Tetrodotoksyna
Ogólne informacje
Nomenklatura systematyczna ( IUPAC ):
Oktahydro-12-(hydroksymetylo)-2-imino- 5,9:7,10a-dimetano-10aH- [1,3]dioksocyno[6,5-d]pirymidino-4,7,10,11,12-pentol
Inne nazwy	anhydrotetrodotoksyna; 4-epitetrodotoksyna, kwas tetrodonowy, TTX
Wzór sumaryczny	C11H17N3O8
SMILES	OC(N1)C(C(C2O)OC(C3(CO)O)(O)OC2C4O)C43NC1=N
Masa molowa	319,27 g / mol
Wygląd	biały proszek[1]
Identyfikacja
Numer CAS	4368-28-9
PubChem	20382[2]
Właściwości Temperatura topnienia 220 °C
Niebezpieczeństwa
MSDS	Zewnętrzne dane MSDS
Zagrożenia
Silnie toksyczny Silnie toksyczny (T+)
Zwroty ryzyka	R26/27/28
Zwroty bezpieczeństwa	S22, S36/37/39, S45
Numer RTECS	IO1450000
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków standardowych (25 °C, 1000 hPa)
Uwagi terapeutyczne
Dawka śmiertelna	LD50 334 μg/kg (mysz, doustnie)[1]

Tetrodotoksyna – wielofunkcyjny związek chemiczny , silna trucizna znajdująca się w ciele niektórych gatunków ryb rozdymkokształtnych . Jej działanie polega na blokowaniu kanałów sodowych komórek nerwowych. Dawka śmiertelna LD50 wynosi 334 μg/kg (mysz, doustnie)^[1] lub 8 μg/kg (mysz, iniekcja). Powstaje przy udziale bakterii symbiotycznych, ale mechanizmy wyzwalające jej produkcję, transport i kumulację w ciele ryby nie zostały poznane.

Zatrucie

Tetrodotoksyna jest bardzo silną neurotoksyną powodującą przerwanie przekaźnictwa elektrycznego w nerwach poprzez przyłączanie się do białek kanałów sodowych w błonach komórek nerwowych . Tetrodotoksyna jest bardzo stabilnym związkiem chemicznym. Nie rozkłada się podczas gotowania. Nie przechodzi też przez barierę krew-mózg , co sprawia, że ofiara zostaje sparaliżowana, ale jest całkowicie przytomna.

Jeżeli przyjęta dawka trucizny jest śmiertelna, pojawia się postępujący paraliż mięśni. Innymi objawami są zawroty głowy, wyczerpanie, ból głowy, nudności i problemy z oddychaniem. 50 do 80% ofiar umiera w ciągu 4-24 godzin. Zatruty jest przez większość czasu przytomny, ale nie może się ruszać ani mówić, wkrótce zaś także oddychać. Umiera uduszony . Jeśli ofierze uda się przetrwać 24 godziny, zwykle całkowicie odzyskuje zdrowie.

Nie ma żadnej znanej odtrutki , leczenie polega na płukaniu żołądka, podaniu węgla aktywnego w celu związania toksyny i podjęcia standardowych czynności podtrzymujących życie, aby umożliwić pacjentowi przeżycie do chwili, gdy działanie trucizny minie. Japońscy toksykolodzy w kilku ośrodkach badawczych pracują obecnie nad wynalezieniem antidotum na tetrodotoksynę.

Farmakologia

Tetrodotoksyna wykazuje silne działanie przeciwbólowe i była badana jako potencjalny lek wspomagający leczenie uzależnień od heroiny i opiatów (Tetrodin) przez firmę WEX Pharmaceuticals. W roku 2005 ukończono fazę IIa badań klinicznych i ze względu na słabą skuteczność substancji dalsze badania zostały zaniechane^[3].

Przypisy

Źródła

1. "Biologia" Claude E. Ville