Sok żołądkowy – jeden z soków trawiennych , który jest wydzieliną gruczołów trawiennych znajdujących się w błonie śluzowej żołądka . Płyn bezbarwny, przezroczysty, o kwaśnym odczynie.

W skład soku żołądkowego wchodzą:

• podpuszczka trawi białka mleka,
• pepsynogen (w kwaśnym pH aktywowany do pepsyny ) i rozpoczyna trawienie białek,
• kwas solny w dużym stężeniu, który nadaje sokowi żołądkowemu odczyn kwaśny (ok. 1,5 pH ),
• lipaza , która rozpoczyna trawienie tłuszczów,
• śluz chroniący ściany żołądka przed kwasem solnym, czynnikami mechanicznymi, chemicznymi, termicznymi, biologicznymi, a także samostrawieniem. Warstwa śluzu ma grubość ok. 1 mm. Działa bakteriobójczo.

Fazy wydzielania soku żołądkowego:

• głowowa - inaczej faza nerwowa, występuje wydzielanie soku żołądkowego pod wpływem impulsacji z nerwów błędnych . W fazie tej uczestniczą zarówno odruchy warunkowe jak i bezwarunkowe .
• żołądkowa - pokarm pojawia się w żołądku, na skutek mechanicznego podrażnienia błony śluzowej żołądka zachodzi odruchowe i bezpośrednie oddziaływanie na komórki dokrewne G znajdujące się w błonie śluzowej żołądka. Wydzielają one do krwi gastrynę , która pobudza do wydzielania gruczoły błony śluzowej żołądka.
• jelitowa - pod wpływem treści pokarmowej przechodzącej z żołądka do dwunastnicy na drodze nerwowej i humoralnej zachodzi zarówno pobudzanie jak i hamowanie czynności żołądka. Wytwarzane w dwunastnicy gastryna i cholecystokinina pobudzają wydzielanie soku żołądkowego natomiast sekretyna działa hamująco. Za pośrednictwem odruchu jelitowo-żołądkowego następuje hamowanie opróżniania żołądka i wydzielania soku żołądkowego

Zobacz też

• sok jelitowy
• sok trzustkowy
• żółć