Leśna
Herb Flaga Herb Leśnej Flaga Leśnej
Województwo	dolnośląskie
Powiat	lubański
Gmina • rodzaj	Leśna miejsko-wiejska
Założono	1144
Burmistrz	Mirosław Adam Markiewicz
Powierzchnia	8,56 km²
Ludność (20.08.2009) •  liczba •  gęstość	4 648 543 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 75
Kod pocztowy	59-820
Tablice rejestracyjne	DLB
Położenie na mapie Polski Leśna
51°01'25″N 15°16'00″E / 51.02361, 15.26667 Na mapach: 51°01'25″N 15°16'00″E / 51.02361, 15.26667
TERC ( TERYT )	5020110034
Miasta partnerskie	Hvorslev   Dania , Jindřichovice pod Smrkem   Czechy , Dolni Răsnice   Czechy , Nove Mesto pod Smrkem   Czechy , Leutersdorf   Niemcy , Heemstede   Holandia , Wyrzysk   Polska
Urząd miejski Rynek 19 59-820 Leśna
Strona internetowa miasta

Leśna ( niem . Markllissa) - miasto w woj. dolnośląskim , w powiecie lubańskim , położone na Pogórzu Izerskim nad Kwisą . Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Leśna . W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. jeleniogórskiego .

Według danych z 20 sierpnia 2009 miasto miało 4 648 mieszkańców^[1].

Położenie

Miasto i Gmina Leśna położona jest w południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego w powiecie lubańskim na Pogórzu Izerskim . Miasto leży nad trzema rzekami: Kwisą , Bruśnikiem i Czarnym Strumieniem. Leśna położona jest w bezpośrednim sąsiedztwie przejścia granicznego z Czechami w miejscowości Miłoszów . W Leśnej krzyżują się drogi wojewódzkie:

• Droga wojewódzka nr 393 ( Lubań – Leśna)
• Droga wojewódzka nr 360 ( Gryfów Śląski – Giebułtów )
• Droga wojewódzka nr 358 ( Czerniawa-Zdrój – Platerówka )

Oprócz tego z Leśnej wybiegają drogi lokalne do Miłoszowa, Złotnik Lubańskich , Biedrzychowic .

Do Leśnej prowadzi linia kolejowa nr 337 obecnie używana dla ruchu towarowego. Budynek stacji jest zaadaptowany jako komis.

Historia

Pierwsza wzmianka o osadzie Leśna datowana jest na rok 1144 . Pierwsze źródło podające Leśną jako osadę miejską pochodzi z 3 maja 1329 roku. Źródłem tym jest akt sprzedaży miasta wystawiony przez ówczesnego właściciela, księcia Henryka I Jaworskiego , który władał Leśną od 1319 roku. Po śmierci księcia w roku 1346 miasto wraz z przyległościami dostaje się pod panowanie korony czeskiej. Od tego okresu aż do 1785 roku Leśną władała serbołużycko-niemiecki ród szlachecki von Dobschütz.

Ważne dla rozwoju miasteczka były przywileje, nadane mu m.in. w roku 1487 (przywilej cechowy) i w 1515 (prawo organizacji targów uzyskane od Władysław II JagiellończykǀWładysława II Jagiellończyka. Dzięki tym aktom prawnym Leśna stała się dużym i znanym ośrodkiem rzemiosła.

Miasto wielokrotnie było niszczone przez powodzie i działania wojenne. Kres rozwojowi gospodarczemu przyniosła wojna trzydziestoletnia ( 1618 - 1648 ), która doprowadziła do upadku miejscowy handel i rzemiosło. Po zakończeniu działań wojennych w mieście i okolicy dynamicznie rozwijało się rzemiosło tkackie, co wywołało ponowny rozwój Leśnej. W krótkim czasie miasteczko stało się jednym z największych ośrodków rzemieślniczych na pograniczu śląsko-czeskim. W połowie XVII wieku miasto rozrosło się poza bramy miejskie.

Wiek XIX to okres uprzemysłowienia miasteczka, w tym okresie powstały pierwsze zakłady włókiennicze. Równocześnie z rozwojem przemysłu następował rozwój miasta. Powstały nowe inwestycje, nowoczesne budynki, instytucje. W 1854 roku powstał nowy kościół parafialny, w 1887 wybudowano most kamienny na Kwisie, a od 1896 roku otwarto kolej na trasie Lubań .

W czasie II wojny światowej w miasteczku i okolicach pracowało wielu Polaków wywiezionych na roboty przymusowe, m.in. z Tarnawy Dolnej k. Suchej Beskidzkiej .

W 1945 miasto zostało włączone do Polski. Jego dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec. Jednocześnie Leśna utraciła prawa miejskie , odzyskując je ponownie w roku 1962 .

Okres powojenny to okres dalszego uprzemysłowiania Leśnej. Powstaja nowe zakłady, budynki użyteczności publicznej, obiekty turystyczne. Lata 90. XX wieku to okres transformacji Polski który nie ominął miasta. W połowie lat 90. zlikwidowano linię kolejową do Lubania, doszło także do restrukturyzacji miejscowego przemysłu.

Po 1945 Leśna należała do powiatu lubańskiego województwa wrocławskiego, w latach 1975 - 1998 należała do województwa jeleniogórskiego , a od 1998 roku znów należy do powiatu lubańskiego, województwa dolnośląskiego.

Zabytki i turystyka

Okolice Leśnej są cennymi terenami rekreacyjnymi. Największą atrakcją Leśnej i okolic jest Zamek Czocha . Również atrakcyjne są zbiorniki: Jezioro Leśniańskie i Jezioro Złotnickie . W okolicach miasta znajduje się także Zamek Rajsko oraz Zamek Świecie . Jednak i w samej Leśnej istnieją zabytki i atrakcje godne uwagi. W mieście zachował się średniowieczny układ urbanistyczny z ratuszem oraz kamieniczkami, gdzie najciekawszy jest zespół kamienic mieszczańskich z podcieniami. Na uwagę zasługują również dwa kościoły. Do ważniejszych zabytków należą:

• Zabytkowy ratusz pochodzący z 1699 roku. Stoi on pośrodku leśniańskiego rynku. Obecnie mieści się w nim Urząd Miasta i Gminy w Leśnej. Ratusz przechodził renowację w roku 1969 . Zieloną bryłę ratusza wieńczy niewielka wieżyczka z herbem Leśnej.
• Kamieniczki z XIX wieku otaczające Rynek i przyległe uliczki. Głownie barokowe i klasycystyczne. Południowa pierzeja rynku to zabytkowe kamieniczki z arkadowymi podcieniami.
• Kościół pw. Chrystusa Króla – pochodzący prawdopodobnie sprzed 1346 roku, co potwierdza zachowany dokument. Niestety w roku 1702 kościół uległ całkowitemu spaleniu. Już w 1703 roku nastąpiła budowa nowego obiektu kościoła, która trwała wiele lat.
• Kościół pw. Św. Jana Chrzciciela – młodszy z leśniańskich kościołów, wybudowany w latach 1852 - 1853 przez miejscowych wiernych obrządku katolickiego. Restaurowany w latach 1961 - 1962 posiada neogotyckie wyposażenie wnętrza z XIX wieku.
• Sztolnie – są to sztuczne groty budowane przez jeńców oddziałów obozu koncentracyjnego Gross Rosen w Leśnej i okolicach podczas II wojny światowej.
• Wieża szubieniczna – jest to unikatowy zabytek, niewiele wież szubienicznych zostało zachowanych na świecie. Jej powstanie datuje się na XII wiek .

Gospodarka

Leśna to ośrodek przemysłowy z rozwiniętym przemysłem włókienniczym, maszynowym, metalowym i skórzanym. Do ważniejszych zakładów należą:

• Zakłady Przemysłu Jedwabniczego "Dolwis" S.A. – producent podszewek wiskozowych, żakardowych, gładkich, tkanin pościelowych, szlafrokowych, pościeli
• Fabryka Części i Odlewnia Metali "Baworowo" S.A. – producent wałów snowadlanych, odlewów z żeliwa szarego, bębnów hamulcowych do autobusów
• Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe "Lebafra" – producent obuwia
• Zakłady Mięsne – producent wędlin i półtusz
• Przedsiębiorstwo Rolno-Przemysłowe "Smolnik"

Oprócz tego w mieście istnieją hotele, pensjonaty, restauracje, punkty handlowe i usługowe, serwisy, hurtownie, oddziały banków (Bank Spółdzielczy Sulików O/Leśna, PKO BP), stacje kontroli pojazdów, Zakład Usług Mechanizacyjnych. Istnieje Spółdzielnia Mieszkaniowa, posterunek policji, ośrodek zdrowia, poczta.

