Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.

Urbanizacja

Urbanizacja

Szanghaj - fragment największego pod względem liczby ludności miasta świata (w roku 2010)[1]

Urbanizacja - proces koncentracji ludności w punktach[2] przestrzeni geograficznej, głównie na obszarach miejskich, określający także wzrost liczby ludności miejskiej i jej udziału w liczbie ludności danego obszaru, dzięki czynnikom społeczno-kulturowym, demograficznym i ekonomicznym[3]. Urbanizacja oznacza także przestrzenny rozwój miast oraz zmianę stylu życia na miejski[4].

Spis treści

Płaszczyzny urbanizacji

Urbanizacja odbywa się na kilku płaszczyznach[5][6]:

  • demograficznej - migracje ludności ze wsi do miast powodują wzrost odsetka ludności miejskiej,
  • ekonomicznej - wzrost odsetka ludności zatrudnionej poza rolnictwem , początkowo w przemyśle , a potem usługach,
  • społecznej - upowszechnianie się miejskiego stylu życia,
  • przestrzenno-architektoniczna - wzrost obszarów miejskich i tworzenie nowych miast oraz nabywanie cech miejskich przez inne jednostki osiedleńcze, a także zmiany form przestrzennych,
  • techniczna.

Ze względu na współczynnik urbanizacji państwa można podzielić na trzy grupy:

  • o niskim wskaźniku urbanizacji - do 40%
  • średnim (40-60%)
  • wysokim, powyżej 60%.

Socjologiczne i geograficzno-demograficzne ujęcie urbanizacji

Rozmieszczenie miast w przestrzeni geograficznej Polski

Hope Tisdale w roku 1942 wprowadził definicję demograficzną urbanizacji, która określała ją jako koncentrację ludności w punkach przestrzeni oraz wzrost liczby tego typu punktów. Ze względu na to, że w definicji tej nie użyto pojęcia miasta i jak należy pojmować samo miasto, jest ona niezbyt użyteczna przy porównaniach stopnia urbanizacji w różnych częściach świata. W ujęciu geograficznym punkty te różnią się od wsi wielkością, i funkcjami. Ze względu na delimitację granic miast, włączanie w ich obszary uprzednich terenów wiejskich, razem z zamieszkiwaną przez nie ludnością, w krótkim czasie miasta dzięki decyzjom administracyjnym są powiększane, co powoduje płynność danych statystycznych[7].

W ujęciu socjologicznym miasto traktowane jest jako miejsce przeciwstawne obszarom wiejskim, ze względu na styl życia i powiązane z nim takie cechy jak: przestrzenna segregacja mieszkańców, bezosobowe relacje społeczne, racjonalność działań i pojawianie się anomii . Te założenia wprowadzone zostały przez działającego w szkole chicagowskiej Louisa Wirtha w roku 1938. Zbudowane one zostały na badaniach miast amerykańskich w okresie przedwojennym, a następnie przyjęto je jako uniwersalne[8]. Jednak częściowo model biegunowy (miasto-wieś) zaczął być odrzucany w latach 50. XX wieku, wraz z badaniem procesów urbanizacji w krajach Trzeciego Świata , jak i w krajach rozwiniętych. Głownie odrzucono jego założenie, że wielkość, gęstość i heterogeniczność społeczności, rozumiane jak trzy główne cechy miasta, będą korelować z innymi cechami, a także stwierdzono, że nie tylko na obszarach wiejskich, ale i w wielkich miastach grupy pierwotne odgrywają ważne role w życiu społecznym[9].

Przebieg urbanizacji na świecie

Odsetek ludności miejskiej w poszczególnych państwach świata[10]
Centrum miasta Toronto w Kanadzie.

Na początku XIX wieku 2,4% populacji świata zamieszkiwała miasta, przy czym w szybko urbanizującej się Anglii, odsetek mieszkańców miast wynosił 30%, a w USA 10%[11]. Do połowy tego wieku liczba mieszkańców miast liczących więcej niż 20 000 wzrosła o 132%, w pierwszej połowie XX wieku o 240%. Głównym czynnikiem mającym wpływ na urbanizację było uprzemysłowienie [12]. W XIX wieku proces ten zachodził głównie w Europie i Ameryce Północnej. Po II wojnie światowej zaczął on także zachodzić w krajach Trzeciego Świata, a w rozwiniętych krajach kapitalistycznych z kolei zaczęły następować procesy dezurbanizacji i kontrurbanizacji [13].

