Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Władysław III Warneńczyk

Władysław III Warneńczyk

Władysław III Warneńczyk
Z Bożej Łaski król Polski, Węgier, Dalmacji, Chorwacji, Raszki, Bułgarii, Slawonii, ziemi krakowskiej, sandomierskiej, łęczyckiej, sieradzkiej, Kujaw, pan i dziedzic Pomorza i Rusi, najwyższy książę Litwy
Król Polski
Okres panowaniaod 25 lipca 1434
do 10 listopada 1444
Poprzednik Władysław II Jagiełło
Następca bezkrólewie (do 1447 )
Kazimierz IV Jagiellończyk
Najwyższy książę Litwy
Okres panowaniaod 1434
do 1440
Poprzednik Władysław II Jagiełło
Następca Kazimierz IV Jagiellończyk
Król Węgier
Okres panowaniaod 15 maja 1440
do 10 listopada 1444
Poprzednik Albrecht I
Następca Władysław V Pogrobowiec
Dane biograficzne
Dynastia Jagiellonowie
Urodzony 31 października 1424 w Krakowie
Zmarł 10 listopada 1444 pod Warną
Ojciec Władysław II Jagiełło
Matka Zofia Holszańska
Władysław podczas bitwy pod Warną
Cenotaf Władysława Warneńczyka na polu bitwy pod Warną

Władysław III Warneńczyk (ur. 31 października 1424 w Krakowie , zm. 10 listopada 1444 pod Warną ) – król Polski i najwyższy książę litewski od roku 1434 , król Węgier jako I. Ulászló od 1440 , starszy syn Władysława Jagiełły i Zofii Holszańskiej . Na tronie Litwy Władysław nie zasiadł, księciem litewskim obwołano jego młodszego brata, Kazimierza Jagiellończyka .

Spis treści

Tytuł królewski

Wladislaus, Dei gracia rex Polonie, Hungarie, Dalmacie, Croacie, Rascie, Bulgarie, Sclavonie, nec non terrarum Cracovie, Sandomirie, Lancicie, Syradie, Cuyavie, Lythuanie princeps suppremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres etc.

Tłumaczenie: Władysław z Bożej Łaski król Polski , Węgier , Dalmacji , Chorwacji , Raszki , Bułgarii , Slawonii , ziemi krakowskiej , sandomierskiej , łęczyckiej , sieradzkiej , Kujaw , pan i dziedzic Pomorza i Rusi, najwyższy książę Litwy etc.

Aż do XIX w. Władysław III powszechnie nazywany był Władysławem Jagiellończykiem.

Rządy Rady Opiekuńczej

Po śmierci Władysława II Jagiełły ( 1386 - 1434 ), królem został jego najstarszy syn Władysław III. Dnia 25 lipca 1434 roku, popierany przez biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego , został w katedrze wawelskiej koronowany na króla Polski przez arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski Wojciecha Jastrzębca . Ponieważ w chwili wstąpienia na tron miał zaledwie 10 lat, przez kilka lat w jego imieniu rządy sprawowała Rada Opiekuńcza i regent, którym był kardynał Zbigniew Oleśnicki , co wzbudzało sprzeciw niektórych możnych i szlachty.

W momencie wstąpienia na tron, toczyła się wojna polsko-krzyżacka , którą zakończył w 1435 pokój w Brześciu Kujawskim . Natomiast po 4 latach, w 1439 roku w Nowym Mieście Korczynie zawiązała się konfederacja pod dowództwem Spytka z Melsztyna , możnowładcy z Małopolski. Chcieli oni zamanifestować swój sprzeciw wobec dziesięciny oraz wzrostu roli duchownych w życiu państwa. Wojna domowa została zakończona dzięki zdecydowanej postawie biskupa Oleśnickiego. W bitwie pod Grotnikami wojska konfederatów zostały pokonane, a Spytko odnosząc śmiertelne rany zginął.

Król Węgier

W 1440 r. Władysław III został także królem Węgier , liczących bardzo na pomoc Polski w obronie przed zagrażającym im bezpośrednio pochodem islamskiej Turcji . W tym samym roku opuścił Polskę i wyruszył na Węgry, gdzie został koronowany 17 lipca w katedrze w Białogrodzie Królewskim [1]. W Polsce nieobecnego króla zastąpili dwaj namiestnicy, którzy wkrótce popadli w konflikt, co sprawiło, że państwu groził poważny kryzys.

Przez pierwsze dwa lata pobytu na Węgrzech Władysław III musiał rywalizować z Elżbietą – wdową po zmarłym władcy czeskim i węgierskim, Albrechcie II , która chciała osadzić na tronie swego nowo narodzonego syna, Władysława Pogrobowca . Zwaśnione strony pogodził papież Eugeniusz IV , który również przedstawił Władysławowi III plan powstrzymania potęgi tureckiej.

Wojna z Turcją

Faktycznie Władysław III podjął w 1443 r. zbrojną wyprawę przeciwko Turcji, zakończoną zwycięstwem i 10-letnim rozejmem w Segedynie . Jednak za usilną namową legata papieskiego Juliana Cesariniego (obiecał on pomoc floty burgundzkiej i weneckiej, co okazało się obietnicą bez pokrycia) dwudziestoletni król zerwał rozejm, po czym w 1444 r. poprowadził przeciw Turcji źle przygotowaną krucjatę chrześcijańską, złożoną z ok. 25 tys. wojsk węgiersko-polsko- wołoskich . Po początkowych sukcesach skończyła się ona wielką klęską i śmiercią Władysława III 10 listopada w bitwie pod Warną nad Morzem Czarnym .

Według niektórych relacji, głowę polskiego króla sułtan turecki przechowywał potem, jako trofeum wojenne, w garnku z miodem przez wiele lat[2]. Nigdy nie odnaleziono ciała monarchy, dlatego szerzyły się opowieści o jego bohaterstwie i cudownym ocaleniu, które spowodowały zwlekanie z koronacją Kazimierza Jagiellończyka.

Władysław III nie był żonaty oraz nie posiadał dzieci (współczesne opinie, przytoczone przez historyka Jana Długosza sugerowały, iż Władysław III był homoseksualny [3]). Po jego śmierci koronę królewską przejął, po trzyletnim bezkrólewiu, jego młodszy brat, wielki książę litewski , Kazimierz Jagiellończyk ( 1447 - 1492 ).

Śmierć króla wg Chodży Effendiego

(...) a janczar imieniem Kodża Chazer dzielnym natarciem ranił mu konia, zwalił na ziemię wychowańca piekła, uciął nikczemną głowę i, przynosząc ją padyszachowi, pochwały, względy i hojną nagrodę osiągnął. (...) Głowa nieszczęsnego króla (...) posłaną została do Brussy, przedtem stolicy państwa, aby na widok pospolitego ludu była tam wystawiona. (...) Dla zachowania od zepsucia (...) w miodzie była zatopiona.[2]

Pamięć o królu

  • Po klęsce pod Warną Europa nie chciała uwierzyć w śmierć Władysława. Wysłano między innymi wysłannika z Wenecji, któremu okazano zakonserwowaną głowę męską. Miała ona jednak jasne kędziory, a król był ciemnowłosy[]. Mimo poszukiwań, ciała króla nie odnaleziono, co stało się podstawą rozlicznych insynuacji (poniżej).
  • Legenda portugalska głosi, iż król przeżył bitwę pod Warną, by następnie osiąść na portugalskiej Maderze [4].
  • W 1935 roku powstało w Warnie mauzoleum (właściwie cenotaf ) Władysława Warneńczyka, wzniesione na jednym z kurhanów ponad polem warneńskiej bitwy, które jest do dziś bardzo często odwiedzane przez turystów.
  • Na jego cześć nazwę nosił (nieistniejący już) jeden z bułgarskich klubów piłkarskich, Władysław Warna , będącym pierwszym zdobywcą tytułu mistrza Bułgarii .

Genealogia

Olgierd
ur. ok. 1296
zm. maj 1377
Julianna twerska
ur. w lub po 1320
zm. wiosna 1392
Andrzej Holszański Aleksandra Drucka
zm. 1426
     
   
  Władysław II Jagiełło
ur. ok. 1362
zm. 1 VI 1434
Zofia Holszańska
ur. ok. 1405
zm. 21 IX 1461
   
  
Władysław III Warneńczyk
ur. 31 X 1424
zm. 10 XI 1444

Zobacz też

Przypisy

  1. Potwierdzenie przez sejm węgierski koronacji Władysława Warneńczyka na króla Węgier z dnia 17 VII 1440 roku
  2. 2,0 2,1 Turecki dziejopis Chodża Effendi, który był wrogi naszemu królowi.
  3. Jan Długosz, Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, księga XII, s.685, według wydania w Krakowie z 1869 . Akapit: "Było mniemanie, że król Władysław sam spowodował klęskę pod Warną swoim sromotnym czynem ściągnąwszy na siebie gniew Boga...". Długosz dalej pisze o Władysławie: gdy zbyt chuciom cielesnym podległy, (...) nie porzucał wcale swych sprośnych i obrzydłych nałogów, przyrzekł uroczyście wyzuć się z swych zdrożności i ohydne złożyć występki, jeszcze w powrocie z wyprawy kalał się na nowo swym bezecnym występkiem, i z większą jeszcze zelżywością obrażać począł Majestat pełnego łaski i miłosierdzia Boga.
  4. Tak m.in. Joao Reis Gomes (1941), Joao C.D.Nacimento (1934), Conego Homen (1934), Alberto Artur Sarmento (1953) i in.

Bibliografia

  • T. Biber, A. i M. Leszczyńscy, Poczet Władców Polski
  • Filipa Kallimacha Historia o królu Władysławie, tłum. Anna Komornicka [w:] By czas nie zaćmił i niepamięć. Wybór kronik średniowiecznych, oprac. Antonina Jelicz, PIW, Warszawa 1975, s. 281-305.
  • L. Kielanowski, Odyseja Władysława Warneńczyka, Londyn 1991
  • Zbigniew Święch , Ostatni krzyżowiec Europy. Oddychający sarkofag Warneńczyka?, Kraków 1995
  • Paweł Jasienica , Polska Jagiellonów

Linki zewnętrzne

Poprzednik
Albrecht II Habsburg
Król Węgier
14401444
Następca
Władysław Pogrobowiec


Inne hasła zawierające informacje o "Władysław III Warneńczyk":

Wszystkich Świętych ...

Mieszko II Lambert ...

Nadciśnienie tętnicze ...

Oddychanie komórkowe ...

Odense ...

Linz ...

Linköping ...

Tampere ...

Sztuka ...

Brno ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Władysław III Warneńczyk":

010c. Rzym (plansza 18) ...

208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 12) ...

218b Sprawa polska podczas II wojny światowej (plansza 4) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie