Tatarzy
,,, ,,,
Şihabetdin Märcani Elder, Musa Dżalil, Gabdułła Tukaj, Karim Hakimov, Alsou, Dinijar Bilaletdinow , Charles Bronson , Dinara Safina
Liczebność ogółem	10 milionów[1]
Regiony zamieszkania	Rosja : 5 554 601[2]   Uzbekistan : 1 250 000[3]   Kazachstan : 400 000   Ukraina : 350 000   Tadżykistan : 200 000[1]   Kirgistan : 140 000[4]   Turkmenistan : 60 000[1]   Azerbejdżan : 30 000[1]   Rumunia : 23 000[5]   Białoruś : 15 000[1]   Stany Zjednoczone : 10 000[1]   Polska : 3 000
Język	język tatarski , język rosyjski
Religie	islam , prawosławie
Pokrewne grupy etniczne	ludy tureckie

Rozmieszczenie Tatarów

Flaga narodowa krymskich Tatarów

Kobieta tatarska w stroju z XVIII w.

Tatarzy (nazwa własna: Tatarlar / Татарлар) - grupa ludów tureckich wschodniej Europy i centralnej Azji . Nazwa Tatar pochodzi prawdopodobnie od słowa Tartar - mitologicznego piekła. Ludziom w napadniętej Europie Wschodniej ( XIII wiek ) stepowi wojownicy wydawali się przybyszami z piekieł. Nazwa się przyjęła i od słowa Tartarzy (przybysze z piekieł) powstała obecna nazwa Tatarzy^[6].

Tatarzy rozsiani są po ogromnych obszarach, głównie byłego ZSRR . Dzielą się na kilka grup będących często osobnymi narodami. Najliczniejsi są Tatarzy Kazańscy, nazywani po prostu Tatarami, którzy zamieszkują Tatarstan .

Drugą dużą grupą są Tatarzy Krymscy. Stanowili oni lud rządzący Chanatem Krymskim , to z tymi właśnie Tatarami walczyli Polacy w XVI - XVII wieku. Tatarzy Krymscy zostali wysiedleni z Krymu przez władze Rosji , zaś obecnie wracają na Krym (masowo od 1989 roku), gdzie mieszka już ponad 250 tys. osób. Mniejsze grupy Tatarów zamieszkują również Syberię . Wszyscy Tatarzy są potomkami plemion tworzących Złotą Ordę . Większość Tatarów wyznaje islam , wielu prawosławie .

Niewielkie społeczności Tatarów osiedliły się na Litwie . Społeczności tatarskie można obecnie spotkać w Polsce , na Litwie i Białorusi . W Polsce jej najliczniejszym skupiskiem jest Podlasie (w tym Białystok , gdzie żyje ich około dwóch tysięcy) oraz Trójmiasto . W Bohonikach i Kruszynianach na Białostocczyźnie oraz w Gdańsku znajdują się meczety Tatarów.

Tatarzy często nazywani są błędnie Mongołami . Faktem jest, że współtworzyli oni Imperium Mongolskie Czyngis-chana , by po jego rozpadzie utworzyć Złotą Ordę , ale ich pokrewieństwo z Mongołami wynika jedynie z podobnego stylu życia. Różnice językowe są oczywiste, a oba narody zróżnicowały się jeszcze bardziej wraz z przyjęciem przez Tatarów islamu (podczas gdy Mongołowie wyznają szamanizm lub buddyzm ). Istnieją też olbrzymie różnice genetyczne, gdyż u Mongołów przeważa azjatyckie DNA, a u Tatarów europejskie.

Związki Tatarów z Tatrami

Według różnych hipotez nazwa "Tatry" pochodzi prawdopodobnie od nazwy sarmackiego (Sarmatia Europea, Scytia) plemienia nazwanego Tatarami, którzy od XIII wieku pustoszyli tereny po obu stronach Karpat. W 1790 Baltazar Hacquet zapisał, ze Słowianie nazywają te góry Tatari lub Tatri ponieważ przedtem przebywały tam tatarskie hordy^[7]. Plemię to mogło mieć powiązania z Połowcami ^[8], którzy od XIII wieku, połączeni z Mongołami oraz z plemionami tureckimi najechali na Ruś , Polskę^[9] i Węgry . Zgodnie z Oxford English Dictionary najbardziej prawdopodobna nazwa plemienia ma swoje pochodzenie w greckiej nazwie piekła czyli Tartarze . W języku węgierskim nazwa Tatr to "Thorchal", "Tarczal", bądź "Tutur", "Thurthul" oznaczające również piekło ^[10]

Zobacz też

• Tartar
• Tatarzy w Polsce
• Chanat Krymski
• Herb Tatarów krymskich
• Reşid Rahmeti Arat
• Złota Orda

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Łukasz Wojdyła, Tatarzy w wojsku polskim w drugiej połowie XVII wieku w magazynie Histmag
• Tatarzy na Podlasiu
• Tatarzy na wschodnich terenach Polski w XX wieku
• Dariusz Wierzchoś, Kwestia niepodległości Tatarów krymskich w latach 1917–1921 w magazynie Histmag
• Wikipedia tatarska
• Wikipedia Tatarów Krymskich