Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Urugwaj

Urugwaj

República Oriental del Uruguay
Wschodnia Republika Urugwaju
Herb Urugwaju
Flaga Urugwaju Herb Urugwaju
Dewiza : ( hiszp. ) Libertad o Muerte
(Wolność albo śmierć)
Hymn : Orientales, la Patria o la tumba
Położenie Urugwaju
Język urzędowy hiszpański
Stolica Montevideo
Ustrój polityczny republika
Głowa państwa prezydent José Mujica
Szef rządu prezydent José Mujica
Powierzchnia
 • całkowita
 • wody śródlądowe
88. na świecie
176 220 km²
1,5%
Liczba ludności  ( 2007 )
 • całkowita 
 •  gęstość zaludnienia
131. na świecie
3 477 779 ( 2008 )
20 osób/km²
Jednostka monetarna peso urugwajskie (UYU)
Niepodległość od Argentyny i Brazylii
25 sierpnia 1825
Strefa czasowa UTC -3
Kod ISO 3166 UY
Domena internetowa .uy
Kod samochodowy ROU
Kod telefoniczny +598
Mapa Urugwaju

Urugwaj (Uruguay, Wschodnia Republika Urugwaju – República Oriental del Uruguay) – państwo w Ameryce Południowej , nad Atlantykiem , graniczące z Argentyną od zachodu i Brazylią od północy. Stolicą państwa jest Montevideo , port atlantycki u ujścia La Platy . Po drugiej stronie tego estuarium leży stolica Argentyny – Buenos Aires . Dawniej Urugwaj stanowił część Wicekrólestwa La Platy i nosił nazwę Banda Oriental (Brzeg Wschodni).

Spis treści

Pochodzenie nazwy kraju

Hiszpańskie Uruguay od rzeki o tej samej nazwie. Słowo to być może pochodzi z języka guarani , gdzie urugua oznacza owoce morza , skorupiaki , a iwodę . Inna teoria wskazuje na uru – gatunek ptaka, gua – pochodzić od.

Geografia

Powierzchnia :

Długość granicy lądowej :

Długość wybrzeża :

  • całkowita: 660 km

Ukształtowanie powierzchni

Większą część Urugwaju zajmują lekko faliste niziny . Stanowią one teren przejściowy pomiędzy argentyńską pampą , a Wyżyną Brazylijską . Jedynie z północnego wschodu na południowy zachód przebiegają pasma niezbyt wysokich, podłużnych, płaskich wzniesień, osiągających wysokość 200-500 m n.p.m.

Jezioro Juventud w Tacuarembó

Najwyższym szczytem kraju jest Cerro Catedral wznoszący się na wysokość 513 m n.p.m., położony w departamencie Maldonado , w pobliżu wybrzeża Oceanu Atlantyckiego. Nad La Platą brzeg jest stromy, z wystającymi, najczęściej pumeksowymi skałami , między którymi rozciągają się piaszczyste plaże .

Wody

Terytorium Urugwaju należy do zlewiska Oceanu Atlantyckiego . Tworzą je liczne rzeki , z których największe to główna rzeka kraju Urugwaj (1593 km) i jego dopływy : Cuarein (200 km), Negro (800 km), dzieląca kraj na dwie części, północną i południową, Daymán (160 km) oraz Cebollati (210 km). Największym zbiornikiem wodnym jest Río Negro (1400 km²), utworzony poprzez wybudowanie wielkiej zapory Rincón del Bonete na rzece Negro. Bieg rzeki Urugwaj odpowiada linii zaburzeń tektonicznych . Powyżej miasta Salto znajdują się w jej korycie liczne wodospady i progi skalne. W kraju występuje także wiele jezior lagunowych , z których największym jest Mirim , częściowo położone w Brazylii .

Klimat

Diagram klimatyczny dla Montevideo

Urugwaj leży w strefie klimatu podzwrotnikowego morskiego. Ze względu na jednostajną, równinną rzeźbę terenu nie występują tu kontrasty klimatyczne. Zimy są raczej łagodne, nie ma mrozów , jedynie z południowego zachodu wieją wiatry pamperos powodujące gwałtowny spadek temperatury. Lata są ciepłe, gdyż napływa gorące powietrze z Brazylii . Opady występują głównie latem i jesienią , od czerwca do grudnia , a ich średnia roczna suma wynosi 1000-1500 mm. Średnia roczna temperatura to 18-20'C. Najchłodniejszym miesiącem jest czerwiec (10-12'C), a najcieplejszym styczeń (24-27'C).

