Na mapach: 51°09'N 14°59'E / 51.15, 14.983

Görlitz Zhorjelc
Herb Herb miasta
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Saksonia
Powiat	Görlitz
Powierzchnia	67,22 km²
Populacja (12.08) - liczba ludności - gęstość	55 957 832 osób/km²
Położenie	51°9' N 14°59' E
Wysokość	199 m n.p.m.
Kod pocztowy	02826–02829
Numer kierunkowy	03581
Tablice rejestracyjne	GR
Adres urzędu miasta	Untermarkt 6/8 02826 Görlitz
Burmistrz	Joachim Paulick
Położenie na mapie Niemiec Görlitz Zhorjelc
Położenie na mapie powiatu Położenie na mapie powiatu
Strona internetowa miasta

Görlitz (, łuż. Zhorjelc, czes. Zhořelec, pol. Zgorzelec , pol. hist. Zgorzelice), najbardziej na wschód wysunięte miasto Niemiec ^[].

Położone jest nad Nysą Łużycką na granicy z Polską , administracyjnie w Saksonii , stolica powiatu Görlitz . Do 31 lipca 2008 Görlitz było miastem na prawach powiatu. Historycznie leży w Łużycach . Od roku 1815 do 1945 był częścią pruskiej prowincji śląskiej (Provinz Schlesien). Szóste co do wielkości miasto Saksonii - po Lipsku , Dreźnie , Chemnitz , Zwickau i Plauen . Siedziba biskupów : ewangelickiego i katolickiego . Dawniej tworzyło jedno miasto wraz z Zgorzelcem , dzisiejszym miastem położonym w województwie dolnośląskim . Görlitz jest jednym z niewielu niemieckich miast tej wielkości niezniszczonych podczas II wojny światowej , a co za tym idzie posiadających niezaburzony układ przestrzenny i zabytki ze wszystkich epok historycznych.

kościół św. Piotra i Pawła i Waidhaus widziane z mostu staromiejskiego

Rathausapotheke

Nowy Ratusz

Historia

• na przełomie X i XI w. gród Serbołużyczan zajęty i włączony do Polski wraz z Łużycami przez Bolesława I Chrobrego ; po jego śmierci przejściowo pod panowaniem margrabiów brandenburskich , następnie Czech
• 1076 - osada wraz ze wschodnią częścią Górnych Łużyc przyłączona do Czech
• 1131 - powstał gród nad Nysą Łużycką z polecenia czeskiego księcia Sobiesława
• ok. 1215 - prawa miejskie
• 1319 - 1329 – miasto pod panowaniem śląskiego Piasta Henryka I Jaworskiego , miasto zostaje włączene do księstwa jaworskiego
• 1346 - 1815 miasto-członek górnołużyckiego Związku Sześciu Miast .
• 1377 - powstało oddzielne księstwo Görlitz utworzone przez króla czeskiego i cesarza niemieckiego Karola IV
• 1466 - pod panowaniem króla węgierskiego Macieja Korwina
• 1618 - 1648 - zniszczenia w czasie wojny trzydziestoletniej
• 1635 -1815 - z Łużycami Górnymi we władaniu książąt saskich
• 1815 - po kongresie wiedeńskim włączony został do Prus i stał się częścią prowincji Śląsk (Schlesien),
• od 1848 połączenie kolejowe z Węglińcem , od 1865 z Lubaniem i Jelenią Górą
• w 1919 roku z wyniku podziału prowincji Śląsk na dwie mniejsze prowincje, stał się częścią prowincji Dolny Śląsk (Niederschlesien)
• w czasie II wojny światowej 1939 – 45 obóz dla jeńców — podoficerów i szeregowych różnej narodowości ( Stalag VIII A Görlitz), przez który przeszło ponad 44 tys. osób (zginęło kilka tysięcy jeńców, głównie radzieckich i włoskich)
• kwiecień 1945 - zacięte walki o sforsowanie Nysy Łużyckiej
• na mocy postanowień konferencji poczdamskiej Nysa Łużycka stała się rzeką graniczną, a prawobrzeżna część miasta włączona w obszar Polski i nadano jej nazwę Zgorzelice (obecnie Zgorzelec )

Rozwój demograficzny

Zabytki

Görlitz jest jednym z niewielu niemieckich miast tej wielkości niezniszczonych podczas II wojny światowej, a co za tym idzie posiadających niezaburzony układ przestrzenny i zabytki ze wszystkich epok historycznych. Najsłynniejsze z nich to:

• Święty Grób z 1504 roku – replika grobu Jezusa Chrystusa
• kościół św. Piotra i Pawła z XV wieku
• kościół św. Mikołaja z XII wieku
• kościół św. Trójcy z lat 1234 - 1245
• Stary Ratusz z XVI wieku
• kościół św. Mikołaja z lat 1452 - 1520
• wieże Dicker Turm, Reichenbacher Turm i Nikolaiturm, brama Nikolaizwinger, baszta Ochsenbastei, barbakan Kaisertrutz – pozostałości średniowiecznych fortyfikacji
• kościół z 1473 roku
• zamek wodny Tauchritz z 1306 roku
• budynek Waidhaus z XIII wieku
• budynek Schönhof z 1526 roku, siedziba Muzeum Śląskiego
• Dworzec Główny z 1846 roku
• wiadukt kolejowy z 1847 roku
• kościół św. Krzyża z 1853 roku
• dom towarowy Strassburg-Passage z 1887 roku
• fontanna Muschelminna z 1887 roku
• katedra św. Jakuba z 1900 roku
• kościół Marcina Lutra z 1901 roku
• Nowy Ratusz z 1903 roku
• kościół Ducha Świętego
• synagoga z 1911 roku
• dom towarowy Kaufhaus Karstadt z 1913 roku

Transport

Görlitz leży na europejskim szlaku komunikacyjnym. Przy mieście przebiega trasa europejska E40 oraz niemiecka autostrada A4 , która łączy się z polską autostradą A4 .

W mieście znajduje się stacja kolejowa Görlitz .

Religia

Biskupi Görlitz

Współpraca ze Zgorzelcem

Do 1945 Zgorzelec stanowił przedmieście Görlitz. W 1945 Niemcy zniszczyli most staromiejski Zgorzelec-Görlitz , odbudowany w 2004 roku. Władze obu miast podpisały 8 lipca 2003 deklarację o utworzeniu Europa-Miasta ( niem. Europastadt), w Görlitz działa spółka promującą miasto o nazwie Europastadt GörlitzZgorzelec GmbH^[1]. Miasta Görlitz i Zgorzelec ubiegały się wspólnie o przyznanie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury , tytułu nie uzyskały. W 2009 Narodowodemokratyczna Partia Niemiec protestuje przeciwko imigracji Polaków używając m.in. plakatów "Zatrzymać polską inwazję" .

Miasta partnerskie

• Amiens , Francja
• Molfetta , Włochy
• Zgorzelec , Polska
• Nowy Jiczyn , Czechy
• Wiesbaden , Niemcy

Urodzeni w Görlitz

W tym mieście urodzili się znani niemieccy piłkarze, Michael Ballack i Jens Jeremies .

Przypisy

Bibliografia

Zobacz też

• Arbeitskommando 10001
• 19 Pułk Piechoty im. von Courbiére'a (2 Poznański)
• Muzeum Śląskie w Görlitz
• Synagoga w Görlitz
• Młodzież Śląska
• Dolnośląska Droga św. Jakuba
• Zgorzelec
• Przejście graniczne Zgorzelec-Görlitz (drogowe) I
• Przejście graniczne Zgorzelec-Görlitz (drogowe) II
• Przejście graniczne Zgorzelec-Görlitz (kolejowe)
• Wierzbowa
• Hochschule Zittau/Görlitz
• Waggonbau-Görlitz
• Euroopera

Linki zewnętrzne

• Zgorzelice w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich , Tom XIV (Worowo – Żyżyn) z 1895 r.
• Oficjalna strona internetowa miasta Görlitz ( niem. )
• Widok na most staromiejski ( niem.  •  pol. )
• Sześcienne panoramy różnych części miasta ( niem. )