Na mocy Traktatu w Verdun^[1] zawartego w 843 roku państwo Karola Wielkiego podzielono między synów Ludwika I Pobożnego : Lotara , Karola Łysego i Ludwika Niemieckiego . Podział ten położył podwaliny pod powstanie w przyszłości Francji , Niemiec i Włoch .

Stworzone przez Karola Wielkiego państwo, podobnie zresztą jak wcześniej monarchia Chlodwiga , nie przetrwało próby czasu. Stworzone za pomocą oręża nie miało - poza osobą władcy i religią chrześcijańską - żadnej wspólnej więzi. Utrzymywało się po śmierci Karola jeszcze prawie 30 lat pod rządami najmłodszego syna Karola, Ludwika zwanego Pobożnym, który objął tron w 814 roku, zachowując tytuł cesarski . Jednak Ludwik nie dorównywał ojcu zdolnościami i nie radził sobie ze wzrostem nastrojów separatystycznych oraz buntami. Sytuację komplikowały dodatkowo najazdy Wikingów , Arabów oraz Węgrów .

Podział państwa Franków w latach 843-870.

Po śmierci Ludwika, która nastąpiła w 840 roku państwo podzielił najstarszy z braci, Lotar:

• Najstarszy z synów, Lotar, otrzymał wraz z tytułem cesarskim część środkową w skład którego wchodziły Italia oraz szeroki pas ziem ciągnący się wzdłuż Renu od Alp aż po Morze Północne . Był to obszar niejednolity pod względem geograficznym i etnicznym.
• Dzielnica położona na wschód od posiadłości Lotara, zamieszkana głównie przez ludność pochodzenia germańskiego, przekazana została Ludwikowi zwanemu później Niemieckim.
• Część zachodnią , zasiedloną przez ludność mówiącą przeważnie językami romańskimi, otrzymał najmłodszy z braci, Karol Łysy.

Podział przeprowadzony w Verdun okazał się nietrwały. Zmieniali go kilkakrotnie walczący ze sobą potomkowie Ludwika Pobożnego. W latach 885 - 887 ziemie dawnego imperium znalazły się ponownie w rękach tylko jednego władcy, cesarza Karola Grubego , prawnuka Karola Wielkiego, ale już na przełomie 887 / 888 roku nastąpił ostateczny rozpad dziedzictwa Karola Wielkiego. W Burgundii i Italii, stanowiącej teraz konglomerat kilku ośrodków władzy, niezależnymi władcami ogłosili się miejscowi możnowładcy. Nieco dłużej utrzymali się Karolingowie w królestwach zachodnio- i wschodniofrankijskim, ale utracili tytuł cesarski.

Jednak podział nakreślony w traktacie z Verdun i późniejszy, ostateczny podział monarchii karolińskiej miał ogromne znaczenie dla losów Europy . Na gruzach imperium Karolingów wyrosły bowiem państwa, których mieszkańcy zaczęli dostrzegać i akcentować swoją odrębność od sąsiadów, co z czasem doprowadziło do wykształcenia się wielu współczesnych europejskich narodów .

Przypisy