Na mapach: 41°55'N 45°29'E / 41.917, 45.483

Telawi
Główna ulica miasta Główna ulica miasta
Państwo	Gruzja
Położenie	41° 55' N 45° 29' E
Wysokość	490 m n.p.m.
Ludność (2005) •  liczba ludności	20 593
Miasta partnerskie	Biberach an der Riß , Napa Powiat sztumski
Położenie na mapie Gruzji Telawi

Telawi ( gruz. : თელავი) – główne miasto i administracyjne centrum Kachetii we wschodniej Gruzji . Liczy 20 593^[1] mieszkańców, ulokowane na zboczu wzgórza Ciw-Gombori na wysokości 490 m nad poziomem morza.

Historia

Pierwsze archeologiczne znaleziska z okolic Telawi datuje się na epokę brązu . Jedną z najwcześniejszych wzmianek pochodzi od greckiego geografa Ptolemeusza , wspomina on w drugim stuleciu naszej ery o Teledzie (w odniesieniu do Telawi). W VIII wieku miasto stało się ważnym i dużym ośrodkiem polityczno-administracyjnym. Interesujących informacji o Telawi dostarczył arabski geograf Al Mukadis w X wieku . Wymienia Telawi wraz z najważniejszymi miastami Kaukazu takimi jak Tbilisi , Szamkir , Gandża , Szemacha i Szyrwan . Podaje również, że mieszkańcy miasta są głównie chrześcijanami .

Od X do XII wieku Telawi pełniło funkcje stolicy królestwa Kachetii . Podczas tak zwanej złotej ery gruzińskiego państwa przypadającej na dwunaste i trzynaste stulecie Telawi stało się jednym z najważniejszych ośrodków polityczno-gospodarczych królestwa Gruzji. Po osłabieniu królestwa przez liczne ataki w XV wieku rola miasta znacznie podupadła, straciło na politycznym znaczeniu i stało się miastem handlowym. Telawi ponownie odzyskało znaczenie polityczne w XVII wieku gdy zostało drugą stolicą (po Tbilisi) zjednoczonego królestwa wschodniej Gruzji - Kartli-Kachetii. Panowanie króla Herakliusza II okazało się bardzo korzystne dla miasta, od jego rządami miasto stało się strategicznym i kulturalnym centrum, wybudowano seminarium duchowe oraz teatr. Reformy wprowadzone przez króla znacznie podniosły standard życia poddanych.

Rosyjskie panowanie

W 1801r ; po włączeniu królestwa Kartli-Kachetii do Rosyjskiego Imperium Telawi utraciło status stolicy. Podczas tamtego okresu rozwinął się głównie lekki przemysł (grawerowanie, garncarstwo, produkcja wina, itd.), handel i rolnictwo. Populacja miasta pod koniec XIX wieku wynosiła około 12 000 mieszkańców (w tym około 9000 Armeńczyków i 2000 Gruzinów^[2]).

Zabytki

Pomnik króla Herakliusza II w centrum Telawi

Telawi i okolice są bogate w zabytki, oto lista najważniejszych zawierających się w granicach miasta:

• Dzweligdawani (stare mury) - forteca pierwszych kachijskich królów ( IX - X wiek);
• Kościół św. Maryi (XVI wiek); Kościół św. Trójcy ( VI wiek);
• Forteca Batoniscyche wybudowana w XVII wieku, jedyny tak dobrze zachowany średniowieczny pałac królewski w Gruzji;
• Korczibasziszwili - zamek miejscowego rodu Korczibasziszwili ( XVI - XVIII wiek);
• Wachwacziszwili - zamek miejscowego rodu Wachwacziszwili ( XVIII wiek).

Telawi to jedyne miasto w Gruzji, które posiada cztery zabytkowe fortyfikacje z różnych okresów czasowych. Z tego też powodu architekci, uczeni i historycy uważają Telawi za najbardziej "średniowieczne" miasto w kraju. Rośnie też w pobliżu 900-letni platan (45 m wysokości, 12,4 m obwodu). Niedaleko Telawi znajduje się wiele znaczących zabytków: katedra Alawerdi ( XI wiek ) - drugi pod względem wysokości budynek sakralny w Gruzji, zaraz po nowo zbudowanym kościele św. Trójcy w Tbilisi, akademia Ikalto (VIII-XII wiek) - miejsce gdzie studiował słynny pisarz Szota Rustaweli , kościół św. Grzegorza (patrona Gruzji, podobno jest 365 kościołów pod takim wezwaniem), ruiny miasta i twierdzy Gremi (pierwsza stolica Kachetii ), Shuamta - kompleks trzech kościołów z różnych okresów czasu - 6., 7. i 8. stulecia ulokowany na zalesionym wzgórzu, Akhali Shuamta - monastyr niedaleko Dzveli Shuamta, zbudowany w XVI wieku oraz ogród botaniczny Tsinandali.

Geografia

Widok na Kaukaz z Telawi

Telawi położone jest na południowym i południowo-zachodnim zboczu Ciw-Gombori, graniczy z doliną Alazani od północy i wschodu. Z większości miejsc w mieście roztacza się widok na Wysoki Kaukaz .

Aktualnie Telawi połączone jest z Tbilisi dwiema drogami. Dłuższa, ale w lepszym stanie, trasa przebiega przez obszary rolnicze Kachetii (liczy 156 km), krótsza droga wiedzie przez malowniczy łańcuch górski Gombori. Co prawda liczy 96 km, ale jest o wiele bardziej zniszczona i niebezpieczna.

Telawi jest popularnym miejscem turystycznym Gruzji.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Silk road and beyond - Telavi.