Przykład współczesnego stosowania systemu żarowego w Panamie

System żarowy, system ogniowy, gospodarka żarowa, gospodarka łazowa, trzebież żarowa - jeden z pierwszych, rolniczych systemów użytkowania roli, wywodzący się z kopieniactwa i stosowany na terenach zalesionych. Polegał na tym, że las wypalano i w jego miejscu uprawiano przy pomocy prymitywnych narzędzi, np. kopaczki , zboża nawet przez kilkanaście lat stosując jednopolówkę , aż do wyczerpania gleby.

Wypalanie lasu było najprostszym, wymagającym najmniej wysiłku sposobem przygotowania terenu pod wykorzystanie rolnicze, jednak bynajmniej nie tak łatwym, jak mogłoby się to wydawać. Wołosi , którzy wraz ze swoimi stadami kóz i owiec przybyli na przełomie XIV i XV w. w Karpaty, przygotowywali polany na grzbietach gór do wypasu tych stad właśnie przez wypalanie w sposób, który nazywano cyrhleniem. Na upatrzonym obszarze obrywali drzewa z kory (mniej więcej do wysokości człowieka), zaś rosnący pomiędzy drzewami podszyt i wyższe rośliny zielne podcinali lub wyrywali. Tak przygotowaną część lasu pozostawiali do przeschnięcia. W następnym roku część drzew ścinali i wykorzystywali na budulec do szałasów lub opał, a resztę lasu w odpowiednim momencie podpalali. W ten sposób powstawała polana otoczona z wszystkich stron lasem. W bardziej nadających się do tego miejscach uprawiali zboże pomiędzy pniami drzew, nie karczując ich. Gdy gleba wyjałowiała, polanę zamieniano na pastwisko . Ostateczny wygląd polana nabierała dopiero po kilkudziesięciu latach, gdy wygniły korzenie drzew i w wyniku wypasu ukształtował się charakterystyczny zespół roślinności pastwiskowej ^[1].

Zobacz też

• Łaz
• Czerteż

Przypisy