Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Sapiehowie

Sapiehowie

Herb rodziny Sapiehów Lis
Wielki herb rodziny Sapiehów ( 1858 - 1859 )
Krasiczyn, zamek Krasickich i Sapiehów

Sapiehowie ( lit. Sapiegos, brus Сапегі) – magnacki ród książęcy herbu Lis (odmienny) pochodzenia litewskiego.

Spis treści

Krótka historia rodu

I Rzeczpospolita

Jeden z najpotężniejszych polskich rodów magnackich . Pierwsze wzmianki o protoplaście rodu – Semenie Sopiże (Sapaczu) pochodzą z lat 40. XV w; mimo wieloktotnych prób dziejopisów nie udało się udowodnić pochodzenia rodu od Sunigajły, który przystąpił podczas unii horodelskiej ze strony litewskiej do herbu Lis. Spośród czterech synów Semena potomstwo dwóch wymarło w drugim pokoleniu, dwóch pozostałych założyło dwie linie rodu, żyjące do tej pory – potomkowie Bohdana założyli linię starszą, różańską, zwaną też siewierską bądź czerejską ( Sapiehowie-Różańscy ), potomkowie Iwana – linię młodszą, kodeńską ( Sapiehowie-Kodeńscy ).

Jednym z najważniejszych twórców potęgi rodu w XVI w., poza założycielami linii, był kanclerz wielki litewski , Lew Sapieha (ur. 1557 ). Poprzez doskonałe gospodarowanie odziedziczonymi dobrami, świeżymi nadaniami królewskimi i odpowiednimi mariażami z rodzinami Chodkiewiczów, Hlebowiczów czy Połubińskich , ród Sapiehów pod rządami Lwa doszedł do pierwszego szeregu rodów Rzeczypospolitej.

Jako że synowie Lwa nie pozostawili potomków, fortuna przeszła na potomstwo Jana Piotra , znanego z Potopu H. Sienkiewicza hetmana Pawła Jana i jego synów Kazimierza Jana i Benedykta Pawła . Ci dwaj ostatni doprowadzili do zebrania w swoich rękach praktycznie wszystkich ważniejszych urzędów w Wielkim Księstwie , co doprowadziło do wybuchu niezadowolenia społecznego i powstania. Potęga Sapiehów została złamana w bitwie pod Olkiennikami w roku 1700 . Był to szczyt potęgi rodu.

W wieku XVIII ród Sapiehów pracował nad odzyskaniem utraconych wpływów i dóbr, nie osiągając jednak poprzedniej potęgi. Podczas wojny północnej Sapiehowie stanęli w większości po stronie Karola XII i Stanisława Leszczyńskiego . Także za Leszczyńskim stanęli podczas podwójnej elekcji roku 1733 . Duża część rodu brała aktywnie udział w wydarzeniach konfederacji barskiej . W czasie obrad Sejmu Wielkiego większość Sapiehów, z wyjątkiem Kazimierza Nestora , pozostała wobec projektów konstytucji sceptyczna.

Podkreśleniem świetności rodu było uzyskanie tytułu książęcego. W 1700 r. Michał Franciszek Sapieha z linii różańskiej otrzymał tytuł książęcy od cesarza Leopolda I , który wygasł jednak już w roku nadania. W 1768 r. sejm polski w uznaniu zasług oraz niekwestionowanej potęgi przyznał tytuł książęcy dla całego rodu.

Od czasu powstania rodu do 1795 roku ród Sapiehów wydał m.in.

  • 41 wojewodów
  • 14 kasztelanów
  • 4 hetmanów wielkich litewskich
  • 2 hetmanów polnych litewskich
  • 3 kanclerzy wielkich litewskich

nie licząc kilkudziesięciu osób piastujących wiele innych ważnych w czasie I Rzeczypospolitej urzędów.

Okres rozbiorów

Utraciwszy wpływy polityczne Sapiehowie posiadali dalej ogromne majątki, dzięki którym mogli działać w zmienionych realiach. Do ciekawszych postaci tego okresu należą: podróżnik i geolog Aleksander Antoni , założyciel Akademii Rolniczej w Dublanach Leon Ludwik , czy powstaniec listopadowy Eustachy Kajetan . W momencie uzyskania autonomii galicyjskiej wielu członków rodu powróciło do działalności politycznej, działając w ramach nie tylko Sejmu Krajowego , ale także władz centralnych w Wiedniu . Do najwybitniejszych polityków II połowy XIX w. należeli m.in. Adam Stanisław , Władysław Leon .

Ciekawostką dotyczącą rodu w XIX w. jest związek z Sapiehami Pawła Edmunda Strzeleckiego , który fundusze na swoje podróże po Australii uzyskał zarządzając dobrami i pomagając spłacać ogromne długi księcia Franciszka Sapiehy .

II RP

W okresie międzywojennym z rodu Sapiehów wyróżniają się zdecydowanie dwie postacie: ministra spraw zagranicznych Eustachego Kajetana i arcybiskupa krakowskiego, Adama Stefana . Nie byli to jednak jedyni przedstawiciele rodu działający w tym okresie, warto wymienić także np. założyciela PCK , Pawła .

1939 i później

Rok 1939 był końcem rodu Sapiehów na terenie Polski. Ostatnim wybitnym członkiem rodu przebywającym na stałe w Polsce, przeciwstawiającym się dwóm największym reżimom XX w., był kardynał Adam Stefan Sapieha , zmarły w roku 1951 . Pozostała część rodu była zmuszona w trakcie działań wojennych do opuszczenia kraju. Wielu Sapiehów poległo, a do najciekawszych postaci polskiego ruchu oporu należał m.in. delegat AK na Węgry, Andrzej Józef Sapieha .

Obecnie żyjący członkowie rodu przebywają przeważnie na stałe poza granicami kraju. Z obu linii żyje ok. 20 osób.

Członkowie rodu

Pokolenie 1

Pokolenie 2

Pokolenie 3

Pokolenie 4

Pokolenie 5

Pokolenie 6

Pokolenie 7

Pokolenie 8

Pokolenie 9

Pokolenie 10

Pokolenie 11

Pokolenie 12

Pokolenie 13

Pokolenie 14

Pokolenie 15

Bibliografia

  • Sapieha E., Dom Sapieżyński, Warszawa 1995. Numery /112 przy nazwiskach oznaczają numery biogramów w/w pozycji.


Inne hasła zawierające informacje o "Sapiehowie":

Województwo ruskie ...

August III Sas ...

Wilno ...

Władysław Jozafat Sapieha ...

Adam Stefan Sapieha ...

Magnateria polska ...

Różana (obwód brzeski) stała się jedną z głównych siedzib różańskiej linii rodu Sapiehów . W 1644 Sapiehowie przyjmują w Różanie króla Władysława IV .Pierwotna rezydencja zbudowana w początkach XVII ...

Sapiehowie Herb rodziny Sapiehów Lis Wielki herb rodziny Sapiehów ( 1858 - 1859 )Krasiczyn, zamek Krasickich i SapiehówSapiehowie ( lit. Sapiegos, brus Сапегі) – magnacki ród książęcy herbu Lis (odmienny) ...

Ambroży Kazimierz Kościuszko ...

August II Mocny w swych posiadłościach i województwach we własnym zakresie. Niektóre z nich, np. Sapiehowie, czy Radziwiłłowie na Litwie, miały nawet własne odrębne prawo, wojsko, skarb ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Sapiehowie":

Hasło nie występuje w innych lekcjach!





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie