Zestaw do gry w tryktraka z XIX w.
Tryktrak (
ang.
backgammon;
fr.
tric-trac) –
gra
planszowa dla dwóch graczy. Każdy z graczy dysponuje 15 pionami w różnych kolorach, które przesuwa po planszy, składającej się z 24 pól (trójkątów), nazywanych liniami, zgodnie z liczbą oczek wyrzuconych na dwóch kostkach. Celem gry jest zdjęcie wszystkich swoich pionów z planszy. Wygrywa gracz, który uczyni to pierwszy.
Historia
Tryktrak jest jedną z najstarszych gier planszowych na świecie. Uważa się, że grano w nią już tysiące lat
przed naszą erą
, w starożytnym
Egipcie
,
Sumerze
,
Mezopotamii
,
Grecji
i
Rzymie
. Gra ta jest bardzo popularna w
Turcji
i nosi tam nazwę tavla.
Angielska nazwa backgammon powstała w
XVII wieku
i pochodzi prawdopodobnie od średniowiecznego(?) angielskiego słowa gamen oznaczającego grę: back game czyli gra do tyłu odnosi się do zasad: powrotu do domu swoimi pionami, a także możliwości zbicia i zaczynania od początku. Być może
źródłosłowem
jest też częste umieszczanie planszy do gry w tryktraka na odwrocie planszy do
szachów
. W Polsce obecnie częściej używa się nazwy "backgammon", niż mającej o wiele dłuższą tradycję nazwy "tryktrak".[]
Linia znajdująca się na planszy nosi nazwę banda.
Zasady gry
Początkowe ustawienie pionów na planszy przedstawia poniższy obrazek
 |
Początkowe ustawienie na planszy do gry w tryktraka |
Gracz posługujący się pionkami czarnymi porusza się po polach oznaczonych na rysunku od liczby 1 do 24. Gracz posiadający piony czerwone porusza się w przeciwnym kierunku - od 24 do 1. Po rzucie może poruszyć swe dwa pionki o liczby wskazane na kostkach (w tym jednym pionem dwa razy). Wyjątkiem jest "dubel" (ta sama ilość oczek na obu kostkach) - w tym przypadku gracz może poruszyć cztery, a nie dwa pionki o liczbę oczek wskazanych na obu oczkach. Z pola nr 1 można w jednym ruchu wyprowadzić tylko jeden pion.
W pierwszej fazie gracz musi doprowadzić wszystkie swe pionki do "domu" tzn. pól oznaczonych numerami 19-24. Dopiero wtedy może pozbywać się pionków z planszy. Odbywa się to poprzez wyrzucenie kostką ilości oczek potrzebnej pionkowi do opuszczenia planszy.
W czasie gry można zbijać. Zbicie polega na umieszczeniu swego pionka na polu na którym już znajduje się pionek przeciwnika (dokładnie jeden). Po biciu pionek bijący nie może się poruszać w tym ruchu, pionek zbity jest odkładany z planszy i przeciwnik nie może kontynuować gry jeśli jego pionek najpierw nie wróci na planszę. By pionek wrócił na planszę trzeba rzucić kostką i rozpocząć grę tym pionkiem jak gdyby znajdował się on na polu zerowym.
Podstawowa strategia
W grze podstawową umiejętnością jest takie poruszanie pionkami, aby nigdy nie pozostawały samotne (nie można ich wtedy zbić).
Gracz stara się zablokować jak najwięcej pól w swym "domu", a następnie zbić pion przeciwnika - wtedy graczowi trudno będzie odzyskać pion (w najlepszej sytuacji można zablokować cały dom - wtedy przeciwnik musi czekać aż gracz zacznie opuszczać planszę).
Linki zewnętrzne