Flora

Klimat oraz ukształtowanie terenu powodują, że przeważającą część kraju zajmują formacje trawiaste, czyli bezdrzewna pampa , przechodząca ku południowi w widne lasy parkowe . Na północy i w dolinach większych rzek rosną subtropikalne lasy galeriowe zajmujące 4% powierzchni kraju.

Fauna

Świat zwierzęcy jest dość zróżnicowany, ale nie występuje tu dużo gatunków . Spotyka się pumę , pancerniki , marę , wiskacze , różne gatunki ptaków , m.in. sówkę ziemną i przedstawicieli ptactwa wodnego.

Historia

Generał Fructuoso Rivera

W czasach prekolumbijskich obszary dzisiejszego Urugwaju zamieszkiwały plemiona Indian Charrúa . W 1516 r. Hiszpan Juan Díaz de Solís dotarł do ujścia La Plata. Jednak pierwszymi osadnikami europejskimi byli Portugalczycy . W 1726 r. Hiszpanie wyparli Portugalczyków i założyli fort , wokół którego w drugiej połowie XVIII w. powstało Montevideo. Ich kolonialna ekspansja doprowadziła do znacznego wyniszczenia ludności tubylczej. Do 1776 r. Urugwaj wchodził w skład hiszpańskiego Wicekrólestwa Peru , a następnie wyodrębnionego z niego Wicekrólestwa La Platy . W 1811 r. pod wodzą José Gervasio Artigasa rozpoczęła się walka o niepodległość . Jednak założone przez niego w 1815 r. w głębi kraju "wolne państwo wschodnich prowincji" nie zostało uznane i w następnym roku Urugwaj został anektowany przez Portugalczyków i przyłączony do Brazylii. W 1825 r. państwo odzyskało niepodległość, którą Argentyna i Brazylia uznały dopiero po trzyletniej wojnie w traktacie z Rio de Janeiro . W pierwszych latach niepodległości o wpływy w kraju rywalizowały dwie partie polityczne – liberalni colorados, reprezentujących burżuazję miejską z wybrzeża oraz konserwatywno - klerykalni blancos, związani z hodowcami bydła z interioru. Z terytoriów spornych utworzono w 1830 r. Wschodnią Republikę Urugwaju.

Mimo odzyskania niepodległości sytuacja w kraju była nadal niestabilna. Niepokoje wewnętrzne stały się pretekstem do interwencji zbrojnych Argentyny i Brazylii, a nawet Wielkiej Brytanii i Francji. W latach 1839 - 1852 Urugwaj toczył wojnę z Argentyną, a w latach 1865 - 1870 w sojuszu z Argentyną i Brazylią walczył z paragwajskim dyktatorem Francisco Solano Lópezem . Sytuacja polityczna unormowała się dopiero za prezydentury José Batlle y Ordóñeza ( 190307 i 191115 ), który przeprowadził szereg istotnych reform społeczno-politycznych. Podczas I wojny światowej Urugwaj zachował neutralność , ale w 1917 r. zerwał stosunki dyplomatyczne z Niemcami . W 1919 r. wprowadzono nową konstytucję, a wraz z nią szereg reform, które zmodernizowały i ustabilizowały kraj. Zagwarantowano m.in. rozdział Kościoła od państwa, wprowadzono powszechne prawa wyborcze, system powszechnych ubezpieczeń społecznych , ograniczono władzę prezydenta, wprowadzono 8-godzinny dzień pracy, przeprowadzono nacjonalizację banków oraz przedsiębiorstw i zakładów użyteczności publicznej. Okres prosperity lat 20. i 30 XX w. przerwał wielki kryzys lat 1929 - 1933 , który wpłynął na zaostrzenie sytuacji wewnętrznej. W 1933 r. prezydent Gabriel Terra dokonał na wzór Benito Mussoliniego , zamachu stanu i ustanowił prawicową dyktaturę. W czasie II wojny światowej początkowo również był neutralny, następnie w 1942 r. zerwał stosunki z państwami Osi , by wreszcie w 1945 r. wypowiedzieć im wojnę.

José Gervasio Artigas na obrazie Juana Manuela Blanesa .

