|
sowieci
sowieci - popularne określenie dotyczące mieszkańców ZSRR.
Określenie to wywodzi się od rosyjskiego słowa "sowiety" co w tłumaczeniu na język polski oznacza "rady". Nazwę - Imperium rosyjskie, zastąpiono po Rewolucji październikowej, nazwą - "(ros. - Союз Советских Социалистических Республик - СССР)" - co w bezpośrednim przekładzie na język polski brzmi "Związek Sowieckich Socjalistycznych Republik". Przyjęło się jednak tłumaczenie eliminujące rusycyzm i wnoszące nowy szyk zdania -"Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich". W 1917 w Rosji władzę przejęły rady robotnicze tak zwane "Sowiety", które władały na poziomie gmin. Najwyższą władzę w państwie stanowił - "SOWNARKOM" czyli - "Rada Komisarzy Ludowych" Stąd też wywiodła się nazwa kraju rządzonego przez takie "rady" - (sowiety), oraz funkcjonujące w całym zachodnim świecie określenie obywateli tego kraju nazywanych od tej pory "Sowietami". Słowo "Sowieci" - zastąpiło używane wcześniej i równie popularne określenie - "Moskale", które wszak nie odnosiło się do zagadnienia ideologii komunistycznej, a jedynie do kwestii etnicznej. Analogicznie sprawa się miała z pejoratywnym odczuciem wywoływanym przez oba wyrażenia. Narody zagrożone imperializmem Rosji carskiej, jak i ZSRR nabrały w sposób naturalny dystansu do agresywnego sąsiada, a same słowa notabene mające etymologię rosyjską i o pierwotnym neutralnym emocjonalnie charakterze zyskały negatywne znaczenie ocenne. Przymiotnik Советски jest tłumaczony na język polski dwojako, co w czasach Polski Ludowej miało wymiar polityczny. Forma sowiecki była używana częściej przed II wojną światową, a następnie w prasie emigracyjnej oraz publikacjach drugiego obiegu. Forma ta była również powszechnie stosowana do 1947 w Polsce Ludowej, także w Manifeście PKWN. Polska forma radziecki, która dawniej była używana w odniesieniu do rad miejskich i sądów, została zaproponowana w miejsce rusycyzmu sowiecki w 1934 przez sowietologa Wiktora Sukiennickiego. Forma ta upowszechniła się w PRL-u , natomiast forma sowiecki była wtedy traktowana jako niepoprawna politycznie. Użycie tej formy sygnalizowało dystans lub wrogość wobec ZSRR i w okresie stalinowskim mogło być przyczyną uwięzienia. Obecnie obie synonimiczne formy są uważane za poprawne. Słowo "sowiecki" wpisało się na trwałe w historię i literaturę światową wraz ze swoimi wszystkimi odcieniami emocjonalnymi i znaczeniowymi, i jest równoprawne ze słowem "radziecki". Niektórzy uważają, że ma ono tę przewagę nad swoim synonimem - "radziecki", że występuje w formie przymiotnika - "sowiecki", jak i rzeczownika w liczbie mnogiej - "Sowieci", oraz pojedynczej - "Sowiet", podczas gdy słowo "radziecki" takich cech nie wykazuje. Należy jednak zwrócić uwagę, że wysocy funkcjonariusze PZPR (np: Wojciech Jaruzelski) w swoich publikacjach i wywiadach na określenie funkcjonariuszy władz ZSRR używają określenia "radzieccy", aby uniknąć pejoratywnego - "sowieci".
Inne hasła zawierające informacje o "sowieci":
Romas Kalanta
...
Kauen
...
Armia Czerwona
dywizji kadrowych, skoszarowanych i zaniechaniu rozwijania dywizji terytorialnych. Na początku 1935 roku sowieci dysponowali 84 dywizjami w tym 43 można uznać za kadrowe.Rozwinięto również ...
1961
...
Jerzy Jochimek
ich wyłącznie solonymi rybami i wodą, jednak tuż przed dotarciem do Polski sowieci, starający się zatuszować beznadziejny stan fizyczny i wygląd skazańców, zwiększyli racje ...
Żytomierz
...
Ober-Ost
...
Złoczów
...
Sławatycze
...
Titoizm
...
Inne lekcje zawierające informacje o "sowieci":
203 Rosja w roku 1917 (plansza 13)
...
|
