Starczowzroczność

Presbyopia

ICD-10 H52.4

Starczowzroczność (presbyopia) (często mylona z nadwzrocznością starczą ) – pogorszenie widzenia na bliskie odległości wynikającym ze zmniejszenia lub utraty zdolności akomodacji oka . Jest to proces fizjologiczny wynikający ze starzenia się organizmu , powodujący zmniejszenie elastyczności gałek ocznych i dotyczy osób zarówno z nadwzrocznością , krótkowzrocznością , jak i bez żadnej z tych wad wzroku. Oko miarowe daje na siatkówce ostry obraz obiektów w nieskończoności bez żadnej ingerencji mięśni ocznych. Jeśli jest inaczej to należy dobrać odpowiednie okulary, aby skorygować widzenie "do dali". Jednak zarówno dla oka miarowego jak i ze skorygowanym widzeniem "do dali" aby widzieć ostro obiekty z bliska (np. przy czytaniu) należy wprowadzić dodatkową moc optyczną o sile +3 dioptrii ^[1]. W tym celu mięśnie ściskają gałkę oczną, zmieniając jej kształt. Przy zupełnym zaniku elastyczności gałki ocznej dodatkową moc optyczną można wprowadzić jedynie za pomocą okularów o sile o +3 dioptrie większej niż siła okularów "do dali". W przypadku, gdy gałki oczne mają tylko częściowo zmniejszoną elastyczność potrzebna dodatkowa moc optyczna będzie zawierać się w przedziale od 0 do +3 dioptrii.

Korekcja za pomocą okularów

W starczowzroczności korekcja widzenia "do bliży" zawsze zakłóca widzenie "do dali". Pewnym kompromisem są okulary dwuogniskowe oraz (bardziej komfortowe, ale i kosztowne) okulary progresywne . Analogicznie można stosować dwuogniskowe lub progresywne soczewki kontaktowe . Konieczność korekcji optycznej pojawia się na ogół dopiero po 40^[1] roku życia. Istnieje też możliwość chirurgicznej korekcji presbyopii.

Starczowzroczność w przypadku oka miarowego

Potrzebne są jedynie "plusowe" okulary do widzenia z bliska, które należy zdejmować, aby ostro widzieć obiekty odległe. Dalekowidz (przy sprawnej akomodacji) nie musi tego robić – wprawdzie też używa okularów "plusowych", ale widzi w nich ostro w całym zakresie.

Starczowzroczność w krótkowzroczności

Objawy są zauważalne stosunkowo późno bo krótkowidz intuicyjnie zaczyna zdejmować okulary, aby dobrze widzieć z bliska, a zdjęcie okularów równoznaczne z dodaniem mocy optycznej o sile okularów, tylko z przeciwnym znakiem. Jeśli zatem krótkowidz używa okularów o sile -3 dioptrii, które idealnie korygują widzenie do dali, to do widzenia z bliska w ogóle nie potrzebuje okularów, nawet przy pełnej presbyopii. Analogicznie przy wadzie wzroku -2 dioptrie będą potrzebne okulary "do bliży" o sile +1 dioptrii, co bywa mylnie interpretowane jako zmiana z krótkowzroczności na nadwzroczność.

Starczowzroczność w nadwzroczności

Nadwzroczność, często mylona jest ze starczowzrocznością ponieważ przy wadzie refrakcji poniżej +3 dioptrii dalekowidz (dzięki sprawnej akomodacji) może ostro widzieć "do dali" (kosztem stałego i szkodliwego napięcia mięśni ocznych). Wówczas – przy niezdiagnozowanej nadwzroczności, lub ze względów estetycznych – może używać okularów tylko do czytania. Jednak współistniejąca presbyopia ogranicza, lub uniemożliwia akomodację, więc dalekowidz nie może ostro widzieć także do dali. W tym sensie presbyopia nasila objawy nadwzroczności.

Przypisy