hrabstwo Isle of Wight
region South East England
Herb Flaga Herb Flaga
Mapa hrabstwa Isle of Wight
Podstawowe dane
Stolica:	Newport
Powierzchnia:	380 km²
Populacja:	140 400 (2005)
Gęstość zaludnienia:	380 os./km²
Strona WWW

Isle of Wight – wyspa należąca do archipelagu Wysp Brytyjskich , oddzielona od brytyjskiego wybrzeża cieśniną Solent . Kształtem przypomina romb o wymiarach 26 na 39 kilometrów i powierzchni 381 km². Również hrabstwo Anglii ze stolicą w Newport .

Główne miasta to Ryde , Cowes , Newport . W sensie administracyjnym wyspa stanowi samodzielną jednolitą jednostkę administracyjną i jednocześnie hrabstwo ceremonialne z Newport jako ośrodkiem administracyjnym.

Głównym źródłem dochodów jest turystyka – wyspa słynie z niezwykłych krajobrazów. Posiada bardzo dobrą bazę dla turystyki rowerowej – liczne szlaki i wiele miejsc wartych odwiedzenia. Oprócz turystyki rowerowej silnie rozwiniętymi dziedzinami sportu są żeglarstwo oraz sporty motorowe (m.in. żużel).

Wyspa Wight jest jednym z najbogatszych w skamieniałości dinozaurów miejsc w Europie. Znaleziono tu skamieniałości ponad 20 gatunków dinozaurów oraz innych zwierząt z okresu kredy . W zatoce Compton podczas odpływu widoczne są ślady dinozaura.

Położenie

Zdjęcie satelitarne Isle of Wight

Wyspa Wight ma w przybliżeniu kształt rombu, a jej powierzchnia wynosi 380 km ². Nieco więcej niż połowa wyspy, zwłaszcza jej zachodnia strona, jest obszarem chronionego krajobrazu. 258 km² stanowią ziemie uprawne, 52 km² to krajobraz silnie przekształcony. Długość linii brzegowej wyspy wynosi 92 km. Krajobraz wyspy jest znacznie zróżnicowany, co spowodowało, iż nazywa się ją ‘’Anglią w pigułce’’. Zachód wyspy ma charakter zdecydowanie wiejski, a charakteryzuje ją silnie rozwinięte wybrzeże klifowe. Wał kredowy biegnie wzdłuż całej wyspy i kończy się malowniczą kulminacją utworów kredowych The Needles . Najwyżej położonym punktem Wyspy jest ‘’St Boniface Down’’ o wysokości 243 m. Reszta krajobrazu również charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem, z silnie zaznaczonym charakterem klifowym i zatokami, ważnymi dla fauny i flory morskiej. Rzeka Medina wpływa do cieśniny Solent na północy, podczas gdy druga rzeka, Yar – na północnym wschodzie, niedaleko Bembridge . Istnieje jeszcze jedna rzeka o nazwie Yar – na zachodzie wyspy.

Południowe wybrzeże wyspy graniczy z kanalem La Manche . Gdyby nie interwencja człowieka, wyspa mogłaby być podzielona na trzy, a morze wdzierałoby się w jej wnętrze: na zachodzie, gdzie kamienny wał zbudowany z otoczaków oddziela zatokę Freshwater od bagnistych wód zachodniej rzeki Yar oraz na brzegu wschodnim, gdzie cienki pas lądu oddziela zatokę Sandown od wschodniej rzeki Yar. Miejsce, gdzie znajduje się obecnie miasto Yarmouth , było kiedyś samodzielną wyspą, połączoną z resztą wyspy Wight jedynie wąskim przesmykiem na wschodzie miasta, regularnie naruszanym przez morską wodę.

Historia

Prehistoria

Wyspa Wight powstała, kiedy pod koniec plejstocenu w wyniku topnienia rozległych czap lądolodów Europy i Ameryki Północnej podniósł się znacznie poziom mórz. Powstał wówczas Kanał La Manche oddzielający wyspę od kontynentu, a zalanie doliny rzeki Solent spowodowało, że przekształciła się ona w cieśninę oddzielającą wyspę Wight od wybrzeża brytyjskiego. Rzymianie po podbiciu Brytanii w 43 r. nadali wyspie nazwę Vectis. Wg Bedy w V wieku zasiedlili ją Jutowie (Uictuarii).

Średniowiecze

Po podbiciu Brytanii przez Normanów w XI wieku Wilhelm I Zdobywca oddał wyspę we władanie swojemu kuzynowi, Williamowi FitzOsbernowi, nadając mu tytuł Lorda wyspy Wight. Wówczas rozpoczęła się budowa zamku w Carisbrooke. Wyspa znalazła się pod pełną kontrolą królów Anglii dopiero w 1293 , kiedy ostatnia Lady wyspy, Isabella de Fortibus, sprzedała ją Edwardowi I . Od tej pory tytuł Lorda Wyspy Wight nadawał król, z krotką przerwą, kiedy Henry de Beauchamp, 1. książę Warwick został koronowany na króla wyspy Wight przez Henryka VI . Henry de Beauchamp zmarł, nie pozostawiając męskiego potomka i tytuł wygasł.

Czasy nowożytne

W XVI wieku Henryk VIII ufortyfikował wyspę w obawie przed inwazją francuską i hiszpańską. Najbardziej znaną z jego budowli jest zamek w Yarmouth. W 1545 Sir Richard Worsley dowodził obroną przed inwazją Francuzów. Ostateczne zwycięstwo zapewniła Anglikom wygrana bitwa pod Bonchurch. W 1647 podczas angielskiej wojny domowej Karol I Stuart uciekł na wyspę Wight, licząc na wsparcie jej gubernatora, Roberta Hammonda, jednak Hammond pod pozorem zapewnienia królowi ochrony uwięził go w zamku Carisbrooke. W XIX wieku wyspa Wight stała się popularnym miejscem wypoczynku dla europejskich rodów królewskich za sprawą królowej Wiktorii , która upodobała sobie rezydencję Osborne House w Cowes . Podczas jej panowania Guglielmo Marconi prowadził tu prace nad przekazywaniem sygnałów radiowotelegraficznych. Królowa Wiktoria zmarła w rezydencji 22 stycznia 1901.

Fauna i flora

Wyspa Wight jest jednym z nielicznych miejsc w Anglii, w którym występują rude wiewiórki (innym jest Brownsea Island). W odróżnieniu od reszty kraju, na wyspie nie ma wiewiórek szarych. Z gatunków ochronnych spotyka się susła , nietoperze . Kwiatem – symbolem wyspy została wybrana w roku 2002 w drodze plebiscytu orchidea .

Administracja i polityka

W przeszłości wyspa była częścią hrabstwa Hampshire ; w roku 1980 stała się samodzielną jednostką administracyjną, przy czym dalej miała z Hampshire tego samego lorda sierżanta. W roku 1997 przy okazji reformy administracyjnej zostało utworzone hrabstwo niemetropolitalne i ceremonialne z własnym lordem sierżantem. Obecnie wyspa w okresie przypływu jest najmniejszym hrabstwem ceremonialnym w Anglii (poza Londynem); jednak w okresie odpływu jej powierzchnia jest większa od hrabstwa Rutland , uważanego za najmniejsze hrabstwo angielskie. Posiada jednego reprezentanta w parlamencie brytyjskim i jest zamieszkana przez 132 731 obywateli, jest zatem najbardziej zaludnionym okręgiem wyborczym w Wielkiej Brytanii .

Atrakcje turystyczne

The Needles

• Zatoka Alum słynąca z różnokolorowych piasków
• The Needles – wystające z morza kredowe białe skały
• Ogród Botaniczny w Ventnor
• Zamek Carisbrooke Castle
• Pozostałości rzymskiej willi w Brading
• Rezydencja królewska Osborne House
• Muzeum dinozaurów "Dinosaur Isle"
• Festiwal na wyspie Wight odbywa się na wyspie z przerwami od 1968 roku. W 1970 zgromadził 600 tys. ludzi, a wśród artystów byli Jimi Hendrix , The Who , Miles Davis i The Doors .

Linki zewnętrzne

• Przewodnik po wyspie