Bakterie siarkowe – nazwa zbiorcza bakterii wykorzystujących w swoim metabolizmie utlenianie siarki . Należą one do różnych grup taksonomicznych (mogą to być nawet archeany niezaliczane obecnie do bakterii w ścisłym tego słowa znaczeniu) i mogą stosować rozmaite strategie metaboliczne . Bakterie siarkowe ułatwiają zachodzenie niektórych etapów biogeochemicznego obiegu siarki .

Czasem bakteriami siarkowymi nazywane są wszystkie bakterie (i archeany) wykorzystujące siarkę w swoim metabolizmie, także ją redukujące .

Wydziela się następujące grupy:

• bezbarwne bakterie siarkowe – jako donor elektronów w oddychaniu wykorzystują siarkę na niskim stopniu utlenienia (związaną w siarkowodorze lub siarczkach ). Siarka ta utleniana jest wówczas do postaci siarki cząsteczkowej lub siarczanów . Ponieważ jednym z produktów może być kwas siarkowy(VI) , mogą wykazywać właściwości acydofilne . Utleniaczem może być tlen, więc bakterie te są aerobami . Utlenianie siarki (a nie promieniowanie słoneczne) jest źródłem energii, więc są chemotrofami . Donor elektronów jest nieorganiczny, więc są litotrofami . Korzystają z nieorganicznego źródła węgla, więc są autotrofami . Zatem kombinację ich strategii metabolicznych można określić jako tlenową chemolitoautotrofią. Przykładem bezbarwnych bakterii siarkowych jest Thiobacillus, podobny typ metabolizmu mają też niektóre archeany, jak Sulfolobus .
• siarkowe bakterie purpurowe – jako donor elektronów wykorzystują siarkę w postaci siarczków, siarki rodzimej, tiosiarczanów (litotrofy) lub organicznej ( organotrofy ). Są ścisłymi beztlenowcami , źródłem energii jest światło ( fototrofy ), a źródłem węgla CO2 (autotrofy). Przeprowadzają więc beztlenową fotosyntezę ). Warunki umożliwiające taką kombinację występują w głębszych strefach jezior, słonych bagnach, źródłach siarkowych (także gorących), matach bakteryjnych. Bakterie te tworzą układy ekologiczne z organizmami redukującymi siarczany. Przykładami purpurowych bakterii siarkowych są: Ectothiorhodospira, Chromatium, Thiocapsa, Lamprocystis, Thiodyctyon.
• siarkowe bakterie zielone – od bakterii purpurowych różnią się przede wszystkim barwnikami fotosyntetycznymi , a przez to zakresem wykorzystywanego w fotosyntezie światła i głębokością występowania w wodach. Bakterie zielone mogą występować w miejscach mniej naświetlonych. Ich przykładami są: Chlorobium lub Pelodictyon.

Bibliografia