W 1952 r. wprowadzono nową konstytucję znosząc urząd prezydenta. Pod koniec lat 50. XX w. rządzący krajem blancos usiłowali realizować politykę Międzynarodowego Funduszu Walutowego , powodując wzrost społecznego niezadowolenia. W latach 60. XX w. nastąpiło załamanie się koniunktury gospodarczej. Rozkład systemu zabezpieczeń socjalnych, co doprowadziło do powszechnego ubóstwa ludności sprawiły iż w kraju powstała organizacja partyzancka Tupamaros (od 1985 r. partia). Postępującej anarchizacji życia politycznego nie zdołały zapobiec nawet rządy armii . Wojskowi zawiesili podstawowe prawa obywatelskie ( 1972 r.), rozwiązali parlament ( 1976 r.), zabronili działalności lewicowym partiom politycznym. W połowie lat 80. XX w. zaczął się powrót rządów demokratycznych, zwolniono więźniów politycznych, przywrócono prawo i swobody demokratyczne. W 1986 r. uzgodniono 3-letni plan odbudowy gospodarki. W 1990 urząd prezydenta objął Luis Alberto Lacalle z partii blancos, który ogłosił zgodę narodową i utworzył rząd koalicyjny z udziałem colorados. Jego liberalna polityka napotkała opór opozycji , a program prywatyzacji został odrzucony w referendum w 1992 r. W 1994 r. w wyborach prezydenckich zwyciężył Julio María Sanguinetti (z partii colorados). W 2000 r. prezydentem Urugwaju został Jorge Batlle , w marcu 2005 r. na stanowisku zastąpił go przywódca lewicy Tabaré Vazquez . Po raz pierwszy od 170 lat na czele Urugwaju stanął socjalista . W wyborach prezydenckich w 2009 zwyciężył José Mujica , również socjalista wywodzący się z koalicji Szeroki Front . Objął on urząd szefa państwa 1 marca 2010.

Polityka

Flaga Urugwaju powiewająca na maszcie w Colonia del Sacramento

Konstytucja

Pierwsza ustawa zasadnicza Urugwaju została przyjęta w 1830 r. Jej podstawą był popierany przez Wielką Brytanię Traktat z Montevideo (1828), który był także fundamentem dopiero co powstałej urugwajskiej państwowości. Próby zreformowania konstytucji z 1930 r. doprowadziła do przyjęcia nowej w 1966 . Propozycja kolejnej jej zmiany w latach 80. została odrzucona przez społeczeństwo.

Ustrój polityczny

Na mocy konstytucji z 1966 r. Urugwaj jest republiką wielopartyjną. Władza ustawodawcza należy do dwuizbowego Zgromadzenia Powszechnego (Asamblea General). Prezydent, Senat (Cámara de Senadores) liczący 31 senatorów i 99 członków Izby Reprezentantów (Cámara de Diputados) pochodzi z wyborów powszechnych, ich kadencja trwa 5 lat. Władza wykonawcza należy do rządu na czele którego stoi prezydent, który jest również głową państwa . Trójstopniowy podział władzy uzupełniają niezawisłe sądy .

Partie polityczne

W historii Urugwaju największe znaczenie polityczne miały dwie partie: Colorado (Partido Colorado) oraz Narodowa (Partido Nacional-Blancos). W ostatnich wyborach zwyciężył José Mujica .

Budynek parlamentu urugwajskiego
  • Frente Amplio Encuentro Progresista Nueva Mayoria (Progressive Encounter) – lewicowa liberalna
  • Partido Colorado (Red Party) – centrolewicowa
  • Partido Nacional-Blancos (National Party-Whites) – centroprawicowa
  • Nuevo Espacio (New Space) – liberalna demokratyczna
  • Asamblea Uruguay (Uruguay Assembly) – centrum
  • Confluencia Frenteamplio (Frenteamplio confluence) – prawicowa (chrześcijańsko-demokratyczna)
  • Corriente 78 (Current 78) – postępowa
  • Movimiento de Participación Popular (Movement of Popular Participation) – skrajnie lewicowa
  • Partido Comunista del Uruguay (Comunist Party of Uruguay) – lewicowa (komunistyczna)
  • Partido de los Comunes (Party of the Comunes) – lewicowa (komunistyczna)
  • Partido Demócrata Cristiano del Uruguay (Christian-Democratic Party) – lewicowa chrześcijańska
  • Partido Socialista del Uruguay (Socialist Party of Uruguay) – lewicowa (socjalistyczna)

Sądownictwo

Sąd Najwyższy sprawuje naczelną i ostateczną władzę sądowniczą. Członkowie tego sądu są nominowani przez prezydenta, a wybierani przez Zgromadzenie Powszechne na dziesięcioletnią kadencję. System sądowniczy uzupełniają sądy apelacyjne , wyborcze oraz administracyjne. Istnieją również sądy wojskowe .