Na początku XXI wieku najbardziej zurbanizowane obszary świata to:

Najmniej zurbanizowane kraje znajdują się w Afryce , zwłaszcza Wschodniej ( Rwanda , Burundi ) i Azji Południowej ( Bhutan ).

W Polsce współczynnik urbanizacji wynosi 61% i wykazuje tendencję spadkową[14].

Według prognoz, do roku 2025 liczba ludności krajów rozwijających się osiągnie 4 miliardy[15], a 63% ludności świata będą stanowić mieszkańcy miast[16].

Zobacz też

Przypisy

  1. World: largest cities and towns and statistics of their population . World Gazetteer. [dostęp 2010-02-14].
  2. Jan Węgleński: hasło Urbanizacja. W: Encyklopedia socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2002, ss. 275-276. . 
  3. Grzegorz Węcławowicz: Geografia społeczna miast. Warszawa: PWN, 2003, s. 62. . 
  4. Jan Węgleński: hasło Urbanizacja. W: Encyklopedia socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2002, s. 276. . 
  5. Marek Szczepański, Bohdan Jałowiecki: Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Scholar, 2002, s. 104. . 
  6. Bohdan Jałowiecki: Płaszczyzny urbanizacji. W: Sławomir Solecki, Marian Malikowski: Społeczeństwo i przestrzeń zurbanizowana. Rzeszów: WSP, 1999, ss. 193-196. . 
  7. Bohdan Jałowiecki: Płaszczyzny urbanizacji. W: Sławomir Solecki, Marian Malikowski: Społeczeństwo i przestrzeń zurbanizowana. Rzeszów: WSP, 1999, s. 193. . 
  8. Anthony Giddens: Socjologia. Warszawa: PWN, 2004, s. 598. . 
  9. Jan Węgleński: hasło Urbanizacja. W: Encyklopedia socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2002, ss. 275-277. . 
  10. Economic and social statistics on the countries and territories of the world ( ang. ). Unicef. [dostęp 2010-02-14].
  11. Anthony Giddens: Socjologia. Warszawa: PWN, 2004, s. 594. . 
  12. Marek Szczepański, Bohdan Jałowiecki: Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Scholar, 2002, ss. 104-105. . 
  13. Grzegorz Węcławowicz: Geografia społeczna miast. Warszawa: PWN, 2003, ss. 60-61. . 
  14. United Nations Statistics Division: Demographic Yearbook 2006: Urban and total population by sex: 1997-2006 ( ang. ). [dostęp 11 października 2008].
  15. Grzegorz Węcławowicz: Geografia społeczna miast. Warszawa: PWN, 2003, s. 61. . 
  16. Anthony Giddens: Socjologia. Warszawa: PWN, 2004, s. 595. . 

Bibliografia


Inne hasła zawierające informacje o "Urbanizacja":

Narodowy socjalizm ...

Powiat gnieźnieński ...

Austro-Węgry ...

Ziemia ...

Pobrzeże Kaszubskie ...

Mierzeja Wiślana geomorfologia4 Sieć wodna5 Klimat5.1 Temperatura powietrza6 Przyroda7 Ludność, gospodarka, komunikacja7.1 Ludność i Urbanizacja7.2 Gospodarka7.3 Komunikacja kolejowa7.4 Drogi8 Turystyka9 Zobacz też10 Przypisy NazwaNazwę „Mierzeja Wiślana” ...

Powiat wejherowski ...

Województwo pomorskie ...

Województwo wołyńskie (II Rzeczpospolita) ...

Zderzenie cywilizacji ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Urbanizacja":

Ameryka Północna - zagadnienia społeczno-gospodarcze (plansza 28) le height=380 width=770 > Ludność i Urbanizacja cd. Przeludnienie niektórych obszarów oraz bezrobocie są przyczynami emigracji ludności do ...

022. Opady i osady atmosferyczne (plansza 3) ...

Ameryka Północna - zagadnienia społeczno-gospodarcze (plansza 27) table height=380 width=770 > Ludność i Urbanizacja Kraj można podzielić na hiszpańsko-metyską północ i indiańskie południe. Ponad połowa Meksykanów ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie