- Ten artykuł dotyczy zarówno miasta Sado, jak i wyspy Sado.
Sado (
jap.
佐渡市, Sado-shi) – miasto położone na wyspie Sado (佐渡島 lub 佐渡ヶ島, oba zapisy czytane jako Sado-ga shima) w
regionie Chūbu
(
prefektura
Niigata
w
Japonii
). Od 2004 obejmuje obszar całej wyspy, mimo że część terenu z całkowitej powierzchni 855,10 km² pozostaje niezurbanizowana. Pomijając "Terytoria Północne" (kilka spornych z
Rosją
i okupowanych przez nią wysp archipelagu
Kuryli
), Sado jest szóstą co do wielkości wyspą w Japonii, zaraz po
Okinawie
.
W roku 2000 wyspę zamieszkiwało 72 173 osób. Liczba mieszkańców wyspy zmniejsza się od lat 60., gdy populacja liczyła 113 296 osób. Podobny trend panował w innych, oddalonych od miast, obszarach Japonii po
II wojnie światowej
, gdy młodzi ludzie przenosili się do zurbanizowanych obszarów. 32,1% populacji wyspy przekroczyło 65. rok życia, co jest współczynnikiem znacznie wyższym od średniej krajowej. Jest to jedyna grupa wiekowa, w której odnotowuje się przyrost.
Miasto zostało utworzone
1 marca
2004
z połączenia wszystkich miast, miejscowości i wsi znajdujących się na wyspie: Ryōtsu, Aikawa, Sawata, Kanai, Niibo, Hatano, Mano, Ogi, Hamochi i Akadomari.
Wyspa posiada nieszczęśliwą, choć interesującą historię. W przeszłości była miejscem wygnania dla trudnych lub niewygodnych osób. Była to kara ustępująca pod względem surowości jedynie karze śmierci, między innymi z powodu ciężkich zim na Sado. Nie spodziewano się powrotu wygnanych. Były cesarz
Juntoku
został zesłany na Sado po udziale w incydencie Jōkyū w
1221
. Spędził na niej dwadzieścia lat, aż do swojej śmierci w
1242
. Na wyspę zostali również zesłani: kontrowersyjny mnich buddyjski
Nichiren Daishonin
(trzy lata przed ułaskawieniem w
1274
) oraz, z nieznanych przyczyn, dramatopisarz teatru
nō
Zeami Motokiyo w
1434
.
W
okresie Edo
Sado przeżyło gwałtowny rozwój gospodarczy dzięki odkryciu pokładów złota w Aikawie. Kopalnie były głównym źródłem dochodów dla
shōgunatu
Tokugawów
. Górnicy, wśród których byli skazańcy, sieroty i bezdomni przywiezieni z głównych wysp, pracowali jak niewolnicy, w straszliwych warunkach. W niektórych z tych kopalni można obecnie zobaczyć ekspozycje ukazujące nędzne warunki życia tych ludzi (wg Wikitravel).
Aż do
XIX
w. wyspa stanowiła prowincję Sado, odrębną w stosunku do prowincji Echigo na wyspie
Honshū
. Obecnie jest częścią
prefektury Niigata
.
Dzisiejsze Sado, z populacją około 70 tys. mieszkańców, jest położone wśród łagodnych, latem zielonych wzgórz i interesujących portów rybackich. W północnej części wyspy znajduje się pasmo górskie Ō-Sado, ze szczytami Kinpoku, Myoken i Donden. W górach wytyczono sieć pieszych szlaków. Na drodze Ō-Sado Skyline znajduje się punkt widokowy o nazwie Haku-un-dai ("Wyżyny Białej Chmury"), oferujący efektowny widok całej wyspy.
Od
1988
organizowany jest przez zespół Kodō grający na
taiko
doroczny festiwal sztuki. Zespół mieszka na wyspie przez cały rok, podobno w spartańskich warunkach, przygotowując się do corocznego widowiska. Liczba miejsc na widowni jest ograniczona do 1000, w związku z czym bilety są bardzo poszukiwane.