Płucnica islandzka
Systematyka [1][2]
Królestwo :	grzyby
Gromada :	woreczniaki
Klasa :	Lecanoromycetes
Rząd :	misecznicowce
Rodzina :	tarczownicowate
Rodzaj :	płucnica
Gatunek :	płucnica islandzka
Nazwa systematyczna
Cetraria islandica (L.) Ach. Method. Lich.: 293 (1803)

Płucnica islandzka

Płucnica islandzka (Cetraria islandica) - gatunek grzybów należący do rodziny taczownicowatych (Parmeliaceae). Występuje w dwóch podgatunkach :

• Cetraria islandica subsp. crispiformis (Räsänen) Kärnefelt;
• Cetraria islandica subsp. islandica (L.) Ach.

Charakterystyka

Cetraria islandica tworzy krzaczkowate porosty o widlasto rozgałęzionej, wznoszącej się plesze , wysokości do 15 cm. Do podłoża przymocowany chwytnikami . Górna i dolna strona plechy u tego samego osobnika znacznie różnią się kolorem. Plecha w dolnej części wąska w górnej zaś podwójnie rozgałęziająca w złożoną z zaopatrzonych w rzęski wcinanych blaszek plechę . Każda rzęska posiada na szczycie twór tzw. spermogonium, zawierające wewnątrz liczne spermacje . Ponadto kształt plechy zależy od warunków atmosferycznych. Podczas suchej pogody rozwidlone na końcach odcinki plechy zwijają się, stają się sztywne i kruche. Zwilżone rozprostowują się.

Płucnica islandzka rośnie na glebach piaszczystych w widnych lasach sosnowych i na wrzosowiskach. Zasięgiem swym obejmuje strefę arktyczną i umiarkowaną półkuli północnej.

Zastosowanie

• Surowiec zielarski : Surowcem używanym w medycynie jest plecha tarczownicy islandzkiej (Lichen islandicus, Thallus lichenis islandici).
  • Skład chemiczny: Zawiera ona ok. 60% węglowodanów - rozpuszczalnej w gorącej wodzie licheniny i rozpuszczalnej w zimnej wodzie izolicheniny oraz ok. 3% celulozy i hemicelulozy . Bardzo istotnym składnikiem surowca są tzn. kwasy porostowe które posiadają działanie bakteriostatyczne. Wśród kwasów porostowych wyróżniamy grupę gamma- laktonów i depsydonów.
  • Działanie: Surowiec stosowany jest jako środek łagodzący i osłaniający przy kaszlu drażniącym oraz w chronicznych biegunkach i nieżytach żołądka . Poza tym jako lek poprawiający trawienie i pobudzający apetyt .
  • Zbieranie i suszenie: Plechę zbiera się podczas suchej pogody od wiosny do jesieni, następnie oczyszcza się starannie z wszelkich zanieczyszczeń i domieszek (jak mech) i suszy w przewiewnym miejscu w temperaturze otoczenia bądź w suszarni w temperaturze 45°C. W Polsce tarczownica nie może być pozyskiwana, gdyż jest pod ochroną.

Przypisy