Justynian II na złotej monecie

Sobór in Trullo ( łac. Pod kopułą) – sobór powszechny , zwołany w 691 w sali pałacowej w Konstantynopolu przez cesarza Justyniana II . Sobór ten nie jest uznawany przez Kościół katolicki za powszechny, dlatego jest nazywany Synodem in Trullo.

W pałacowej sali Pod kopułą zwołane były dwa sobory, w związku z tym sobór zwołany przez Justyniana nazywany jest również II Soborem in Trullo (Secundo Concilium in Trullo) w odróżnieniu od soboru konstantynopolitańskiego III , który odbył się w tym samym miejscu 11 lat wcześniej i zwołany był przez Konstantyna IV . Z powodu braku akceptacji Kościół katolicki nazwę Sobór in Trullo zarezerwował wyłącznie dla Soboru Konstantynopolitańskiego III.

Sobór z 691 bywa również nazywny piąto-szóstym (łac.Concilium Quinisextum, gr. Penthekte) ponieważ jego ideą było uzupełnienie soborów powszechnych: V (konstantynopolitański II) i VI (konstantynopolitański III) .

Na sobór przybyło 215 biskupów Kościoła wschodniego . Jedynym obecnym na soborze biskupem Kościoła zachodniego był Bazyli z Gortyny, który sam nadał sobie tytuł legata papieskiego. Z tego też powodu Kościół katolicki nigdy nie uznał tego soboru za powszechny.

Sobór uchwalił 102 dekrety o charakterze administracyjno-dyscyplinarnym. Zajęto się głównie sprawami świętowania Wielkanocy .

Sobór zajął się także sprawą celibatu . Uchwalono, że diakoni i księża do stopnia biskupa są zwolnieni z celibatu, zaś każdy duchowny który z powodu święceń porzuca swoją żonę podlega ekskomunice . Potępiony został także praktykowany w Kościele zachodnim zwyczaj sobotnich postów^[1].

Zgodnie z ówczesnym prawem postanowienia soboru, aby wejść w życie wymagały akceptacji również biskupa Rzymu . Papież Sergiusz I odmówił jedak ich podpisania i odrzucił sobór. W odpowiedzi cesarz wysłał armię na Rzym w celu uwięzienia papieża. Nie doszło jednak do aresztowania, ponieważ w obronie papieża stanął lud Rzymu oraz wojsko. Wysłannicy cesarscy zostali wypędzeni.

Dekrety odrzucające sobór wydali również papieże: Jan VII i Konstantyn . Dopiero w 787 Hadrian I włączył niektóre dekrety Soboru in Trullo do akt Soboru nicejskiego II . To wydarzenie spowodowało, że w Kościele wchodnim do XII wieku traktowano decyzję Hadriana jako zatwierdzenie soboru.

Sobór in Trullo doprowadził do krótkotrwałej schizmy . Zakończyła się ona w 710 , gdy podczas spotkania z papieżem Konstantynem cesarz Justynian II zwolnił Kościół zachodni z obowiązku przestrzegania kanonów soboru^[1]. Schizma ta stała się motorem krótkotrwałego rozwoju monoteletyzmu , który już w 713 zanikł na wschodzie prawie całkowicie, pozostając jedynie jeszcze wśród maronitów .

Przypisy

Bibliografia