Stanisław Ryszard Dobrowolski (14 marca 1907 - 27 listopada 1985) – pisarz, poeta i tłumacz, członek grupy poetyckiej Kwadryga . Uczestnik powstania warszawskiego . Po wojnie oficer polityczny Ludowego Wojska Polskiego .

Życiorys

Urodził się w Warszawie w 1907 roku. Pochodził z rodziny robotniczej. W latach 1926-1927 studiował na Uniwersytecie Warszawskim filologię polską , a następnie w latach 1927-1929 prawo . W 1926 roku zadebiutował na łamach Robotnika . W 1929 roku wydał tom poezji Pożegnanie Termopil. 1 czerwca 1930 trzymał koronę podczas prawosławnego ślubu Gałczyńskiego ^[1]. W latach trzydziestych zainicjował grupę poetycką Kwadryga. W 1937 roku został redaktorem miesięcznika Nowa Kwadryga.

W okresie okupacji niemieckiej działał w konspiracji literackiej, brał udział w powstaniu warszawskim, został oficerem Armii Krajowej . Był więźniem oflagów w Łambinowicach i Grossborn . Po wyzwoleniu Warszawy wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego, gdzie pełnił funkcje oficera politycznego i korespondenta wojennego .

Po zakończeniu wojny został redaktorem czasopisma Polska Zbrojna . W latach 1945-1946 był sekretarzem generalnym Związku Zawodowego Literatów Polskich . W latach 1947-1948 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego Nowin Literackich. Został powołany na dyrektora departamentu w Ministerstwie Kultury i Sztuki . W latach 1949-1968 piastował urząd prezesa ZAIKSu . W okresie 1954-1946 był wiceprezesem Związku Literatów Polskich .

W 1947 wydał broszurę propagandową, w 1968 popierał politykę PZPR a w 1969 wydał antysemicką powieść "Głupia sprawa" ^[2], ^{[3] [4]} W 1976 wystąpił na wiecu na Stadionie X-lecia w Warszawie, nazywając robotniczy protest w Radomiu i Ursusie "warcholstwem".

Charakterystyka twórczości

Grób Stanisława Dobrowolskiego i jego żony Sabiny na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie , 23 lipca 2008

W utworach przedwojennych przejawiają się zainteresowania Dobrowolskiego tradycją romantyczną . Wiodącą linią jego twórczości jest jednak temat protestu społecznego i ruchów rewolucyjnych, na przykład, w utworze Powrót na Powiśle autor przedstawia wydarzenia rewolucji 1905 roku . Jednym z głównych tematów dzieł Dobrowolskiego jest Warszawa: jej społeczeństwo, atmosfera, tradycje.

W okresie okupacji niemieckiej Dobrowolski pisał przeważnie teksty do pieśni patriotycznych . Szczególną popularność zyskały Szturmówka i Warszawskie dzieci .

W powojennych wierszach dominuje tematyka osobista. Refleksje nad własnymi przeżyciami Dobrowolski zawarł, na przykład, w tomikach poezji Nasza rzecz, A jeśli komu droga..., Dom i inne wiersze. Dobrowolski jest autorem powieści historycznych . Dzieła Jakub Jasiński, młodzian piękny i posępny oraz cykl Czerwieńcy poświęcone zostały tematyce powstania kościuszkowskiego . Powieści Saga rodzin i Na Powiślu i na Woli poruszają dzieje warszawskich rodzin robotniczych. Powieści Nasz czas, Trudna wiosna, Głupia sprawa i Esperanza odwołują się do tradycji rewolucyjnych, wojny domowej w Hiszpanii w roku 1936 i wydarzeń z okresu drugiej wojny światowej . Poemat Generał Walter, napisany został na cześć generała Karola Świerczewskiego , który zmarł w 1947 roku. Dobrowolski jest autorem tekstu hymnu XVII LO w Warszawie .

Zainteresowania Dobrowolskiego Warszawą zaowocowały współpracą z Mieczysławem Bermanem, z którym wspólnie wydał dzieło Bruki Warszawy, książki poświęconej warszawskim robotnikom.

Dobrowolski tłumaczył też poezję radziecką: Mikołaja Asiejewa i Maksyma Tanka .

Dorobek literacki

Nagrody

Za całokształt twórczości otrzymał nagrody miasta Warszawy w 1950 i 1966 roku, Ministerstwa Obrony Narodowej II stopnia w 1963 roku oraz Ministra Kultury i Sztuki I stopnia w 1965 roku.

Bibliografia

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Marek Nowakowski wspomina Dobrowolskiego