Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Tiglatpilesar I

Tiglatpilesar I

Zasięg terytorialny królestwa średnioasyryjskiego w okresie jego największego rozwoju (koniec XIII - początek XI w. p.n.e.)

Tiglatpilesar I ( akad . Tukulti-apil-Ešarra, tłum. "Powiernikiem moim jest syn (świątyni) Eszarra") – król Asyrii , syn i następca Aszur-resza-iszi I , według Asyryjskiej Listy Królów panować miał przez 39 lat[1] (1114-1076 p.n.e). Podczas jego panowania Asyria pozostawała nadal krajem rozległym terytorialnie oraz o dobrze zorganizowanej armii zdolnej do podejmowania wypraw wojennych.

Spis treści

Walki z Frygami

Okres panowania Tiglatpilesara I obfitował w liczne przesunięcia etniczne na terenie Bliskiego Wschodu . Teksty asyryjskie z tego okresu wspominają o pojawieniu się w północnych granicach Asyrii ludu Frygów , zwanych w tychże tekstach Muszku. Lud ten przekroczył góry Taurus i posuwając się wzdłuż Tygrysu wkroczył do asyryjskiej prowincji Kummuchu, gdzie dalszy ich pochód został zatrzymany przez Tiglatpilesara I. W celu zabezpieczenia północnej granicy władca ten wkroczył na obszar Wyżyny Armeńskiej , gdzie dotarł do miasta Malazgird na północ od jeziora Wan [2]. Dotarł najdalej w głąb Azji Mniejszej spośród ówczesnych władców Asyrii.

Kampanie przeciwko Aramejczykom

Kolejnym celem króla było powstrzymanie naporu plemion aramejskich , które - po przekroczeniu Eufratu - zagrażały Asyrii od zachodu. Kampanię przeciwko nim Tiglatpilesar I opisał na jednej ze swych steli :

Dwadzieścia osiem razy walczyłem z Achlamu (tj. z Aramejczykami); (raz nawet) dwukrotnie w ciągu roku przekroczyłem Eufrat. Pokonałem ich od Tadmuru po kraj Amurru, po Anatu w Suchi, aż po Rapiqum , co leży w Karduniaszu ( kasycka nazwa Babilonii ). Sprowadziłem łupy i ich dobra do mego miasta Aszur [2].

Podczas jednej z kampanii podbił Syrię, oraz dotarł do fenickiego wybrzeża . Zmusił Sydon , Byblos i Arwad do płacenia daniny Asyrii.


Wojna z Babilonią

Stoczył zwycięską wojnę z Babilonią , która pomimo niepowodzeń zdołała mu się przeciwstawić:

Ruszyłem na Karduniasz. Wdarłem się do babilońskich pałaców należących do Marduk-nadin-ahhe, króla Karduniaszu i je spaliłem... Dwukrotnie wystawiłem przeciw Marduk-nadin-ahhe linię wozów bojowych i go zwyciężyłem[2]

Asyryjczycy w czasie tej kampanii złupili Babilon , Sippar , Dur-Kurigalzu i Opis, jednak nie pociągnęło to za sobą większych politycznych następstw[3]. Babilończycy nawet chwilowo zdołali opanować Ekallatum w pobliżu Aszur [4].

Osoba króla

Tiglatpilesar I w inskrypcjach przedstawia siebie jako wytrawnego myśliwego, który w Hanigalbacie polował na byki, w kraju Harran na słone i lwy, natomiast przebywając nad wybrzeżem Morza Śródziemnego upolował delfina i narwala [5].

Prowadził on udane kampanie wojenne dzięki szerszemu od swoich poprzedników zastosowaniu żelaza do wyrobu broni .

Przypisy

  1. A.K.Grayson, Königslisten..., s. 112
  2. 2,0 2,1 2,2 Mezopotamia, Tajemnice starożytnych cywilizacji,Asyria cz. 1, ISBN 978-83-252-0800, t. 45, s.17-18.
  3. Ziółkowski A., Starożytność, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2009, s. 214.
  4. Marc van de Meroop: Historia starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 3000-323 p.n.e.. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 187. . 
  5. Mezopotamia..., s. 19.

Bibliografia

  • Praca zbiorowa: Oxford – Wielka Historia Świata, Polskie Media Amer.Com, 2005, (s. 177)
  • Józef Wolski: Historia Powszechna. Starożytność, PWN , Warszawa 1996
  • A.K.Grayson, Königslisten und Chroniken, [w:] Reallexikon der Assyriologie VI (1980-83), s. 77-135


Poprzednik
Aszur-resza-iszi I
Władca Asyrii
1114-1076 p.n.e.
Następca
Aszared-apil-Ekur


Inne hasła zawierające informacje o "Tiglatpilesar I":

Babilonia w źródła pisane.W latach 729–627 p.n.e. Babilonia była częścią składową monarchii asyryjskiej. Tiglatpilesar III i Salmanasar V próbowali polityki unii personalnej między dwoma krajami, ...

729 p.n.e. razie brak wpisów. Urodzili sięNa razie brak wpisów. ZmarliNa razie brak wpisów. Asyria 744 p.n.e. Tiglatpilesar III 727 p.n.e. Babilonia 731 p.n.e. Nabumukinzer 729 p.n.e. Egipt 756 p.n.e. Iuput II 725 p.n.e. 746 p.n.e. Pije 715 p.n.e. 740 p.n.e. Tefnacht 719 p.n.e. 732 ...

Samaria VIII wieku p.n.e. królestwo Samarii stało się celem podbojów Asyrii . Asyryjski władca Tiglatpilesar III uzależnił Samarię i uczynił ją jednym terytoriów lennych swojego mocarstwa ...

VIII wiek p.n.e. Urartu osiągnęło szczyt świetności za panowania Sarduriego II 746 p.n.e. ( 745 p.n.e. ?) – Tiglatpilesar III objął władzę w Asyrii , zreformował armię i rozpoczął nową falę ...

727 p.n.e. razie brak wpisów. Urodzili sięNa razie brak wpisów. ZmarliNa razie brak wpisów. Asyria 744 p.n.e. Tiglatpilesar III 727 p.n.e. Egipt 756 p.n.e. Iuput II 725 p.n.e. 746 p.n.e. Pianchi 715 p.n.e. 740 p.n.e. Tefnacht 719 p.n.e. 732 p.n.e. Osorkon IV 722 ...

Tiglatpilesar III przedstawieniem Tiglatpilesara III; odnaleziona w trakcie wykopalisk w Kalchu ; zbiory Luwru w Paryżu .Tiglatpilesar III,Tiglatpilezar III,Teglatfalasar III ( akad . Tukultī-apil-Ešarra, tłum. "Powiernikiem moim jest syn (świątyni) ...

Tiglatpilesar I średnioasyryjskiego w okresie jego największego rozwoju (koniec XIII - początek XI w. p.n.e.)Tiglatpilesar I ( akad . Tukulti-apil-Ešarra, tłum. "Powiernikiem moim jest syn (świątyni) Eszarra") – ...

936 p.n.e. razie brak wpisów. Urodzili sięNa razie brak wpisów. ZmarliNa razie brak wpisów. Asyria 966 p.n.e. Tiglatpilesar II 935 p.n.e. Egipt 950 p.n.e. Szeszonk I 925 p.n.e. Izrael 970 p.n.e. Salomon 931 p.n.e. Korea 943 p.n.e. Cheorwi 925 p.n.e. ...

734 p.n.e. Wydarzenia Gaza lennikiem neoasyryjskim Urodzili sięNa razie brak wpisów. Zmarli Sarduri II , król Urartu Asyria 744 p.n.e. Tiglatpilesar III 727 p.n.e. Egipt 756 p.n.e. Padibastet II 732 p.n.e. 756 p.n.e. Iuput II 725 p.n.e. 746 p.n.e. Pije 715 p.n.e. 740 p.n.e. Tefnacht 719 ...

Babilon rosnąca w siłę Asyria . Ok. 730 r. p.n.e. jeden z asyryjskich władców, Tiglatpilesar III , najeżdża Babilonię, zdobywa Babilon i – jako pierwszy z władców ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Tiglatpilesar I":

Hasło nie występuje w innych lekcjach!





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie