Strukturalizm w socjologii oraz antropologii to jedna z głównych orientacji badawczych i nurtów myślowych, mająca znamiona paradygmatu . W swoim najbardziej ogólnym znaczeniu termin ten jest używany przede wszystkim do określenia każdego podejścia, w którym uznaje się, że struktura społeczna , jest istotniejsza niż działanie społeczne . Natomiast szczegółowe znaczenie terminu "strukturalizm" odnosi się przede wszystkim do konkretnie sprecyzowanej perspektywy teoretycznej, której okres największej popularności przypadają na koniec lat sześćdziesiątych i początek lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku . Strukturalizm oddziaływał na socjologię głównie poprzez antropologię strukturalną Claude Lévi-Straussa .

U podstaw podejścia strukturalizmu leży idea, że poza często płynnymi i zmiennymi przejawami rzeczywistości społecznej możemy stwierdzić istnienie struktur, stanowiących ich fundament. Istotnym ich aspektem jest fakt, że struktury te nie są uświadamiane sobie przez członków społeczności w której funkcjonują. Przykładem takiej struktury jest krążenie kobiet w różnych społeczeństwach, które, choć jest nieświadome, zawsze okazuje się działać według określonych praw.

Właściwym przedmiotem badań strukturalnych są szczególne modele stosunków społecznych , zwanych właśnie strukturami. Szczegółowość ta polega na tym, że spełniają one następujące kryteria:

• struktura ma charakter uporządkowanego systemu tzn., że składa się z takich elementów, że modyfikacja jednego elementu powoduje modyfikacje pozostałych
• można przewidzieć w jaki sposób dana struktura będzie reagowała w przypadku modyfikacji któregoś z elementów
• struktura należy zawsze do pewnej grupy struktur o podobnych zależnościach
• skonstruowana jest w ten sposób, że jej funkcjonowanie pozwala wyjaśnić wszystkie obserwowane fakty zbiorowości, do której jest adresowana.

Przedstawicielami strukturalizmu są m.in.: Claude Lévi-Strauss , Edmund Leach , Maurice Godelier.

Zobacz też

Strukturalizm (filozofia)