Siły Zbrojne

Stan liczebny Armii Urugwaju (Ejército Nacional) przedstawia się następująco:

  • Wojska lądowe – 17200
  • Marynarka wojenna (Armada Nacional) i straż wybrzeża (Prefectura Nacional Naval) – 4500
  • Lotnictwo (Fuerza Aérea Uruguaya) – 3500

Podział administracyjny Urugwaju

Urugwaj dzieli się na 19 departamentów:

Ludność

Zmiana liczby ludności Urugwaju w latach 1961 - 2003 (w tysiącach)

W czasach pierwszych kolonizatorów tereny obecnego Urugwaju zamieszkiwali Indianie z grupy językowej tupi-guarani . Dziś społeczeństwo tego państwa składa się niemal całkowicie z ludności pochodzenia europejskiego. Urugwajczycy są w większości potomkami hiszpańskich i włoskich imigrantów stanowiąc tym samym 88% ludności kraju. Skład etniczny Urugwaju uzupełniają Metysi – 6% i Mulaci – 6%[1]. Nie ma już Indian, którzy wymarli w XIX w. Rozmieszczenie mieszkańców w tym południowoamerykańskim kraju jest bardzo nierównomierne. Miasta skupiają około 89,4% ogółu ludności, z czego ponad połowa mieszka w aglomeracji Montevideo. Do obszarów gęściej zaludnionych należy także departament Canelones oraz departamenty położone w południowej części kraju. W najmniej zamieszkanych departamentach interioru gęstość zaludnienia nie przekracza 5 osób na km².

Język

Mieszkańcy Urugwaju posługują się językiem hiszpańskim . Część ludności zamieszkałej przy granicy z Brazylią używa dialektu portuñol lub brazilero (odmiana hiszpańskoportugalska).

Religia

Urugwaj to najbardziej zsekularyzowany kraj Ameryki Południowej. Nie ma tam żadnej oficjalnej religii, a rozdział państwa i kościoła jest kompletny. Wolność wyznania jest zagwarantowana w konstytucji. 66% Urugwajczyków należy do Kościoła katolickiego. Większość z nich dokonuje najważniejszych obrzędów w swoim życiu, jak chrzest czy ślub, w kościołach, jednak zaledwie połowa z nich regularnie uczestniczy we mszy świętej. Poza katolikami, protestanci stanowią ok. 11% społeczeństwa, a Żydzi ok. 1% (żyją szczególnie w stolicy kraju, Montevideo). Obecnie obserwuje się w Urugwaju wzrost zainteresowania religiami pochodzenia afrykańskiego, wywodzacymi się z Brazylii, takimi jak Macumba i Umbanda.

Statystyki demograficzne

Statystyki demograficzne (2006)
Liczba ludności3 431 932
Ludność według wieku
0-14 lat22,9%
mężczyzn: 399 409
kobiet: 386 136
15-64 lat63,9%
mężczyzn: 1 087 180
kobiet: 1 104 465
ponad 64 lata13,3%
mężczyzn: 185 251
kobiet: 269 491
Średnia wieku
w całej populacji32,7 lat
mężczyzn31,3 lat
kobiet34,2 lat
Przyrost naturalny0,46%
Współczynnik urodzeń13,91 urodzeń/1000 mieszkańców
Współczynnik zgonów9,05 zgonów/1000 mieszkańców
Współczynnik migracji–0,25 migrantów/1000 mieszkańców
Ludność według płci
przy narodzeniu1,04 mężczyzn/kobiet
poniżej 15 lat1,03 mężczyzn/kobiet
15-64 lat0,98 mężczyzn/kobiet
powyżej 64 lat0,69 mężczyzn/kobiet
w całej populacji0,95 mężczyzn/kobiet
Umieralność niemowląt
w całej populacji11,61 martwych/1000 żywych urodzeń
płci męskiej12,9 martwych/1000 żywych urodzeń
płci żeńskiej10,27 martwych/1000 żywych urodzeń
Oczekiwana długość życia
w całej populacji76,33 lat
mężczyzn73,12 lat
kobiet79,65 lat
Rozrodczość1,89 urodzeń/kobietę
HIV/AIDS
Współczynnik dorosłych z HIV/AIDS0,3% (2001)
Liczba osób żyjących z HIV/AIDS6000 (2001)
Liczba zmarłych na HIV/AIDSmniej niż 500 (2001)

