Sobór Watykański I – dwudziesty
sobór powszechny
Kościoła katolickiego
, zwołany przez
papieża
Piusa IX
obradujący w latach
1869
-
1870
; został zawieszony, kiedy wojska włoskie zdobyły
Rzym
; nigdy nie wznowiono obrad.
Sobór uchwalił
konstytucję apostolską
Pastor aeternus, która zawiera wypowiedź doktrynalną: "Romani Pontificis definitiones esse ex sese irreformabiles, non autem ex consensu Ecclesiae" (definicje Papieża Rzymskiego są same z siebie niezmienne, a nie wynika to ze zgody Kościoła). To zdanie oraz
dogmat o nieomylności papieża
w sprawach wiary i moralności kształtuje dziś w znacznej mierze stosunki w
Kościele katolickim
.
Obok dogmatu o nieomylności ważnym wkładem soboru była konstytucja
Dei Filius
, która przeciwstawiała
panteizmowi
,
materializmowi
i
racjonalizmowi
naukę opartą na Objawieniu.
Pośrednim skutkiem uchwał soboru była ogłoszona
1 listopada
1950
przez
Piusa XII
definicja o
Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny
(jedyny przypadek użycia nieomylności dla wprowadzenia nowego dogmatu po definicji soborowej, wcześniej z nieomylności skorzystał już np. Pius IX, ogłaszając naukę o
niepokalanym poczęciu Najświętszej Maryi Panny
(1854), gdyż nieomylność papieska należała do depozytu wiary katolickiej, a jej definicja tylko ją potwierdziła).