Karol Potkański (ur.
1861
w
Prędocinku
koło
Radomia
, zm.
1907
w
Krakowie
) –
polski historyk
, etnograf, badacz regionu,
taternik
.
Po śmierci rodziców wychowaniem Karola zajęła się Karolina z Bukowieckich Malczewska, właścicielka Prędocinka i wuj
Julian Malczewski
, urzędnik Radomskiego Towarzystwa Kredytowego, ojciec
Jacka Malczewskiego
. Otrzymał staranne wychowanie, a także i przygotowanie do późniejszych studiów historycznych. Z powodu słabego zdrowia do 15. roku życia przebywał w
Prędocinku
, potem w Krakowie, gdzie wstąpił na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Karol Potkański studiował nauki humanistyczne, lecz nie ukończył
Uniwersytetu Jagiellońskiego
.
W
1883
przebywając w podradomskim Prędocinku, rozpoczął poszukiwania naukowe w archiwum radomskim, a następnie
kaliskim
i
warszawskim
, których efektem było opracowanie rozprawy naukowej „Zapiski herbowe z dawnych ksiąg radomskich i piotrkowskich", ogłoszonej w III tomie „Archiwum Komisji Historycznej" i „Monografia rodu Potkańskich" zamieszczonej w „Złotej Księdze" Żychlińskiego.
Od
1902
profesor historii krajów
austriackich
Uniwersytetu Jagiellońskiego, od
1904
członek
Akademii Umiejętności
. Zajmował się głównie badaniem średniowiecza zarówno w Polsce, jak i na Słowiańszczyźnie. Jako jeden z pierwszych naukowców polskich posiłkował się w badaniach historycznych innymi naukami, między innymi
etnografią
.
Należał do wybitnych taterników końca XIX wieku. Wraz z przewodnikami zdobył jako pierwszy
Cubrynę
(1884),
Mały Ganek
(1892), a także jako drugi wszedł na
Mnicha
(1887). W zimie dokonał pierwszych wejść na
Krzyżne
(1894),
Kasprowy Wierch
(1890) i
Czerwone Wierchy
.
Wybrana bibliografia
- Kraków przed Piastami (
1898
)
- Lachowie i Lechici
- Studia nad osadnictwem Polski w wiekach średnich (
1895
)
- Pisma pośmiertne (
1922
–
1924
)