Miasta Urugwaju

Urugwaj to jedno z najbardziej zurbanizowanych państw Ameryki Południowej . Ludność miejska stanowi blisko 90% ludności kraju. Z tego blisko połowa ludności miejskiej mieszka w stolicy kraju Montevideo , którą zamieszkuje prawie 1,3 mln osób. Inne większe miasta, Salto , Ciudad de la Costa czy Paysandú nie przekraczają 100 tys. mieszkańców.

Montevideo , Palacio Salvo
Salto
Paysandú , stary port

Poniższa tabela przedstawia miasta Urugwaju liczące powyżej 20 tys. mieszkańców według spisu ludności z 2004 roku:

lp.miastospis ludności
2004
departament
1 Montevideo 1 269 648 Montevideo
2 Salto 99 072 Salto
3 Ciudad de la Costa 83 399 Canelones
4 Paysandú 73 272 Paysandú
5 Las Piedras 69 222 Canelones
6 Rivera 64 426 Rivera
7 Maldonado 54 603 Maldonado
8 Tacuarembó 51 224 Tacuarembó
9 Melo 50 578 Cerro Largo
10 Mercedes 42 032 Soriano
11 Artigas 41 687 Artigas
12 Minas 37 925 Lavalleja
13 San José 36 339 San José
14 Durazno 33 576 Durazno
15 Florida 32 128 Florida
16 Treinta y Tres 25 711 Treinta y Tres
17 Rocha 25 538 Rocha
18 San Carlos 24 771 Maldonado
19 Pando 24 004 Canelones
20 Fray Bentos 23 122 Río Negro
21 Colonia 21 714 Colonia
22 Trinidad 20 982 Flores

Gospodarka i ekonomia

W miarę stabilna jak na latynoamerykańskie warunki sytuacja polityczna Urugwaju sprawiła, że już przed II wojną światową kraj ten dorobił się miana "latynoskiej Szwajcarii ". Urugwaj jest najbardziej rozwiniętym krajem Ameryki Południowej. Jako jedyny może się poszczycić mianem państwa wysoko rozwiniętego bo jego PKB na jednego mieszkańca w 2002 roku wynosiło 12 tys. dolarów.

Rolnictwo i rybołówstwo

Hacjenda w departamencie Florida

Podstawą gospodarki kraju jest rolnictwo. Użytki rolne stanowią 84% powierzchni Urugwaju. Uprawia się: pszenicę , kukurydzę , jęczmień , sorgo , buraki cukrowe , bataty , ziemniaki , ryż , drzewa cytrusowe , winorośl właściwa oraz tytoń szlachetny . Najistotniejsze znaczenie ma hodowla zapoczątkowana już przez osadników zagospodarowujących pampę. Hoduje się przede wszystkim bydło i owce , a także konie . Coraz większego znaczenia nabiera rybołówstwo. Mięso , wełna , skóry i produkty pochodzenia zwierzęcego są głównymi artykułami eksportowymi . Inne płody rolne nie mają większego znaczenia.

Przemysł

Energetyka kraju oparta jest na hydroelektrowniach wybudowanych na rzece Negro z których największą jest Rincón del Bonete. Rząd Urugwaju nie wyklucza jednak budowy w nieodległej przyszłości elektrowni atomowej z uwagi na ostry deficyt energii elektrycznej , który ogranicza rozwój gospodarczy kraju.

Urugwaj ma niewielkie zasoby bogactw mineralnych. Eksploatuje się niewielkie ilości uranu , talku oraz granitu . Przemysł wykorzystuje surowce i paliwa sprowadzane z zagranicy.

Najlepiej rozwinięty jest przemysł spożywczy ( mleczarski , mięsny , olejarski , tytoniowy ), a także włókienniczy (wełniany, skórzany ), chemiczny , elektromaszynowy ( samochodowy ) oraz hutnictwo żelaza .

Największym ośrodkiem przemysłowym jest Montevideo, gdzie znajdują się zakłady przemysłu mięsnego, cukrowniczego i młynarskiego , a także przemysłu skórzanego, włókienniczego, chemicznego ( rafineria ropy naftowej ) oraz elektromaszynowego .

Handel i finanse

20 pesos urugwajskich

Głównymi partnerami handlowymi Urugwaju są jego sąsiedzi – Argentyna, Brazylia oraz państwa Mercosur , na które przypada 45% eksportu oraz 43% importu. Handel z Unią Europejską obejmuje 20% wzajemnych obrotów, natomiast na Stany Zjednoczone przypada 7% eksportu oraz 11% importu.

Turystyka

Ciepły i łagodny klimat, morze, latynoska kultura, zabytki oraz dzika przyroda sprawiają, że Urugwaj coraz częściej figuruje w ofertach biur podróży na całym świecie . W związku z tym turystyka stała się ważnym źródłem dewiz. Sławne kurorty riwiery urugwajskiej na czele z Punta del Este przyciągają coraz więcej spragnionych słońca wczasowiczów. Szczególnie wówczas, gdy na północnej półkuli panuje zima .

Ponadto turystów przyciągają zabytki oraz atmosfera Montevideo czy Colonia del Sacramento , której historyczna dzielnica została wpisana na listę dziedzictwa UNESCO . Piękno urugwajskiej przyrody ucieleśnia Rezerwat biosfery UNESCO Bañados del Este w północno-wschodniej części kraju.

Rolniczy charakter kraju w połączeniu z tutejszym folklorem stworzyły podstawy do rozwoju agroturystyki . Mimo niezbyt długiej historii ten niewielki latynoski kraj szczyci się bogatym dziedzictwem kulturowym, będącym mieszanką wpływów europejskich i afrykańskich, co można zobaczyć chociażby w wielu placówkach muzealnych .

Komunikacja

Dworzec kolejowy w Montevideo

Transport

Wszystkie główne szlaki drogowe i kolejowe rozchodzą się promieniście z Montevideo, które jest tym samym najważniejszym węzłem komunikacyjnym Urugwaju. Sieć dróg i kolei jest dobrze rozwinięta, szczególnie w południowej części kraju. Im dalej na północ tym ta sieć staje się rzadsza. LFU (Lineas Ferreas Uruguayas) to narodowe linie kolejowe Urugwaju obsługujące zarówno ruch pasażerski jak i towarowy. Główny dworzec autobusowy w Montevideo mieści się przy placu Tres Cruzes. Powszechne jest korzystanie z taksówek i remises (korporacje taksówkowe dysponujące lepszymi środkami transportu i bez tradycyjnego oznakowania pojazdu). W stolicy kraju Montevideo znajduje się największy dworzec kolejowy w kraju.

Boeing 737-200 linii lotniczych PLUNA

Międzynarodowe porty lotnicze znajdują się w stolicy, Maldonado oraz Colonia del Sacramento z których największy Carrasco znajduje się w Montevideo. Do tego komunikację lotniczą uzupełniają krajowe porty zlokalizowane w pozostałych większych miastach na terenie całego kraju. Urugwajskie linie lotnicze PLUNA (Pluna Lineas Aereas Uruguayas S.A.) obsługują regularne połączenia z Asunción , São Paulo , Rio de Janeiro , Santiago , Buenos Aires oraz Madrytem . Inni przewoźnicy to Aeromas , Air Class Lineas Aereas i Uair .

Głównym portem morskim jest Montevideo, gdzie oprócz wymiany handlowej i przeładunku towarów istotne znaczenie ma żegluga pasażerska między portami położonymi po obu brzegach estuarium La Platy. Połączenia pasażerskie obsługuje także port w Colonia del Sacramento.

Dla Urugwaju istotne znaczenie ma również żegluga śródlądowa na drodze wodnej jaką jest rzeka Urugwaj. Tam zlokalizowane są ważne porty rzeczneSalto , Paysandú oraz Fray Bentos .

Łączność

Największym operatorem telekomunikacyjnym jest państwowa firma ANTEL , natomiast potentatem na rynku telofonii komórkowej jest międzynarodowy, południowoamerykański operator CTI Móvil , jak również firma hiszpańska Telefonica, która przejęła pierwszą prywatną sieć komunikacji komórkowej Movicom.

Polityka społeczna

Urugwajski system opieki socjalnej jest najstarszy i najlepiej zorganizowany w całej Ameryce Południowej [].

Opieka zdrowotna

Średnia długość życia wynosi 75,5 roku. Dla kobiet 79 lat, a dla mężczyzn 72 lata.

Szpital im."Dr. Manuel Quintela" w Montevideo

Oświata

Na uwagę zasługuje fakt, że Urugwajczycy są najbardziej wykształceni spośród wszystkich mieszkańców Ameryki Południowej – 84% ludności ma wykształcenie ponadpodstawowe, a 32% co najmniej średnie. Analfabetyzm nie przekracza 3%.

Najważniejszym osiągnięciem urugwajskiego systemu edukacyjnego była realizacja tzw. Planu Ceibal. W związku z nim, w 2009, Urugwaj stał się pierwszym krajem na świecie, który wyposażył wszystkich swoich uczniów szkół podstawowych (i ich nauczycieli) w komputery przenośne, w ramach kampanii One Laptop Per Child (laptop dla każdego ucznia).

Stołeczne uczelnie Uniwersytet Republiki (Universidad de la República ) oraz katolicka Stella Maris College są najbardziej prestiżowe w kraju. W stolicy działa ponadto Uniwersytet Montevideo , prowadzony przez Opus Dei .

Kultura

Teatr Solís w Montevideo

Urugwaj jest powszechnie znany jako kraj gauchos . Niemniej jednak kraj ten szczyci się imponującymi tradycjami artystycznymi i literackimi – stąd wywodzi się wielu słynnych malarzy , poetów , powieściopisarzy i dramatopisarzy.

Karnawał

Jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych i rozrywkowych Urugwaju jest karnawał, który nie jest jednak tak hucznie obchodzony jak w Brazylii. Największe obchody odbywają się w Montevideo, gdzie odprawiane są tradycyjne ceremonie llamadas (tłum. nawoływanie), będące elementami afrobrazylijskich i afrourugwajskich kultów wywodzących się z wierzeń afrykańskich, a polegające na uderzaniu w bęben w rytm "candombe" i nawoływaniu innych uczestników bębniarzy do gromadzeniu się w jednym miejscu. Zdarza się, że "comparsa" (zgromadzenie bębniarzy, zespół) może zebrać nawet do stu członków. Przy większej ilości jest bardzo trudne utrzymanie rytmu. W takich sytuacjach "comparsa" rozdziela się na dwie części. Używa się trzech typów bębnów: "chico" – mały, który ma zadanie utrzymać stały rytm, "piano" – największy mający brzmienie basu i "repique" – ten nadaje melodie. Obrzędowi temu towarzyszą tancerze i wiele kolorowych postaci.

Kuchnia

Kwintesencją urugwajskiej kuchni jest przyrządzana na wszystkie możliwe sposoby wołowina do tego w dużych ilościach. Jedną z najsłynniejszych potraw są medaliony z polędwicy w sosie z dodatkiem czerwonego wina Tannat. Ale typowym i najbardziej popularnym daniem jest "asado", które można zjeść w każdej restauracji, barze lub zwyczajnie "pod chmurką" w zaimprowizowanej jadłodalni. Jest to wołowina (a dokładnie żebra wołowe) pieczone na grillu.

Sport

Na letnich igrzyskach olimpijskich Urugwajczycy wywalczyli dotąd 10 medali w tym 2 złote, 2 srebrne i 6 brązowych.

