Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

USS Enterprise (CV-6)

USS Enterprise (CV-6)

USS Enterprise (CV-6)
"Enterprise" przed wojną (1939)
Historia
Położenie stępki 16 lipca 1934
Wodowanie 3 października 1936
Wejście do służby 12 maja 1938
Wycofanie ze służby2 października 1956
Los okrętuzłomowany
Stocznia Newport News Shipbuilding
Dane taktyczno-techniczne
Wypornośćstandardowa: 19 800 ton

pełna: 27 500 ton

Długośćcałkowita 252 m
pokładu lotniczego 238,9 m
Szerokość25,3 m
Zanurzenie8,8 m
Napędpatrz w tekście
Prędkość33,6 węzła
Zasięg8220 mM przy prędkości 20 w.
Załoga2920 ludzi
Uzbrojeniepatrz w tekście
Wyposażenie lotniczepatrz w tekście
Logo Wikimedia Commons

USS Enterprise (CV-6)lotniskowiec amerykański z okresu II wojny światowej . Był to siódmy z rzędu okręt amerykański noszący nazwę Enterprise (Przedsięwzięcie). Lotniskowiec "Enterprise", zwany popularnie Big E ("duże E"), był prawdopodobnie najbardziej aktywnym amerykańskim okrętem podczas wojny, a zdaniem niektórych, w całej historii amerykańskiej floty, obok fregaty "Constitution" . Służył na Pacyfiku od początku do końca wojny z Japonią, uczestnicząc w prawie wszystkich głównych bitwach i kampaniach wojny na Pacyfiku. Został uhonorowany 20 gwiazdami za akcje bojowe - najczęściej spośród okrętów amerykańskich. Według oficjalnych statystyk[1], jego samoloty pokładowe i artyleria zestrzeliły 911 samolotów wroga; jego bombowce zatopiły lub brały udział w zatopieniu 71 statków i okrętów, a uszkodziły dalsze 192.

Spis treści

Budowa

USS "Enterprise" został zamówiony jako druga jednostka typu dużych lotniskowców Yorktown , w ramach programu rozwoju floty z 1934. Jego stępkę położono 16 lipca 1934 w stoczni Newport News Shipbuilding w Newport News , a wodowano go 3 października 1936 . Miał być wcielony do służby 12 maja 1938 jako szósty amerykański lotniskowiec, otrzymując znak taktyczny CV-6, jednak w wyniku awarii oddanie okrętu przedłużyło się i remont zakończono pod koniec 1938 roku (poprzez wymianę głównych przekładni redukcyjnych oraz ponad 1200 rurek kotłowych).

Modernizacje

Oprócz uzbrojenia artyleryjskiego w postaci 8 dział uniwersalnych kalibru 127 mm, które pozostało do końca służby, w toku wojny bezustannie zwiększano liczbę małokalibrowych działek przeciwlotniczych i wymieniano je na bardziej skuteczne. Początkowo okręt uzbrojony był w 16 poczwórnie sprzężonych działek przeciwlotniczych kalibru 28 mm (4xIV) przed i za nadbudówką i 24 wielkokalibrowe karabiny maszynowe 12,7 mm M2 , lecz od wiosny 1942 wkm-y zastąpiono przez 32 pojedyncze działka Oerlikon 20 mm . Tuż po bitwie o Midway w czerwcu 1942 okręt otrzymał dalsze 4 sprzężone działka 28 mm na dziobie (łącznie 20), a w sierpniu liczba działek 20 mm sięgnęła 38. W listopadzie 1942 działka kalibru 28 mm zastąpiono 16 znacznie skuteczniejszymi poczwórnie sprzężonymi armatami 40 mm Boforsa (4xIV), a ogólna liczba działek 20 mm sięgnęła 46 ("Enterprise" jako jedyny z lotniskowców typu Yorktown zdążył otrzymać Boforsy). Po remoncie i modernizacji w październiku 1943 roku ponownie rozbudowano uzbrojenie do 40 działek 40 mm (6xIV, 8xII) i 50 działek 20 mm. Dodatkowe działka w większości były montowane na sponsonach poniżej brzegów pokładu lotniczego. W końcu, po remoncie po uszkodzeniu we wrześniu 1945 , uzbrojenie małokalibrowe zwiększono do 54 działek 40 mm (11xIV, 5xII) i 32 działek 20 mm (16xII).

