Sobór efeski II –
sobór powszechny
, zwołany w
Efezie
przez
cesarza
Teodozjusza II
w
449
, w celu zakończenia sporu o naturę
Jezusa
(
monofizytyzm
). Sobór ten nie jest uznawany przez
Kościół katolicki
i
prawosławny
za powszechny, dlatego jest nazywany synodem efeskim. Ze względu na swój przebieg zyskał również miano synodu zbójeckiego.
Po
soborze efeskim
oskarżony o nieprawowierność
Eutyches
został usunięty z urzędu
archimandryty
konstantynopolitańskiego. Chcąc odzyskać urząd i wyjaśnić swoje stanowisko napisał listy do patriarchów:
Rzymu
,
Aleksandrii
i
Konstantynopola
. W skutek swoich działań został przywrócony przez patriarchę Aleksandrii
Dioskura
na urząd archimandryty, co odbyło się za zgodą Teodozjusza. Cesarz będący stronnikiem teologicznym monofizytyzmu wyraził również zgodę na zwołanie soboru.
W tym czasie
papież Leon I
rozpoczął korespondencję z patriarchą Konstantynopola
Flawianem
omawiając kwestie dogmatyczne związane z zapowiedzianym soborem. Ostatecznie Leon posłał na sobór do Efezu dwóch
legatów
, z listem do Flawiana streszczającym nauczanie dotyczące natury Chrystusa. List Leona do Flawiana był wyrazem wspólnego stanowiska obu patriarchów i został przyjęty jako orzeczenie wiary dopiero na
Soborze chalcedońskim
.
Obrady soboru rozpoczęły się
8 sierpnia
449
i wzięło w nim udział około 150 biskupów. Obradami kierowali
Teodozjusz II
i patriarcha Aleksandrii
Dioskur
, obaj będący zwolennikami monofizytyzmu.
Do obrad w soborze nie dopuszczono wielu przeciwników monofizytyzmu, chcąc utrzymać liczebną przewagę jego zwolenników. Nie dopuszczono również delegatów Rzymu[1]. Dioskur nie zezwolił na odczytanie listu papieża
Leona I
.
Sobór uznał nauki
Eutychesa
za prawowierne i wyniósł do godności patriarchy Konstantynopola jego stronnika, Anatoliusza[1]. Kiedy nieliczna mniejszość przeciwników monofizytyzmu zaczęła protestować przeciwko uchwałom soboru, do kościoła, w którym odbywały się obrady, wtargnęła uzbrojona grupa i siłą usunęła opornych biskupów z miejsca obrad. Patriarcha Flawian został dotkliwie pobity i w wyniku obrażeń wkrótce zmarł.
Do Rzymu wrócił tylko jeden z legatów,
Hilary
(późniejszy papież), ponieważ drugi zaginął bez wieści. Wysłuchawszy jego relacji
Leon I
odmówił uznania uchwał soboru. Śmierć Teodozjusza II w
450
i wstąpienie na tron nowego cesarza, będącego przeciwnikiem monofizytyzmu, doprowadziła do zwołania w
451
nowego soboru w
Chalcedonie
, na którym zostały cofnięte wszystkie uchwały synodu zbójeckiego.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Steven Runciman: Teokracja bizantyjska. Katowice: Wydawnictwo Książnica, 2008, s. 51. .
Bibliografia
- Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła. Stanisław Głowa, Ignacy Bieda. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1998. .