Twierdza Liège: forty z końca XIX wieku (niebieskie) oraz grupy warowne z okresu międzywojennego (czerwone).
Twierdza Liège - to zespół fortyfikacji otaczających
belgijskie
miasto
Liège
(wal. Lidje).
Po
wojnie francusko-pruskiej
w 1870-71 roku i utworzeniu
II Rzeszy
królewski rząd Belgii postanowił podjąć kroki dla zabezpieczenia państwa na wypadek zagrażającego mu konfliktu. Twórcą systemu belgijskich fortyfikacji, które objęły oprócz Liège także twierdze w Namur i Antwerpii był generał i inżynier
Henri Alexis Brialmont
.
W latach osiemdziesiątych XIX wieku wokół Liège wzniesiono pierścień
fortów
. Były to wg opinii historyków wojskowości najnowocześniejsze ówczesnie umocnienia. Podstawowe założenia, jakimi kierował się
Brialmont
projektując forty to masowe wykorzystanie
wież pancernych
dla ochrony artylerii, koncentracja elementów bojowych w tak zwanym masywie (bloku) centralnym, wykorzystanie do budowy wyłącznie betonu oraz łączność podziemna między poszczególnymi obiektami. Niestety pewne zastosowane rozwiązania okazały się być błędne, co dodatkowo potęgowały oszczędności. Przykładowo koncentracja wież i magazynów w centralnej części fortu ułatwiała zniszczenie fortu w przypadku trafienia pociskiem ciężkiej artylerii (taki los spotkał fort Loncin), niewielka była odporność betonu oraz zastosowanych do produkcji wież stopów. Wiele z wad ujawniło się bądź pogłębiło wskutek stopniowego starzenia się fortyfikacji. Nie może to jednak przysłaniać faktu, że fortyfikacje autorstwa
Brialmonta
były nowatorskie, a otwierając nowy etap w budownictwie umocnień były siłą rzeczy obarczone pewnymi wadami wynikającymi z nie sprawdzenia zastosowanych rozwiązań w praktyce. Ostatecznie wokół Liège wybudowano 12
fortów
:
W czasie
I wojny światowej
twierdza została oblężona przez Niemców. Mimo oporu wojsk belgijskich, wskutek zastosowania nowoczesnych metod oblegania twierdzy i ciężkiej artylerii (armat
Gruba Berta
i
moździerz oblężniczych 305 mm
) twierdza została zdobyta
16 sierpnia
1914
.
W okresie międzywojennym w ramach modernizacji i rozbudowy belgijskich umocnień przebudowano osiem z dwunastu fortów Liège, usuwając niektóre mankamenty (np. poprawiono wentylację) i przezbrajając wieże artyleryjskie. Ponadto w międzypolach fortów wzniesiono 55 schronów bojowych dla karabinów maszynowych i dział przeciwpancernych. Tak powstałe umocnienie otrzymało nazwę Rejonu Umocnionego Liège II. Jednocześnie na przedpolach miasta i twierdzy wybudowano cztery grupy warowne:
Umocnienia te otrzymały nazwę Rejonu Umocnionego Liège I. Były to szczytowe osiągnięcia belgijskiej sztuki fortyfikacyjnej, wykorzystujące z jednej strony elementy starych fortów (fosy bronione przez
kaponiery
,
wieże artyleryjskie
), z drugiej nowoczesnych grup warownych (umieszczenie uzbrojenia w oddzielnych schronach - blokach, rozbudowany system podziemny z kompleksem koszarowym i magazynowym, rozproszenie obiektów, lepsze materiały budowlane).
Niemcy przygotowując się do napaści na Belgię w 1940 roku byli dobrze zorientowani w sile fortyfikacji. Z tego powodu do zdobycia najważniejszego elementu - grupy
Eben Emael
użyto pierwszy raz w historii desantu powietrznego i ładunków kumulacyjnych. Pozostałe umocnienia broniły się do trzeciej dekady maja 1940 roku.