W roku 1940 "Enterprise" jako jeden z pierwszych okrętów amerykańskich został wyposażony w radar dozoru powietrznego CXAM-1. Pod koniec 1942 otrzymał ponadto radar dozoru powietrznego SC-2, a jesienią 1943 CXAM-1 został zastąpiony przez radar dozoru powietrznego SK i radiowysokościomierz SM. Wtedy też okręt otrzymał dwa nowsze dalmierze kierowania ogniem Mark 37 zamiast Mark 33, a także zamontowano na burtach "bąble" polepszające ochronę przeciwtorpedową.

Oprócz dwóch katapult głównych H Mk II na pokładzie lotniczym na dziobie, "Enterprise" i pozostałe okręty typu Yorktown posiadały rzadko spotykane rozwiązanie – trzecią katapultę, umieszczoną w hangarze, pod pokładem, poprzecznie do osi kadłuba. Była ona wykorzystywana jedynie sporadycznie i w czerwcu 1942 ją zdemontowano. Katapulty umożliwiały start samolotów o masie do 3200 kg (samolot o masie 2500kg był rozpędzany do prędkości 75km/h); jesienią 1943 dwie katapulty pokładowe wymieniono na lepsze H 2-1 (masa samolotów do 5 ton).

Służba

Po wejściu do służby, z powodu awarii maszynowni, "Enterprise" faktycznie osiągnął gotowość dopiero pod koniec 1938 roku. Operował początkowo na krótko na atlantyckim wybrzeżu USA i w basenie Morza Karaibskiego . W kwietniu 1939 przerzucono go na Pacyfik , gdzie bazował najpierw w San Diego , a następnie w Pearl Harbor na Hawajach . W chwili wybuchu wojny USA z Japonią 7 grudnia 1941 , "Enterprise" znajdował się w morzu, wracając z misji dostarczenia samolotów 211. dywizjonu lotnictwa Marine Corps na wyspę Wake i kierując się na Hawaje.

Pierwszy etap działań wojennych

"Enterprise" wszedł do działań wojennych już rano 7 grudnia, gdy 18 startujących z jego pokładu bombowców SBD Dauntless , lecących dla przebazowania na wyspę Oahu , natknęło się na japońskie eskadry atakujące Pearl Harbor . W toku nierównej walki zestrzelono 5 z nich i 1 omyłkowo przez obronę przeciwlotniczą. Już po ataku, pozostałe samoloty "Enterprise" poszukiwały bezowocnie floty japońskiej. Podczas patroli bojowych w ciągu kolejnych dni, samolot SBD z "Enterprise" odnalazł i zatopił 10 grudnia japoński okręt podwodny I-70.

USS "Enterprise" podczas osłony rajdu Doolittle'a na Tokio, kwiecień 1942

1 lutego 1942 grupa lotnicza z "Enterprise" w składzie zespołu TF 8 wzięła udział w ataku na cele na wyspach Kwajalein , Wotje i Maloelap ( Wyspy Marshalla ), zatapiając statek transportowy i okręt pomocniczy oraz uszkadzając 6 okrętów, w tym krążownik " Katori " i niszcząc liczne samoloty i instalacje naziemne. Na skutek kontrataku japońskich bombowców G3M , "Enterprise" odniósł niewielkie uszkodzenia od odłamków blisko wybuchających bomb. Po raz pierwszy też okręt zetknął się z atakiem samobójczym uszkodzonego samolotu japońskiego, który zniszczył jeden z samolotów na pokładzie i wywołał pożar. 24 lutego samoloty "Enterprise" dokonały ataku lotniska na wyspie Wake, a 4 marca celów na wyspie Marcus na środkowym Pacyfiku. Po odpoczynku w Pearl Harbour, 13 kwietnia 1942 "Enterprise" spotkał się z lotniskowcem "Hornet" , osłaniając 18 kwietnia start z "Horneta" 16 bombowców B-25 Mitchell , które dokonały następnie pierwszego nalotu na Tokio (rajd Doolittle'a).

Bitwa o Midway

Po powrocie do bazy Pearl Harbor, "Enterprise" został skierowany w celu wzmocnienia grupy lotniskowców operujących na Morzu Koralowym , jednakże z powodu zbyt dużego dystansu, nie dotarł tam na czas i nie wziął udziału w bitwie na Morzu Koralowym 4-8 maja 1942.

28 maja 1942 "Enterprise" wypłynął w morze jako okręt flagowy kontradmirała Raymonda Spruance'a w składzie zespołu operacyjnego TF 16, w celu przeciwdziałania japońskiej flocie, zamierzajacej uderzyć na wyspę Midway . Oprócz niego, w skład TF 16 wchodził lotniskowiec "Hornet", 6 krążowników i 10 niszczycieli. W celu wsparcia zespołu, wysłano także drugi zespół TF 17 z lotniskowcem USS "Yorktown" . 4 czerwca 1942 doszło do powietrzno-morskiej bitwy o Midway , w wyniku której samoloty z amerykańskich lotniskowców doprowadziły do zniszczenia wszystkich 4 japońskich lotniskowców, biorących udział w bitwie. Bezpośrednio bombowce nurkujące z "Enterprise" zbombardowały lotniskowce " Kaga " i " Akagi ", brały też udział w ataku na lotniskowiec " Hiryu ", aczkolwiek nie uzyskały na nim trafień. Bitwa ta była zwrotnym punktem w walkach na Pacyfiku, po którym Japonia straciła inicjatywę i dużą część wyszkolonych pilotów lotnictwa morskiego. "Enterprise" nie odniósł uszkodzeń, chociaż utracił sporą część samolotów pokładowych; między innymi zniszczeniu uległ prawie cały dywizjon samolotów torpedowych VT-6 (11 z 14 samolotów), jako jeden z pierwszych atakujący japońskie okręty. W bitwie zaś zatonął jego bliźniaczy okręt "Yorktown". Następnego dnia samoloty "Enterprise" uszkodziły japoński krążownik "Mikuma", który następnie zatonął.

Bitwy w rejonie Wysp Salomona

Moment wybuchu bomby na pokładzie USS "Enterprise" podczas bitwy koło wschodnich Salomonów 24 sierpnia 1942.[2]

Po miesiącu przerwy, "Enterprise" został skierowany 15 lipca 1942 na południowy Pacyfik, gdzie dołączył do zespołu operacyjnego TF 61, wspierającego 8 sierpnia desant morski na wyspie Guadalcanal w archipelagu Wysp Salomona . 24 sierpnia 1942 "Enterprise" wziął udział w powietrzno-morskiej bitwie koło wschodnich Salomonów . Jego samoloty prowadziły rozpoznanie i wzięły udział w zatopieniu lekkiego lotniskowca " Ryūjō "[3]. Sam "Enterprise" padł ofiarą ataku samolotów z lotniskowców " Shōkaku " i " Zuikaku " i został uszkodzony 3 bezpośrednimi trafieniami bomb oraz kilkoma bliskimi wybuchami, odnosząc najpoważniejsze uszkodzenia z okrętów amerykańskich w tym starciu i tracąc 74 zabitych i 95 rannych. Jedna z bomb przebiła tylny podnośnik samolotów i wybuchła w hangarze, dwie wybuchły na pokładzie lotniczym. Załoga okrętu zdołała jednak opanować sytuację, mimo kilkustopniowego przechyłu i pożarów i powrócił on do Pearl Harbor o własnych siłach.

Wybuch bomby u burty "Enterprise" podczas bitwy koło wysp Santa Cruz 26 października 1942

Po remoncie w Pearl Harbor trwającym od 10 września do 16 października 1942, "Enterprise" powrócił w skład grupy operacyjnej TF 61 na Wyspach Salomona. 26 października wziął udział w powietrzno-morskiej bitwie koło wysp Santa Cruz , w której jego samoloty ponownie prowadziły rozpoznanie, lecz zdołały także uszkodzić bombą i wyłączyć z akcji lekki lotniskowiec " Zuiho ". "Enterprise" z kolei ponownie został uszkodzony dwoma bombami samolotów z "Shōkaku" i kilkoma bliskimi wybuchami, tracąc 44 zabitych i 75 rannych. Mimo to, zdołał przyjąć na pokład wracające po bitwie samoloty swoje i ciężej uszkodzonego, następnie zatopionego bliźniaczego "Horneta". Po pośpiesznych i prowizorycznych naprawach w bazie Nouméa w Nowej Kaledonii , już 13 listopada samoloty "Enterprise" wzięły udział w bitwie pod Guadalcanalem , pomagając w zatopieniu unieruchomionego pancernika " Hiei ". Oprócz tego, w tym okresie samoloty "Enterprise" brały również udział w zatopieniu innych mniejszych okrętów.

Dalsze działania

Od lutego 1943 lotniskowiec operował przez trzy miesiące z bazy Espiritu Santo . 20 lipca 1943 "Enterprise" udał się do stoczni Puget Sound Naval Shipyard na remont połączony z modernizacją, z którego powrócił w listopadzie (m.in. wzmocniono uzbrojenie, ochronę przeciwtorpedową i zamontowano nowsze radary). Od 19 do 21 listopada "Enterprise" uczestniczył w zapewnianiu osłony lotniczej dla desantu Marines na atolach Tarawa i Makin . 26 listopada z jego pokładu wypuszczono po raz pierwszy myśliwce w nocy, do ataku na grupę japońskich bombowców. Od 29 stycznia do 3 lutego 1944 samoloty lotniskowca w składzie zespołu TF 58 bombardowały Wyspy Marshalla i wspierały lądowanie na atolu Kwajalein . 17 lutego w nocy 12 samolotów TBF Avenger z "Enterprise" zaatakowało bazę japońskiej floty w atolu Truk , dokonując po raz pierwszy nocnego ataku bombowego z lotniskowca, wyszukując cele za pomocą radaru . Atak ten spowodował 1/3 strat wywołanych przez akcję floty amerykańskiej przeciwko atolowi Truk 17-18 lutego.

Przez kolejne miesiące, "Enterprise" w składzie grup operacyjnych z innymi lotniskowcami wspierał desanty na wyspach Pacyfiku, w tym Marianach, Saipanie, Rota i Guam. 19 i 20 czerwca 1944, w składzie TF 58, "Enterprise" wziął udział w wielkiej lotniczo-morskiej bitwie na Morzu Filipińskim . 23-26 października wziął udział w bitwie w zatoce Leyte . Jego grupa lotnicza przyczyniła się do zatopienia m.in. superpancernika " Musashi ". W tym okresie i w ciągu najbliższych miesięcy lotniskowiec operował głównie w obszarze Filipin, a jego lotnictwo atakowało również Okinawę , a następnie inne cele na Wyspach Japońskich.

