Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy

Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy

Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy – działająca na przełomie XIX i XX wieku polska marksistowska partia polityczna . Początkowo nosiła nazwę Socjaldemokracja Królestwa Polskiego. Od 1900 roku Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy.

Partia powstała w 1893 roku (jako SDKP ) wskutek sprzeciwu części działaczy Związku Robotników Polskich i II Proletariatu wobec postanowień zjazdu paryskiego w wyniku którego utworzono Polską Partię Socjalistyczną .

Organizacja ta dążyła do wybuchu internacjonalistycznej rewolucji robotniczej, obalenia ustroju kapitalistycznego, likwidacji państw narodowych oraz wprowadzenia rządów proletariatu. Niechętnie lub wrogo odnosiła się do dążeń niepodległościowych oraz do współpracy z organizacjami chłopskimi.

W grudniu 1918 w wyniku połączenia z PPS-Lewicą utworzyła Komunistyczną Partię Polski (do 1925 pod nazwą Komunistyczna Partia Robotnicza Polski).

Spis treści

Czołowi działacze

Najbardziej znani członkowie SDKPiL stanowili grupę osób, które uzyskają międzynarodową sławę w czasie rosyjskiej rewolucji październikowej . Głównym teoretykiem ruchu była pochodząca z Zamościa Żydówka, Róża Luksemburg . Innymi znanymi członkami partii byli Leon Jogiches , Julian Marchlewski , Adolf Warszawski , Feliks Dzierżyński jego żona Zofia Muszkat , Józef Unszlicht , Karol Radek czy Jakub Hanecki . Wielu spośród tych internacjonalistów odegrało znaczące role w lewicowych ruchach rewolucyjnych w Niemczech i Rosji .

Powstanie

SDKPiL została założona w 1893 roku, jako ugrupowanie bazujące na internacjonalistycznym programie marksistowskim . Jej rdzeniem był Związek Robotników Polskich , którego część działaczy odmówiło poparcia narodowych żądań zawartych w programie Polskiej Partii Socjalistycznej . W rezultacie Związek i II Proletariat opuściły PPS, tworząc SDKP. Później pogłębiły się jeszcze różnice pomiędzy tymi dwiema organizacjami, kiedy to podczas Międzynarodowego Kongresu Socjalistycznego w sierpniu 1893 , delegacja polska (przewodzona przez Ignacego Daszyńskiego z Galicji ) odmówiła zajęcia miejsc obok m.in. Róży Luksemburg. Podobnie było na następnym Kongresie w 1896 roku, kiedy to doszło do konfliktu pomiędzy Luksemburg a Józefem Piłsudskim , reprezentującym PPS. Przedmiotem sporu była kwestia niepodległości Polski. Lenin i bolszewicy uważali SDKPiL za jedyną marksistowską partię w Polsce i wysoko cenili jej internacjonalizm[1]

Zjednoczenie ze Związkiem Robotników Litwy

SDKP odbierana była raczej jako partia reprezentująca robotników pochodzących z określonego geograficznego obszaru, niż klasę pracującą całego narodu. Z tego powodu SDKP zjednoczyła się z Związkiem Robotników Litwy w 1899 roku. Było to zasługą starań Feliksa Dzierżyńskiego, przyszłego bolszewickiego szefa Czeki . SDKP zmieniła nazwę na Socjaldemokrację Królestwa Polskiego i Litwy. Zjednoczone ugrupowanie początkowo cieszyło się sporą popularnością i napływem nowych członków, głównie dzięki działalności Dzierżyńskiego w Warszawie , przed jego aresztowaniem przez służby carskie.

Rozłam pomiędzy bolszewikami i mienszewikami

Wcielając w życie koncepcję SDKPiL jako filii Wszechrosyjskiej Partii Socjaldemokratycznej, partia brała udział w kongresie Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (RSDLP) , który odbył się w 1903 roku w Londynie . Podczas tego kongresu miał miejsce słynny rozłam w ruchu, jaki miał miejsce pomiędzy frakcjami mienszewików i bolszewików . SDKPiL udało się zachować pewien stopień autonomii. Nieco później bolszewicy zaczęli propagować hasło "demokratycznej dyktatury proletariatu i chłopstwa", którą polscy rewolucjoniści odrzucili.

Wojna i rewolucja

SDKPiL była jedną z głównych organizacji biorących udział w wydarzeniach wywołanych przez wojnę rosyjsko-japońską i później podczas Rewolucji 1905 roku . Silny defetyzm opozycyjny wobec carskiego państwa, przyjęty przez SDKPiL odróżniał ją od PPS, która zajęła pro-japońskie stanowisko. Jednakże wraz z narastaniem wrzenia rewolucyjnego, partia współpracowała blisko z Bundem i lewym skrzydłem PPS. W tym samym czasie Róża Luksemburg powróciła z uchodźstwa, a "Strajk Masowy" zajął centralne miejsce w rewolucyjnej teorii organizacji.

Okres po rewolucji charakteryzował się odwrotem mas od lewicy, co zaowocowało rozłamem w partii. SDKPiL była silnie zależna od RSDLP, co oznaczało iż problemy rosyjskiego ugrupowania przekładały się także na sytuację jego polskiego odpowiednika. Podczas Piątego Kongresu RSDLP w Londynie ( 1907 r.), Jogiches i Warski zostali wybrani do wspólnego Komitetu Centralnego, gdzie zajęli pozycje przychylne frakcji bolszewickiej. W następnych latach jednak RSDLP niemal nie prowadziła działalności jako koherentna organizacja; z tego powodu SDKPiL dystansowała się od rosyjskich frakcji. W 1911 roku nastąpił rozłam w partii, w wyniku którego Komitet Warszawski oddzielił się od Komitetu Centralnego zdominowanego przez Jogichesa.

I wojna światowa

Pomimo podziałów, cała partia zaakceptowała pozycje internacjonalistyczne w stosunku do konfliktu zbrojnego u zarania I wojny światowej . 2 sierpnia 1914 roku Komitet Warszawski zorganizował konferencję wszystkich frakcji rewolucyjnych, w których wzięły udział także Komitet Centralny, PPS - Lewica i Bund . Wezwali oni wspólnie do potępienia imperialistycznej wojny i przejęcia władzy w państwach przez klasę robotniczą. Jednak próby koordynacji działań poszczególnych ugrupowań zakończyły się niepowodzeniem. Pomimo tego, w czasie wojny wszystkie frakcje zbliżyły się do bolszewików, wchodząc w skład leninowskiego ruchu zimmerwaldzkiego. 4 listopada 1916 roku miał miejsce kongres partyjny, podczas którego doszło do ponownego zjednoczenia poszczególnych frakcji i wybrania nowego Komitetu Centralnego.

Koniec partii

Po rewolucji lutowej w 1917 roku, rząd rosyjski wydał 30 marca manifest, w którym uznał prawo Polski do statusu autonomicznego, podczas gdy Rada Piotrogrodzka uznała prawo Polski do samostanowienia. Koniec wojny zastał wielu działaczy SDKPiL podróżujących po Europie i biorących udział w przeróżnych lewicowych ruchach rewolucyjnych. Luksemburg i Jogiches stali na czele Komunistycznej Partii Niemiec , podczas gdy Dzierżyński, Radek i Hanecki brali czynny udział w rewolucji październikowej i otrzymali stanowiska w sowieckim rządzie. W grudniu 1918 roku doszło do połączenia z PPS-Lewicą, w wyniku którego powstała Komunistyczna Partia Robotnicza Polski .

Zobacz też

Przypisy

  1. W.I.Lenin Lenin o Polsce i polskim ruchu robotniczym, Warszawa 1954


Inne hasła zawierające informacje o "Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy":

Wszystkich Świętych ...

Rodzimy Kościół Polski ...

Muzeum Zoologiczne Tadasa Ivanauskasa w Kownie ...

II wiek ...

Cmentarz Pietraszuński w Kownie ...

Wag ...

Nadciśnienie tętnicze ...

Wincenty Okołowicz ...

Adwentyzm ...

I wiek ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy":

210 Przewrót majowy i sanacja (plansza 9) ...

144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 15) ...

144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 8) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie