Skały osadowe (sedymentacyjne) – jeden z trzech głównych typów skał (obok skał magmowych i metamorficznych ) budujących skorupę ziemską , powstają przez nagromadzenie się materiału przynoszonego przez czynniki zewnętrzne (np. wodę , lodowiec , wiatr ), na skutek jego osadzania się lub wytrącania z roztworu wodnego. Nauka zajmująca się powstawaniem skał osadowych to sedymentologia .

Ze względu na sposób powstania wyróżnia się:

• skały okruchowe (klastyczne) – powstałe w wyniku nagromadzenia materiału pochodzącego z rozkruszenia starszych skał, jego przetransportowania i osadzenia przez wodę, wiatr lub lód:
  • skały bardzo drobnookruchowe ( pelity ): ił , iłowiec , łupek ilasty ;
  • skały drobnookruchowe ( aleuryty ): muł , mułowiec , łupki osadowe ;
  • skały średniookruchowe ( psamity ): piasek , piaskowiec , arkoza , szarogłaz ;
  • skały grubookruchowe ( psefity ): gruz , żwir , brekcja , zlepieniec ;
• skały piroklastyczne - powstałe z materiałów wyrzuconych w powietrze w czasie erupcji wulkanicznej, np. tuf wulkaniczny , tufit ;

• skały rezydualne (alitowe, regolit ) - zwietrzelina powstała "in situ" (na miejscu) w wyniku wietrzenia skał (przede wszystkim węglanowych):
  • terra rossa , lateryt , boksyt .

• skały chemogeniczne (pochodzenia chemicznego) - powstałe w wyniku rozpuszczenia składników skał starszych i ponownego wytrącenia osadu wskutek parowania lub reakcji chemicznych z udziałem (lub bez) organizmów żywych :
  • węglanowe – wapienie , dolomit , margiel - skała mieszana;
  • krzemionkowe – gejzeryt , kwarcyt , krzemień , rogowiec , martwica krzemionkowa , opoka ;
  • żelaziste – żelaziak , ruda darniowa ;
  • gipsowe i solne – gips , anhydryt , sól kamienna , sole potasowe ;
  • fosforanowe – fosforyt , guano ;
  • manganowe, siarkowe ( siarka rodzima), strontowe, barytowe , fluorytowe ;

• skały organogeniczne (pochodzenia organicznego, biogeniczne) – powstałe ze szczątków organizmów zwierzęcych (skały zoogeniczne) i roślinnych (skały fitogeniczne),
  • kopalne paliwa stałe: węgle kopalne – torf , lignit , węgiel brunatny , węgiel kamienny ;
  • kopalne paliwa płynne: ropa naftowa , asfalt , ozokeryt ( wosk ziemny );
  • łupki palne , łupki bitumiczne ;
  • kreda , wapień numulitowy , wapień rafowy , radiolaryt .

Przykłady skał osadowych

Sól kamienna z Kłodawy – przykład ewaporatu	Sól kamienna z Wieliczki – przykład ewaporatu	Gips – przykład ewaporatu	Krzemienie (pasiasty i konkrecyjny) – przykład skały krzemionkowej
Krzemień – przykład skały krzemionkowej	Szarogłaz – przykład skały okruchowej	Piaskowiec glaukonitowy – przykład skały okruchowej	Mułowiec - przykład skały okruchowej, drobniziarnistej
Skała o frakcji pylasto-ilastej	Sferosyderyt – przykład skały węglanowej,konkrecyjnej	Wapień , dewon ( fran ) – przykład skały węglanowej organo-chemogenicznej	Wapień (fragment rdzenia wiertniczego), karbon ( wizen )
Wapień , jura ( kelowej )	Wapień , jura ( oksford )	Węgiel kamienny – przykład skały organogenicznej, paliwo kopalne