Na mapach: 38°19'12″N 23°19'03″E / 38.32, 23.3175

Teby (Θῆβαι, Thívai, Thebaj lub Thive) – w starożytności główne miasto i centrum polityczne Beocji , w środkowej Grecji . Obecnie miasto zamieszkane przez 17-18 tys. ludzi.

Według mitologii greckiej założone przez Kadmosa , który wybudował tebański akropol - Kadmeę , a murem o siedmiu bramach otoczyli je Amfion i Zetos . W Tebach Semele miała urodzić Dionizosa , a Alkmena - Heraklesa . Synem Lajosa , króla Teb był Edyp . Przeciw Tebom wyruszył na czele siedmiu wodzów Adrastos , by pokonany wrócić ponownie z epigonami , synami wodzów, i zdobyć miasto. Wedle obliczeń Eratostenesa miało to miejsce w 1213 p.n.e.

W Beocji, Teby, obok Orchomenos , były jednym z centrów Grecji mykeńskiej i po upadku pod koniec XIII w. p.n.e. udało się miastu odrodzić w VI w. p.n.e. . Od tego okresu Teby, które zaczęły odgrywać w Beocji pierwszoplanową rolę, stanęły do rywalizacji z Atenami , które odtąd staną się ich głównym przeciwnikiem. Owa rywalizacja spowodowała, że w czasie wojen perskich Teby zostały sojusznikami Persów , co miało swój wydźwięk nawet pod Termopilami . W czasie wojny peloponeskiej w latach ( 431 - 404 p.n.e. ) walczyły z Atenami po stronie Sparty . Miasto było organizatorem i centrum Związku Beockiego w VII p.n.e. . Sprawowały hegemonię w Grecji za Epaminondasa i Pelopidasa w IV w. p.n.e , później powoli upadały.

W 338 p.n.e. wraz z innymi miastami greckimi wystąpiły przeciw Macedonii . Okazały się głównym przegranym. Na Kadmei ulokowany został macedoński garnizon, a miastem zaczęła rządzić oligarchia . W 335 p.n.e. Teby próbowały odzyskać wolność. Zostały zdobyte i zniszczone przez Aleksandra Macedońskiego . Za bunt zostały przykładnie ukarane. Całe miasto zostało zrównane z ziemią - oprócz świątyń oraz domu poety Pindara , cenionego przez Aleksandra. Wszyscy mieszkańcy zostali sprzedani w niewolę.

Bibliografia

1. Aleksander Krawczuk , Groby Cheronei, PIW Warszawa 1972