Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Skalnica tatrzańska

Skalnica tatrzańska

Skalnica tatrzańska

Systematyka [1]
Domena : eukarionty
Królestwo : rośliny
Klad : rośliny naczyniowe
Klad : rośliny nasienne
Klasa : okrytonasienne
Rząd : skalnicowce
Rodzina : skalnicowate
Rodzaj : skalnica
Gatunek :skalnica tatrzańska
Nazwa systematyczna
Saxifraga wahlenbergii Ball
Bot. Zeit. 4: 401 (1846)
Synonimy

Saxifraga perdurans Kit.

Okaz z dojrzałymi owocami

Skalnica tatrzańska (Saxifraga wahlenbergii Ball) – gatunek rośliny należący do rodziny skalnicowatych . Jest endemitem Karpat Zachodnich . Występuje na Wielkim Choczu , Małej Fatrze , w Tatrach i w Tatrach Niżnich . Poza tym obszarem nigdzie więcej na świecie nie rośnie w środowisku naturalnym. W Tatrach występuje w całym paśmie, głównie w wyższych położeniach (do 2540 m), w dół schodzi wzdłuż potoków do 880 m n.p.m.[2]. Gatunkową, łacińską nazwę nadano roślinie dla uczczenia szwedzkiego botanika Görana Wahlenberga , który był autorem pierwszego opisu flory Tatr.

Spis treści

Morfologia

Pokrój
Roślina darniowa , jej pędy tworzą dość gęste skupienia. Roślina owłosiona słabo, bez gruczołów. Kilkukomórkowe włoski są szczególne, ponieważ górny ich odcinek jest walcowaty (u innych gatunków główka jest krótka i gruba), występują zwłaszcza na młodych liściach i kielichach[2].
Łodyga
Ze zwartej poduszki liści wyrastają do góry pojedyncze łodygi kwiatowe. Osiągają wysokość zaledwie do 10 cm. Zwykle nie posiadają one liści, albo mają tylko kilka małych listków, ustawionych skrętolegle .
Liście
Żywozielone, gęsto osadzone listki o długości 6–10 mm wyrastają skrętolegle tuż przy ziemi, tworząc poduszkę. Są one dość grube, mięsiste, zwężające się ku nasadzie. Cechą charakterystyczna jest ich kształt; są 3–5 klapowe, o odcinkach wydłużonych i tępych. Pod żywymi listkami zwykle jest pościółka z listków uschniętych.
Kwiaty
Pędy kwiatowe wyrastają wyłącznie z kątów liści. Na ich wierzchołkach wyrasta kilka białych kwiatków (czasami tylko jeden). Mają one promienistą, pięciopłatkową koronę . Płatki korony są 2–3 razy dłuższe od działek kielicha . Wewnątrz korony 10 dużych pręcików , słupek jeden z dwoma szyjkami, więcej niż do połowy zrosły z dnem kwiatowym.
Owoc
Torebka pękająca na szczycie. Nasiona bardzo drobne, czarne.

Biologia i ekologia

  • Bylina . Roślina zakwita, jak na tatrzańskie warunki bardzo wcześnie – w niższych partiach gór nawet w kwietniu. W wyższych partiach gór później – dopiero po stopieniu śniegu. Rośnie w skupiskach, co jest jednym z rodzajów przystosowań roślin wysokogórskich do surowych warunków środowiska. Takie bliskie przyleganie roślinek do siebie chroni je przed silnymi wiatrami, zmniejsza parowanie wody i umożliwia lepsze wykorzystanie ciepła nagrzanej ziemi.
  • Roślina górska, chamefit . Nie jest wymagająca, jeśli chodzi o podłoże – rośnie zarówno na wapieniach, jak i granitowym podłożu, częściej na wapieniach. Występuje zazwyczaj w miejscach bardziej wilgotnych, unika miejsc wystawionych na dużą ekspozycję słoneczną. Spotkać ją można na wilgotnych obrzeżach piargów , w cieniu skał, na obrzeżu lasów, w żlebach , w szczelinach skalnych i na półkach skalnych. Wykazuje dosyć dużą zmienność form w zależności od warunków środowiska.
  • W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla zespołu Saxifragetum wahlenbergii[3].

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website ( ang. ). 2001–. [dostęp 2009-06-26].
  2. 2,0 2,1 Stanisława Pawłowska. Skalnica Wahlenberga, jedna z najciekawszych roślin naszej flory. „Wiadomości Botaniczne”. 12, 4: 283-288 (1968). 
  3. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. . 

Bibliografia

  1. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. . 
  2. Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. . 
  3. Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953. 


Inne hasła zawierające informacje o "Skalnica tatrzańska":

Widmo Brockenu ...

Ziołorośla ...

Śnieżne Kotły ...

Linia wiecznego śniegu ...

Polska Czerwona Księga Roślin ...

Marian Smoluchowski ...

Województwo nowosądeckie ...

Jan Kasprowicz ...

Seweryn Goszczyński ...

Góry Dynarskie ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Skalnica tatrzańska":

211. Kształtowanie się szaty roślinnej Polski (plansza 3) zachowało się zaledwie kilka reliktów trzeciorzędowych. Są to: ostróżka tatrzańska, goździk leśny, Skalnica tatrzańska. Tatry Zachodnie, Pieniny i Wyżyna Krakowsko–Częstochowska to obszary na których ...

027b. Ssaki – sukces złożoności (plansza 28) ...

Sieć osadnicza Polski (plansza 26) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie