Siarkowodór
SiarkowodórSiarkowodór | | Ogólne informacje | Nomenklatura systematyczna (
IUPAC
): | siarkowodór, siarczek wodoru, sulfan | Wzór sumaryczny | H2S |
Masa molowa
| 34,08
g
/
mol
| Wygląd | Bezbarwny gaz o silnym zapachu zepsutych jaj | Identyfikacja |
Numer CAS
| 7783-06-4 | | | Niebezpieczeństwa | Zagrożenia | | Skrajnie łatwopalny |
| | Silnie toksyczny |
| | Groźny dla środowiska |
| Skrajnie łatwopalny (F+) | Silnie toksyczny (T+) | Groźny dla środowiska (N) |
|
NFPA 704
| |
Zwroty ryzyka
| R12, R26, R50 |
Zwroty bezpieczeństwa
| S(1/2), S9, S16, S36, S38, S45, S61 | Podobne związki | Podobne związki |
woda
,
selenowodór
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków standardowych (25 °C, 1000 hPa)
|
Osad siarki na skale powstający przy wydobywaniu się siarkowodoru z wnętrza
wulkanu
Siarkowodór, sulfan, H2S -
nieorganiczny
związek chemiczny
; w
warunkach normalnych
jest to bezbarwny, palny
gaz
, którego silny, charakterystyczny zapach
zgniłych
jaj jest wyczuwalny w bardzo niewielkich
stężeniach
. Próg wyczuwalności siarkowodoru w powietrzu to od 0.0007 do 0,2 mg/m³. Powyżej 4 mg/m³ zapach jest odczuwany jako bardzo silny, jednak przy jeszcze wyższych stężeniach, przekraczających 300 mg/m³ staje się niewyczuwalny z powodu natychmiastowego porażenia nerwu węchowego. Siarkowodór jest silnie trujący. Jako stężenie niebezpieczne dla zdrowia przyjmuje się 6 mg/m³. Stężenie 100 mg/m³ powoduje uszkodzenie wzroku, natomiast przy
stężeniu
powyżej 1 g/m³ śmierć może nastąpić już w wyniku zaczerpnięcia jednego oddechu. Niebezpieczeństwo zatrucia siarkowodorem zachodzi m.in. podczas prac związanych z opróżnianiem szamba, wierceniem i kopaniem studni, wchodzeniem do studni, studzienek kanalizacyjnych lub niewentylowanych korytarzy podziemnych[1]. Siarkowodór jest odczynnikiem charakterystycznym dla II grupy
kationów
w
analizie jakościowej
związków nieorganicznych. Jako pierwszy polską nazwę - siarkowodór - zaproponował
Filip Walter
. WłaściwościDość dobrze rozpuszcza się w
wodzie
, a jego wodny roztwór zwany jest wodą siarkowodorową, która jest bardzo słabym kwasem beztlenowym (pKa1 = 6.89). Siarkowodór
spala się
w powietrzu do
tlenku siarki(IV)
(SO2) lub wolnej
siarki
(w niskiej temperaturze i przy niedostatecznym dopływie tlenu). Otrzymywanie i źródłaMetody otrzymywania siarkowodoru[2][3]: - FeS + 2HCl → FeCl2 + H2S↑
- Al2S3 + 6H2O → 2Al(OH)3 + 3H2S↑
W naturze występuje w wyniku rozkładu beztlenowego
białek
, w niektórych wodach mineralnych oraz w gazach wulkanicznych, towarzyszy także złożom
ropy naftowej
. Brak życia na dnie mórz i oceanów jest spowodowany również dużym stężeniem siarkowodoru, choć w miejscach występowania siarkowodoru występują
bakterie
, których
procesy metaboliczne
są oparte na wchłanianiu siarkowodoru zamiast tlenu. Siarkowodór zalega także nad powierzchnią
szamba
, w kanałach zbiornikach odpadowych, co stało się przyczyną wielu śmiertelnych wypadków z udziałem osób nieświadomych trujących właściwości siarkowodoru[1]. Siarkowodór powstaje w niewielkich ilościach w
przewodzie pokarmowym
w wyniku rozkładu
białek
zawierających siarkę i jest jedną z przyczyn nieprzyjemnego zapachu
gazów jelitowych
. Wpływ na organizmNiewielkie ilości siarkowodoru powstają także w żywych komórkach. Spowalnia
metabolizm komórkowy
, uruchamiając mechanizmy prowadzące do stanów przypominających
hibernację
. Ze środowiska zewnętrznego wchłania się głównie przez płuca i nieznacznie przez skórę. Wydala się częściowo w stanie niezmienionym tą samą drogą, a częściowo jest przekształcany do tlenków siarki oraz kwasu siarkowego i w tych postaciach wydalany z moczem. Działanie toksyczne polega na porażaniu oddychania komórkowego przez blokowanie
oksydazy cytochromowej
, prowadzi to do ciężkiego niedotlenienia. Hamuje też działanie innych enzymów zawierających metale oraz wiąże
hemoglobinę
, zakłócając transport tlenu[4]. Siarkowodór działa bezpośrednio toksycznie na
komórki nerwowe
. Objawy i mechanizm ostrego zatrucia są zbliżone do zatrucia
cyjanowodorem
. Przy dużych stężeniach gazu jego przebieg jest gwałtowny - następuje nagłe zatrzymanie oddechu i utrata przytomności. Śmierć przez uduszenie następuje w ciągu kilku minut. Lżejsze zatrucia objawiają się drapaniem w gardle, kaszlem, podrażnieniem spojówek, mdłościami i wymiotami. Skutkami długotrwałego narażenia na małe ilości siarkowodoru mogą być: bóle i zawroty głowy, łatwe męczenie się, nudności. Często występują zmiany zapalne układu oddechowego. Przypisy- ↑ 1,0 1,1 Centrum Zarządzania Kryzysowego:
Zatrucia drogą oddechową
. [dostęp 5 grudnia 2009].
- ↑ Włodzimierz Trzebiatowski Chemia nieorganiczna, wyd. VIII, PWN , Warszawa 1978
- ↑ Philip John Durrant, Bryl Durrant, Zarys współczesnej chemii nieorganicznej, PWN, Warszawa 1965
- ↑ Jack D. Thrasher:
Toxicology of Hydrogen Sulfide
(
ang.
). [dostęp 2009-12-08].
Bibliografia- Witold Seńczuk red.: Toksykologia. Podręcznik dla studentów, lekarzy i farmaceutów Wydanie IV. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2002.
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Siarkowodór":
Wody gruntowe
...
Avatar (film)
...
Gaz wulkaniczny
...
Źródło
...
Oksydaza cytochromu c
...
Oksydaza alternatywna
...
Dwutlenek węgla
...
Siarkowodór
SiarkowodórOgólne informacjeNomenklatura systematyczna (
IUPAC
):Siarkowodór, siarczek wodoru, sulfanWzór sumarycznyH2S
Masa molowa
34,08
g
/
mol
WyglądBezbarwny gaz o ...
Bakterie siarkowe
...
Gaz koksowniczy
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Siarkowodór":
202. Historia geologiczna i budowa Polski. Rozmieszczenie zasobów mineralnych (plansza 10)
...
Chrom i jego związki (plansza 18)
zakwaszonych. Chrom ze stopnia utlenienia VI redukuje się do chromu III.
Przykłady:
Utleniają one Siarkowodór do wolnej siarki, węgiel do dwutlenku węgla, itp.,
Cr2O72- + 3H2S ...
013. Niszcząca i budująca działalność sił endogenicznych (plansza 9)
(większe odłamki zastygłej lawy) i gazy wulkaniczne (zawierające dwutlenek węgla, parę wodną, Siarkowodór, dwutlenek siarki). Szczególnie niebezpieczny jest dwutlenek węgla zawarty w gazach wulkanicznych. ...
|