Plemnik – kluczowy element spermy, podczas wnikania w komórkę jajową
Sperma, nasienie – płynna wydzielina, na którą składają się produkty
jąder
,
pęcherzyków nasiennych
,
najądrzy
,
gruczołów opuszkowo-cewkowych
oraz
gruczołu krokowego
. Jest wyrzucana poprzez
cewkę moczową
podczas
ejakulacji
. Ma barwę bliską
kolorowi
mleka
. Normalny
ejakulat
ma odczyn słabo zasadowy (
pH
7,2), umożliwia to ruchliwość
plemnikom
, które w środowisku kwaśnym byłyby nieruchliwe.
Skład chemiczny
spermy zależy w pewnym stopniu od odżywiania.
W spermie znajdują się
gamety męskie
–
plemniki
, które wprowadzone do
pochwy
podczas
stosunku płciowego
mogą doprowadzić do
zapłodnienia
.
Dzięki zdolności do aktywnego ruchu plemniki dążą do
jajowodu
i tam łączą się z
komórką jajową
. Tylko jeden plemnik może to uczynić, gdyż
komórka jajowa
po wniknięciu do niej
plemnika
wytwarza osłonkę zapobiegającą
polispermii
. Jedna porcja spermy u człowieka, zawiera normalnie od 4 do 6
ml
. W jednej porcji spermy może znajdować się do 500 milionów plemników.
W skład spermy wchodzą takie związki jak:
putrescyna
,
spermina
,
spermidyna
i
kadaweryna
(odpowiedzialne za
zapach
i
smak
spermy),
witamina C
,
prostaglandyny
,
lipidy
,
aminokwasy
,
enzymy
,
hormony steroidowe
,
witamina B12
,
fruktoza
,
cholesterol
,
mocznik
,
cynk
,
wapń
,
magnez
,
selen
.
Banki spermy
Oddawanie i przechowywanie nasienia nie byłoby możliwe, gdyby nie zaawansowane metody jego konserwacji. Zastosowano pierwotnie zamrażanie próbki. Pierwsze eksperymenty w tej dziedzinie przeprowadzono na przełomie
lat 40.
i
50. XX wieku
. Od początku problemem było przywrócenie plemnikom ich właściwości po rozmrożeniu. Ruchliwość odzyskiwało zaledwie 0,1% komórek – za mało, by doszło do zapłodnienia.
Dopiero zastosowanie
glicerolu
(gęstego alkoholu używanego przy produkcji mydeł) spowodowało, że nasienie nadawało się do wykorzystania nawet po dłuższym okresie przechowywania. Współcześnie przy
kriokonserwacji
używa się związku zwanego GEYC. Oprócz glicerolu w jego skład wchodzi
kwas cytrynowy
i
żółtko
z kurzego jaja. Dzięki tym prostym i tanim substancjom proces mrożenia przeżywa 30-60%
plemników
, nawet po kilkunastu latach przechowywania.
Pierwszy bank spermy założono w
1973
roku we francuskim szpitalu Le Kremlin-Bicetre. To właśnie we Francji takie techniki leczenia niepłodności były stosowane najwcześniej. W
1981
powstała tu Federacja Centrów Badań i Konserwacji Ludzkiego Nasienia, która pod koniec
lat 80.
zrzeszała ponad 20 klinik. Do dziś dzięki wysiłkom organizacji urodziło się ponad 30 tysięcy dzieci.
Francja
wciąż jest w światowej czołówce.
Nasienie w kosmetyce
Stosowanie męskiego nasienia jako naturalnego kremu na twarz polecała m.in. redaktor naczelna
Cosmopolitan
, Helen Gurley Brown[1][2][3]. Byczą spermę w zakładach kosmetycznych Wielkiej Brytanii stosuje się jako odżywkę, dającą połysk włosom. Porcja kosztuje 55 funtów[4].
Przypisy
Zobacz też