Stanisław Koźmian (ur. 7 maja 1836 w Piotrowicach , zm. 4 lipca 1922 w Krakowie ) – polski polityk konserwatywny, reżyser, krytyk teatralny, publicysta i historyk.

Życiorys

W latach 1852–1853 kształcił się na Uniwersytecie Jagiellońskim , w latach 1853–1856 pobierał nauki w Paryżu , a w 1856 w Bonn . W 1860 został korespondentem Biura Politycznego Hôtelu Lambert . Uczestnik powstania styczniowego , od 1 grudnia 1863 członek Wydziału Rządu Narodowego dla Galicji .

W 1866 wraz z Józefem Szujskim i Stanisławem Tarnowskim założył „ Przegląd Polski ”. Został jednym z przywódców obozu Stańczyków . W latach 1869–1870 poseł do Sejmu Krajowego i deputowany do wiedeńskiej Rady Państwa .

W latach 1866–1868 kierownik artystyczny, a w latach 1871–1885 dyrektor Teatru Krakowskiego .

Jako kierownik artystyczny dbał o przemyślany repertuar teatru. W latach 1871–1877 zamieszczał artykuły w czasopiśmie „Afisz teatralny”. Od aktorów wymagał nienagannego pamięciowego opanowania roli, nieskazitelności dykcji. Stworzona przez niego szkoła gry określona została mianem "szkoły krakowskiej". Oparcie każdego przedstawienia na grze zespołowej, staranna reżyseria i oprawa plastyczna nadały nowoczesne oblicze scenie krakowskiej. Organizował konkursy dramatyczne oceniane przez wybitnych znawców literatury. W jury zasiadali między innymi Karol Estreicher i Stanisław Tarnowski .

Jest autorem monumentalnej pracy Rzecz o roku 1863 (wydanej w 1895), w której poddał wnikliwej krytyce powstanie styczniowe.

Bibliografia

• Zarys dziejów teatru krakowskiego, wyd. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa 1977.