Atak kamikaze na USS "Enterprise", 14 maja 1945

Od 10 lutego 1945 "Enterprise" wspierał lądowanie i walki Marines na Iwo Jima . Cały czas biorąc udział w akcjach, 18 marca padł pierwszy raz ofiarą samobójczego ataku samolotu kamikaze , odnosząc lekkie uszkodzenia. Powrócił do akcji 5 kwietnia, wspierając operacje przeciw Okinawie. 11 kwietnia został poważniej uszkodzony atakiem kamikaze. Po naprawach w atolu Ulithi, 6 maja ponownie powrócił do akcji, przejmując rolę okrętu flagowego zespołu TF 58. 14 maja 1945 został jednak poważnie uszkodzony przez kamikaze, który zniszczył jego przedni podnośnik samolotów, zabijając 14 i raniąc 34 ludzi. 7 czerwca lotniskowiec przybył do remontu do Puget Sound Navy Yard, gdzie zastał go koniec wojny.

Po II wojnie światowej

Po wojnie, wyremontowany "Enterprise" brał udział w przywożeniu weteranów amerykańskich z Europy do USA (operacja Magic Carpet). 17 lutego 1947 okręt został przesunięty do rezerwy, jako okręt flagowy Atlantyckiej Floty Rezerwowej. W 1953 przeklasyfikowano "Enterprise" na lotniskowiec zwalczania okrętów podwodnych (CVS), bez żadnych modyfikacji. 2 października 1956 został wycofany ze służby. 1 lipca 1958 w wyniku krótkowzrocznej decyzji, ten zasłużony dla marynarki amerykańskiej okręt sprzedano na złom, mimo starań zachowania go jako okrętu-muzeum (pomimo, że już kilka lat później przeznaczono na okręty-muzea kilka lotniskowców seryjnie budowanego typu Essex ). Złomowanie zakończono w maju 1960. Oprócz 20 gwiazd za akcje bojowe, "Enterprise" został nagrodzony Pochwałą Prezydenta USA (Presidential Unit Citation), Pochwałą Marynarki USA (Navy Unit Commendation) i Proporcem Admiralicji Brytyjskiej (British Admiralty Pennant) jako jedyny okręt nie-brytyjski.

Dane taktyczno-techniczne

  • liczba samolotów: 70-91
    • orientacyjne składy grupy lotniczej (w nawiasie łączna liczba samolotów)[1]:
    • 1941 : 18 myśliwców F4F-3 , 37 bombowców nurkujących SBD , 18 bombowców torpedowych TBD (73)
    • 1942 : 27 myśliwców F4F-4 , 36 bombowców nurkujących SBD , 18 bombowców torpedowych TBD (81)
    • październik 1942 : 34 myśliwce F4F-4 , 34 bombowców nurkujących SBD , 10 bombowców torpedowych TBF (78)
    • październik 1943 : 36 myśliwców F6F-3 , 37 bombowców nurkujących SBD , 18 bombowców torpedowych TBF (91)
    • 1944 : 32 myśliwce F6F-3 , 4 myśliwce F4U-1 , 30 bombowców nurkujących SBD , 16 bombowców torpedowych TBF/TBM (82)
    • 1945 : 32 myśliwce F6F-5N , 21 bombowców torpedowych TBM-3D (53)

Przypisy

  1. 1,0 1,1 K. Zalewski: Lotniskowce typu Yorktown...
  2. Zdjęcie jest zazwyczaj przypisywane matowi Robertowi Fredricowi Readowi, który zginął trafiony odłamkiem tej bomby. W rzeczywistości jest to klatka z filmu z kamery starszego marynarza Mariona Riley'a.
  3. Zbigniew Flisowski: Na wodach Guadalcanalu, Poznań 1990,

Źródła

  • Krzysztof Zalewski: Lotniskowce typu Yorktown w: Morza, Statki i Okręty nr 3/2000.
  • Norman Friedman: U.S. Aircraft Carriers, Naval Institute Press, Annapolis 1983,


Inne hasła zawierające informacje o "USS Enterprise (CV-6)":

1977 ...

1933 ...

1962 ...

1958 ...

1980 ...

1964 ...

1975 ...

1943 ...

1937 ...

U-Boot ...


Inne lekcje zawierające informacje o "USS Enterprise (CV-6)":

001. ABC niemieckiej fonetyki.... czyli jak to się wymawia? (plansza 11) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie