Biblioteka Aleksandryjska - największa biblioteka świata
starożytnego
założona w
Aleksandrii
przez
Ptolemeusza I Sotera
za radą
Demetriusza z Faleronu
(datuje się to wydarzenie na lata około
350
-
283 p.n.e.
).
Biblioteka działała przy
Museionie
, ówczesnym odpowiedniku instytutu badawczo-naukowego.
Ptolemeusz II Filadelfos
przyczynił się istotnie do zgromadzenia wielu znaczących zbiorów. Nakazał przeszukania rejonu śródziemnomorskiego w poszukiwaniu cennych pism. Niektóre wykupywano, inne tylko przepisywano. Każdy, kto wjeżdżał do
Aleksandrii
z jakąś księgą, musiał ją zostawić w depozycie biblioteki, by można było ją skopiować.
Główną bibliotekę zwano
Bruchejon
, w Aleksandrii założono także mniejszą bibliotekę przy Świątyni Serapisa -
Serapejon
. Brucheion nie był dostępny dla wszystkich osób, księgi w nim znajdujące się mogli przeglądać tylko ludzie wybrani, najczęściej byli to uczeni. Zbiory przechowywane w Serapeionie były dostępne dla mieszkańców miasta.
Zniszczenie biblioteki
Podczas inwazji
Cezara
na Egipt (
48
/
47 p.n.e.
) od okrętów egipskich zajął się ogniem Pałac Królewski, a następnie ogień przeniósł się na bibliotekę (Brucheion). Prawdopodobnie nie wszystkie zbiory spłonęły, bo Serapeion został nienaruszony, ale na pewno spora ich część. W czasie pożaru spłonęło przypuszczalnie ok. 40 tys. woluminów. Według świadectwa historyka greckiego
Plutarcha
, wódz rzymski
Antoniusz
ofiarował królowej
Kleopatrze
tytułem rekompensaty 200 tys. woluminów z
biblioteki w Pergamonie
. Niejasne są okoliczności upadku bibliotek aleksandryjskich. W
391
r. ambitny patriarcha Teofil sprowokował krwawe zamieszki antypogańskie, po stłumieniu których wykonując rozkaz cesarza
Teodozjusza
nakazał zburzyć świątynię Serapisa (Serapejon), w kompleksie której znajdowała się biblioteka. Autor relacji o tym wydarzeniu Sokrates Scholastyk, nie wspomina jednak o losie ksiąg. Inną wersję zawiera podanie, jakoby bibliotekę spalono w
642
r. na rozkaz kalifa
Omara I
, który miał powiedzieć: "Albo te księgi zawierają to samo co Koran, więc są niepotrzebne, albo coś innego, więc są szkodliwe". Obydwie wersje, sprzeczne zresztą ze sobą, są legendarne.
Nowa Biblioteka Aleksandryjska
W
1989
r. władze
Egiptu
rozpisały konkurs architektoniczny na projekt nowej biblioteki, która ma być kontynuacją i nawiązaniem do tradycji. W
1995
r. rozpoczęto budowę. Nowa Biblioteka Aleksandryjska, zwana
Bibliotheca Alexandrina
, została udostępniona w
2002
roku i jest powszechnie uznawana za jedną z najważniejszych realizacji architektonicznych ostatnich dziesięcioleci.
Linki zewnętrzne