Przyroda

Na terenie Miasta i Gminy Leśna znajduje się 14 pomników przyrody w tym 12 pomników to pomniki przyrody ożywionej, a 2 – nieożywionej. Do zabytków-pomników przyrody ożywionej należą drzewa które w liczbie 3 sztuk są położone w obrębie miasta. Są to:

• cis pospolity przy ulicy Świerczewskiego
• dąb czerwony przy ulicy Świerczewskiego
• klon jawor przy ulicy Kościuszki

Do pomników przyrody nieożywionej zaliczamy dwa stożki pochodzenia wulkanicznego znajdujące się w bliskiej odległości miasta. Noszą one nazwy Stożek Perkuna i Stożek Światowida. Odległość pomiędzy nimi wynosi 800 m. Pierwsze wzniesienie ma wysokość 400 m n.p.m. a drugie 427 m n.p.m. Są one dobrymi punktami widokowymi z których podziwiać można panoramę Gór Izerskich.

Edukacja

W Leśnej można uzyskać wykształcenie na poziomie przedszkolnym, podstawowym, i gimnazjalnym. W mieście istnieje Szkoła Podstawowa, Przedszkole Miejskie, i Gimnazjum Publiczne. Placówki są wyposażone w pracownie komputerowe, sprzęt audiowizualny. Szkoły organizują zajęcia pozalekcyjne z różnych dziedzin.

Miasta partnerskie

Miasto i Gmina Leśna współpracuje z kilkoma europejskimi gminami w zakresie wymiany doświadczeń z dziedzin gospodarki, edukacji, turystyki, promocji. Miastami partnerskimi Leśnej są:

• Hvorslev – umowa partnerska została podpisana 4 listopada 1993 roku.
• Heemstede – jest to miasto w którym znajduje się siedziba grupy holenderskiej pod nazwą "PPL", co oznacza Program Pomocy Leśnej. Stowarzyszenie owe skupia 5 stałych członków oraz wielu przyjaciół. Umowa została podpisana w 1996 roku.
• Jindřichovice pod Smrkem – umowę partnerską podpisano 20 maja 1999 roku.
• Dolní Řasnice – umowę o wzajemnej współpracy podpisano 20 maja 1999 roku.
• Nové Město pod Smrkem – umowę partnerską o wzajemnje współpracy podpisano 25 sierpnia 1999 roku
• Leutersdorf – umowę partnerską podpisano 17 kwietnia 2000 roku.
• Wyrzysk – umowę partnerska pomiędzy tymi dwoma polskimi gminami podpisano 22 sierpnia 2003 roku.

Sport i rekreacja

Na terenie miasta Leśna funkcjonuje stadion miejski, hala widowiskowa. Działa także klub sportowy "Włókniarz", oraz Ludowo Uczniowski Klub Sportowy "Kwisa" – sekcja kajakarstwa górskiego oraz Kajak Polo, która w 2007 roku obchodziła swoje 30-lecie.

Kultura

Animatorem życia kulturalnego w Leśnej jest Miejski Ośrodek Kultury i Sportu mieszczący się przy ul. Świerczewskiego 5a. Dysponuje on salą teatralno-kinową. Organizuje też wiele imprez o charakterze kulturalno-rozrywkowym. W Leśnej istnierje także Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy, która posiada bogaty księgozbiór. MOKiS w Leśnej prowadzi zajęcia tematyczne, pracownie, sekcje zainteresowań dla dzieci i dorosłych.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna Strona Urzędu Miasta i Gminy w Leśnej
• Mapy: Emapi • Google Maps • Targeo • Zumi
• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi

Przypisy