująco-tłumiące, skok koła 105 mm
• Zawieszenie tylne: wahacz wleczony, dwa elementy resorująco-tłumiące, skok 106 mm
• Hamulec przedni: bębnowy
• Hamulec tylny: bębnowy
• Opony przód/ tył: 3,25 x 14, koła wzajemnie wymienne, ciśnienie powietrza przód: 1,2 kG/cm², tył 1,6 kG/cm², w dwie osoby 1,9 kG/cm²

Nadwozie

• Tłoczone z blachy stalowej, głęboki błotnik przedni, podnóżki w formie stopni wykładane gumą, pojemnik na narzędzia w obudowie lampy, zbiornik *paliwa pod siedzeniem, dostęp do wlewu paliwa po odchyleniu siedzenia do tyłu, (bagażnik)

Wymiary i masy

• Długość: 1880 (1950) mm
• Szerokość: 610 mm
• Wysokość: 920 - 970 mm (940 mm)
• Wysokość siedzenia: 740 mm
• Rozstaw osi: 1280 mm (1300 mm)
• Minimalny prześwit: 160 mm
• Masa bez płynów: 125 kg (130 kg)
• Dopuszczalna masa całkowita: 305 kg (310 kg)
• Zbiornik paliwa: 7,5 l.
• Pojemność skrzyni biegów: 0,95 l.

Dane eksploatacyjne

• Prędkość maksymalna: 80 (85) km/h
• Zużycie paliwa: 3,2 l./100 km

Linki zewnętrzne

• http://osiara.pl Strona Polskiego Skutera OSA - Strona Główna
• http://www.polskiemotocykle.mik.pl Strona o polskich jednośladach powojennych m.in. o modelach Osy