Sportem narodowym Urugwaju, jak w większości Ameryki Południowej, jest piłka nożna. W 1924 r. Urugwaj był reprezentowany przez swoją drużynę piłkarską na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu, jako pierwszy w historii uczestnik z Ameryki Południowej. Zarówno w Paryżu, jak i na następnej olimpiadzie w Amsterdamie w 1928 r., Urugwajczyzy, zdobyli złote medale. Urugwajska drużyna jest także jedną z pięciu, które zwyciężyły w Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej FIFA dwukrotnie lub więcej razy. Pierwsze zwycięstwo w MŚ Urugwaj odniósł podczas pierwszych mistrzostw w 1930 r., których był w dodatku gospodarzem. W 1950 r., podczas MŚ w Brazylii, Urugwajczycy zwyciężyli po raz drugi, pokonując będących faworytami gospodarzy. Ledwie ponad 3-milionowy Urugwaj jest najniejszym krajem, który zwyciężył w MŚ w Piłce Nożnej FIFA, a drugim najmniejszym krajem jest Argentyna, która ma ponad 40 mln mieszkańców. Urugwaj jest także 14-krotnym zwycięzcą Copa América, czyli mistrzostw Ameryki Południowej w piłce nożnej. Dzieli rekord największej ilości wygranych z Argentyną. Najpopularniejszymi zespołami piłki nożnej w Urugwaju są Club Atlético Peñarol (trzykrotny klubowy mistrz świata, pięciokrotny zwycięzca klubowych mistrzostw Ameryki i 48-krotny mistrz kraju) i Club Nacional de Football (trzykrotny klubowy mistrz świata, trzykrotny mistrz Ameryki i 42-krotny mistrz kraju). Najbardziej znanymi piłkarzami z Urugwaju są: Obdulio Varela, Juan Schiaffino, Enzo Francescoli, Gustavo Poyet, Alvaro Recoba, Diego Lugano and Diego Forlan (zwycięzca Złotego Buta w 2005 r. i 2009 r.).

W 2006 Urugwajczycy zostali wicemistrzami świata w piłce nożnej plażowej . W finale Mistrzostw Świata rozgrywanych na plaży Copacabana w Rio de Janeiro, ulegli gospodarzom turnieju Brazylijczykom stosunkiem bramek 1:4.

Rugby jest drugim po piłce nożnej sportem narodowym Urugwajczyków. Stanowią obecnie po Argentynie drugą siłę w Ameryce Południowej.

Polonia urugwajska

Pierwsi Polacy przybyli do Urugwaju w XIX w., po powstaniu styczniowym , m.in.: ceniony lekarz dr Julian Jurkowski, Jan Łukasiewicz – architekt , Erazm Bogoria-Skotnicki – profesor geografii i główny inspektor szkół publicznych w Urugwaju, Wacław Radecki – wykładowca psychologii na uniwersytecie w Montevideo (założył Instytut Psychologii). W okresie międzywojennym przybyło tu ponad 8 tys. Polaków. Byli to przede wszystkim robotnicy . Pierwsze organizacje polonijne powstały w 1927 r. Obecnie działają m.in.: Towarzystwo Polskie im. Marszałka Józefa Piłsudskiego , Zjednoczone Towarzystwo Polskie oraz Polska Misja Katolicka. Obecnie w Urugwaju mieszka, według różnych szacunków, około 10-15 tys. Polaków.

Przypisy

Bibliografia

  • Encyklopedia multimedialna WIEM
  • Optimus Pascal Multimedialna Encyklopedia Powszechna
  • Praca zbiorowa Wielki atlas Świata, encyklopedia geografii
  • Philip Gardner, Allan Scott, Andrew Shackleton Geografia państw Świata

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Urugwaj":

Włosi ...

Tablica rejestracyjna (TL)Togo (RT)Tonga (TON)Trynidad i Tobago (TT)Tunezja (TN)Turcja (TR)Turkmenistan (TM)Tuvalu (TUV) UUganda (EAU) Ukraina (UA) Urugwaj (ROU)Uzbekistan (UZ) VVanuatu (VAN) W Watykan (SCV) Wenezuela (YV)Węgry (H) Wielka Brytania (GB) Wietnam (VN)Włochy ...

Senat ...

1966 ...

Justo José de Urquiza ...

Czarne ziemie ...

Przywódcy polityczni i religijni na świecie ...

Państwa świata według kontynentów ...

Montevideo ...

Teologia wyzwolenia ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Urugwaj":

206 Kultura, nauka i sztuka okresu międzywojennego (plansza 6) Pierwsze mistrzostwa świata w piłce nożnej odbyły się w 1930 r. w Urugwaju, brało wtedy udział 13 państw, a tytuł mistrza zdobyli gospodarze. ...

Ameryka Południowa - zagadnienia społeczno-gospodarcze (plansza 13) na mięso), owce, lamy i kozy. Najważniejszymi eksporterami mięsa są Argentyna i Urugwaj. U wybrzeży Chile i Peru występują bogate łowiska rybne. ...

118. Problem wyżywienia ludności (plansza 7) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie