Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Sosna długowieczna

Sosna długowieczna

Sosna długowieczna

Systematyka [1]
Domena : eukarionty
Królestwo : rośliny
Klad : rośliny naczyniowe
Klad : Euphyllophyta
Klad : rośliny nasienne
Rząd : sosnowce
Rodzina : sosnowate
Rodzaj : sosna
Gatunek :sosna długowieczna
Nazwa systematyczna
Pinus longaeva D. K. Bailey
Synonimy

P. aristata Engelm. var. longaeva (D.K. Bailey) Little

Mapa zasięgu

Kategoria zagrożenia

Sosna długowieczna (Pinus longaeva D. K. Bailey) – gatunek drzewa iglastego z rodzaju sosna (Pinus) należącego do rodziny sosnowate . Sosna długowieczna jest silnie spokrewniona z sosną ościstą (P. aristata) oraz z P. balfouriana. Niektórzy botanicy zaliczają je do tego samego gatunku, inni uznają, że mają jedynie wspólnego przodka. Gatunki te odróżniają się głównie obszarem występowania. Sosna długowieczna występuje na zachodnich obszarach Ameryki Północnej na terenie stanów Utah , Nevada i w Górach Białych we wschodniej Kalifornii .

Sosny tego gatunku uważane są za jedne z najbardziej długowiecznych drzew na świecie. Szacuje się, że niektóre okazy znalezione w Górach Białych osiągnęły wiek 3000–4600 lat.

Spis treści

Morfologia

Sosna długowieczna
Pokrój
Drzewo średnich rozmiarów, wolno rosnące, o nieregularnej koronie.
Pień
Osiąga wysokość 5–15 m i średnicę do 2,5 a nawet 3,6 m. Kora jasna, pomarańczowo-żółta, cienka, u podstawy pnia łuszcząca się.
Drewno
Ze względu na powolny wzrost w trudnych warunkach drewno jest twarde i żywiczne, przez co odporne na szkodniki.
Liście
Igły zebrane w pęczki po 5, sztywne i grube, długości 2–4 cm, ciemnozielone do niebiesko-zielonych po zewnętrznej stronie. Igły posiadają dwa kanały żywiczne, które nie są ani przerwane, ani złamane, przez co nie posiadają białych plamek żywicy, takich jak igły sosny ościstej .
Szyszki
Szyszki nasienne cylindryczno-jajowate, o długości 5–10 cm, zamknięte, szerokości 3–4 cm, początkowo zielone lub purpurowe. Dojrzałe stają się pomarańczowo-płowe z licznymi delikatnymi tarczkami. Tarczki zakończone 2–5 mm kolcem. Otwarte szyszki osiągają szerokość 4–6 cm. Nasiona uwalniane bezpośrednio po otwarciu, długości 5 mm, każde opatrzone skrzydełkiem długości 12–22 mm.

Biologia i ekologia

Nasiona rozsiewane przez wiatr, częściowo rozrzucane przez orzechówkę popielatą (Nucifraga columbiana). Orzechówka gromadzi nasiona sosny jako zapas pożywienia, z niezużytych zapasów mogą wyrosnąć nowe drzewa.

Sosna długowieczna to gatunek wysokogórski, rośnie w strefie górnej granicy lasu, na silnie nasłonecznionych i odsłoniętych zboczach, o skalistym, jałowym podłożu. Drzewo odporne na niskie temperatury oraz susze.

Są to najstarsze znane na świecie żyjące sosny. Często określa się je mianem najstarszych roślin na Ziemi, jednak żyją znacznie krócej od wegetatywnie rozmnażających się okazów topoli osikowych i niektórych krzewów. Najbardziej sędziwy okaz pochodzi ze stanowiska w Górach Białych i osiągnął wiek ponad 4800 lat. Drzewo nosi nazwę " Methuselah ". Dokładna lokalizacja drzewa jest znana tylko leśnikom i nie jest ujawniana publicznie, w celu jego ochrony.

Okaz starszy niż "Methuselah" został ścięty w 1964 roku przez studenta geografii przeprowadzającego badania na tamtym obszarze (obecnie tereny Parku Narodowego Wielkiej Kotliny w stanie Nevada). Drzewo, nazwane " Prometheus ", rosło 4900 lat. Wiek wyznaczono przez zliczanie pierścieni.

Sosna długowieczna jest gospodarzem rośliny pasożytniczej Arceuthobium cyanocarpum (pasożyt pędowy). Zainfekowanych jest szereg populacji w Utah i Nevadzie [3].

Systematyka

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus [4]:

  • podrodzaj Strobus
    • sekcja Parrya
      • podsekcja Balfourianae
        • gatunek P. longaeva

Zagrożenia

Międzynarodowa organizacja IUCN przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia VU (vulnerable), czyli jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem[2].

Sosna długowieczna, Park Narodowy Great Basin, Nevada

Choroby

P. balfouriana jest podatna na rdzę wejmutkowo-porzeczkową , chorobę wywoływaną przez grzyb Cronartium ribicola.

Zastosowanie

  • Drzewo ozdobne, w Polsce sadzone w parkach i ogrodach botanicznych . Cenione ze względu na powolny wzrost i dużą odporność na skrajne warunki.
  • Najstarsze okazy tego gatunku, jako najdłużej żyjące rośliny, są przedmiotem badań botaników. Wyniki analiz wykorzystywane są do kalibrowania metody datowania radiowęglowego .

Przypisy

  1. P. F. Stevens: PINACEAE . W: Angiosperm Phylogeny Website [on-line]. 2001–.
  2. 2,0 2,1 Conifer Specialist Group (1998): Pinus longaeva ( ang. ). W: IUCN 2009. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2009.1 [on-line]. [dostęp 2009-09-13].
  3. F.G. Hawksworth, D. Wiens. Dwarf mistletoes: Biology, pathology and systematics . „Agriculture Handbook”. 709 (1996). Washington, DC: U.S.D.A. Forest Service. [dostęp 2009-09-13]. 
  4. Christopher J. Earle: Pinus ( ang. ). W: Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-09-13].


Inne hasła zawierające informacje o "Sosna długowieczna":

Maine ...

Chojnik (Karkonosze) ...

Bór świeży ...

Orzysz (jezioro) ...

Mazurski Park Krajobrazowy ...

Torfowisko ...

Polska Czerwona Księga Roślin ...

Dziupla ...

Rybołów ...

Pobrzeże Kaszubskie ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Sosna długowieczna":

Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13) ...

210. Szata roślinna Polski (plansza 5) ...

004. Organy generatywne i cykle rozwojowe roślin nasiennych (plansza 5) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie